ΠΟΣΟ ΜΙΚΡΑΙΝΕΙ ΤΗ ΖΩΗ Η ΜΟΝΑΞΙΑ

Η μοναξιά εξελίσσεται σε σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας και τα ποσοστά των ανθρώπων που τη βιώνουν αυξάνονται και σοκάρουν.

«Φανταστείτε μια “πάθηση” που μας μετατρέπει σε ανθρώπους ευερέθιστους, θλιμμένους και εγωκεντρικούς, και σχετίζεται με αύξηση 26% του κινδύνου πρόωρου θανάτου. Φανταστείτε επίσης ότι στις βιομηχανικές χώρες περίπου το ⅓ των ανθρώπων επηρεάζεται από την πάθηση αυτή. Φανταστείτε ότι η αναλογία αυτή μεγαλώνει. Το εισόδημα, η εκπαίδευση, το φύλο και η εθνικότητα δεν την επηρεάζουν, ενώ είναι μεταδοτική. Η “πάθηση” αυτή υπάρχει και είναι η μοναξιά», λένε Aμερικανοί ερευνητές σε δημοσίευσή τους στο περιοδικό Lancet. Και δεν πρέπει να την μπερδεύουμε με τη μοναχικότητα, που είναι μια διαφορετική συνθήκη.

Ένας μεγάλος όγκος ερευνών υποστηρίζει τον μεγάλο αντίκτυπο που έχει η μοναξιά στη σωματική και ψυχική υγεία, στην ποιότητα ζωής και στη μακροζωία μας. Πρόκειται για ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας που δεν κάνει διακρίσεις, τονίζουν ειδικοί σε όλο τον κόσμο. «Η επίδρασή της στη θνησιμότητα μπορεί να συγκριθεί με αυτή άλλων γνωστών παραγόντων κινδύνου, όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία και η σωματική αδράνεια», αναφέρει ο ΠΟΥ.

Μάλλον, οι περισσότεροι (μαζί και οι επιστήμονες) αργήσαμε να καταλάβουμε πόσο μας πληγώνει, αν και ο Αντώνης Σαμαράκης το γνώριζε απ’ όταν εξέδωσε το «Ζητείται ελπίς», το 1954, στο οποίο έγραφε: «Ποτέ άλλοτε οι στέγες των σπιτιών των ανθρώπων δεν ήταν τόσο κοντά η μία στην άλλη, όσο είναι σήμερα. Και ποτέ άλλοτε οι καρδιές των ανθρώπων δεν ήταν τόσο μακριά η μία από την άλλη, όσο είναι σήμερα».

Τι συμβαίνει σήμερα με τη μοναξιά;

Ακόμα και αν δεν λάβουμε υπόψη την περίοδο της πανδημίας, η μοναξιά φαίνεται να αποτελεί εδώ και χρόνια παγκόσμιο πρόβλημα, με τα επίπεδά της να αυξάνονται δραματικά σε πολλές χώρες. Αυτό αναφέρει μετα-ανάλυση στο περιοδικό BMJ, που πραγματοποιήθηκε από ομάδα ερευνητών με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ και περιλαμβάνει στοιχεία για την περίοδο 2000-19, από 113 χώρες και περιοχές.

Unsplash Sasha Freemind

Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, τα επίπεδα μοναξιάς στους εφήβους κυμαίνονταν από 9,2% στη Νοτιοανατολική Ασία μέχρι 14,4% στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Στους ενήλικες (η μετα-ανάλυση αφορούσε την ευρωπαϊκή περιοχή), βρέθηκε ότι στις βόρειες χώρες τα επίπεδα ήταν σταθερά χαμηλότερα (2,9% για τους νεαρούς ενήλικες, 2,7% για τους μεσήλικες και 5,2% για τους ηλικιωμένους), ενώ πολύ υψηλότερα ποσοστά παρουσίαζαν οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης (7,5%, 9,6% και 21,3%, αντίστοιχα).

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα δεδομένα είναι ανεπαρκή για την εξαγωγή συμπερασμάτων σε παγκόσμια κλίμακα. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της μοναξιάς στην υγεία, τονίζουν την ανάγκη να προσεγγίσουμε το πρόβλημα ως ένα σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας, που δεν αφορά μόνο τους ηλικιωμένους.