ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΠΟΤΕ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΑΣ ΝΑ ΡΩΤΑΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙΣ ΟΤΑΝ ΜΕΓΑΛΩΣΕΙΣ

Το να μένεις πάντα ανήσυχος και να συνεχίσεις να αναρωτιέσαι τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις, ακόμη και όταν μεγαλώσεις, θα σε κάνει να ζήσεις περισσότερο και καλύτερα.

Ήμουν από αυτά τα παιδιά που από πολύ νωρίς ήξεραν να απαντήσουν με ευκολία στην ερώτηση τι θέλουν να γίνουν όταν μεγαλώσουν. Ήθελα να γίνω δημοσιογράφος και το έλεγα πάντα με απόλυτη σιγουριά και κάποιου είδους περηφάνεια, έχοντας την αίσθηση, που ήταν και η πραγματικότητα, πως έχω όλη τη ζωή μπροστά μου για να τα καταφέρω.

Τριάντα πέντε χρόνια μετά, έχοντας καταφέρει να γίνω δημοσιογράφος και κοντεύοντας να πατήσω τα πενήντα, βλέπω την μέση ηλικία να έρχεται με φόρα καταπάνω μου και όλο και πιο συχνά μια ενοχλητική φωνή μέσα στο κεφάλι μου μού λέει ότι η περίοδος που θα μπορούσα να βάλω στόχο να γίνω ό,τι θελήσω και να έχω τον χρόνο να το προσπαθήσω και να τα καταφέρω, έχει περάσει ανεπιστρεπτί.

Μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι κανείς δεν ρωτά έναν μεσήλικα τι θέλει να γίνει όταν μεγαλώσει, σωστά; συνεχίζει η ενοχλητική φωνή. Εγώ όμως επιμένω. Τι θα συνέβαινε αν αύριο το πρωί έπαυα να θέλω να είμαι δημοσιογράφος και ήθελα να γίνω συγγραφέας, μουσικός, αρχιτέκτονας, δρομέας μεγάλων αποστάσεων, αναρριχητής; Θα μπορούσα; Η ενοχλητική φωνή απαντά πως όχι.

Και όμως θα έπρεπε. Γιατί καθώς εγώ μεγαλώνω, το ίδιο μεγαλώνει και η bucket list με τα πράγματα που ήθελα να κάνω και δεν έκανα ποτέ. Να σπουδάσω δημοσιογραφία στο Columbia, να κάνω ένα ντοκιμαντέρ, να γράψω ένα βιβλίο, να τρέξω έναν Μαραθώνιο, να ταξιδέψω με τρένο την Ευρώπη. Τι θα γίνει με όλα αυτά που δεν έκανα; Πατώντας τα πενήντα θα πρέπει να κάτσω στα ίδια και τα γνωστά; Nα μείνω σ' αυτά που ξέρω να κάνω; Nα βυθιστώ στην κρίση και την ρουτίνα της μέσης ηλικίας; Κάτι μέσα μου αντιδρά. Και η επιστήμη ήρθε να στηρίξει αυτή μου την αυθόρμητη αντίδραση.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Η τάση να μένουμε σε αυτά που ξέρουμε και σε αυτά που έχουμε μάθει να κάνουμε καλά, μπορεί να μας παγιδεύσει σε έναν κύκλο ρουτίνας που θα μας οδηγήσει σε μια κατάσταση γνωστή σαν χρόνια πλήξη, η οποία ενέχει σημαντικούς κινδύνους για την υγεία μας, αναφέρει έρευνα. Αντίθετα, σύμφωνα με άλλη έρευνα, το να συνεχίζεις να ρωτάς τον εαυτό σου σε κάθε ηλικία τι θες να γίνεις (όταν μεγαλώσεις) ωφελεί σημαντικά την υγεία, γιατί ο συγκεκριμένος τρόπος σκέψης σε κάνει να αντιμετωπίζεις θετικά το γεγονός ότι γερνάς και αυτό σε κάνει να ζεις περισσότερο.

Την έρευνα διεξήγαγε η Becca Levy, καθηγήτρια επιδημιολογίας στο Yale καταλήγοντας σε ένα βασικό συμπέρασμα: οι άνθρωποι που έβλεπαν θετικά το γεγονός ότι γερνούσαν, ζούσαν 7,5 χρόνια περισσότερο. Αυτό που κυρίως έκανε τους ανθρώπους να βλέπουν θετικά την ηλικία τους ήταν η διάθεσή τους να ζήσουν και η όρεξή τους να κάνουν καινούργια πράγματα.

Η νοοτροπία του «τι θέλω να γίνω όταν μεγαλώσω» στα 30, στα 40, στα 50 ή και αργότερα μπορεί να μην αφορά το επάγγελμα (και συνήθως δεν το αφορά) αλλά, τα χόμπι, τις ασχολίες, τα σπορ, τον εθελοντισμό, την δια βίου μάθηση, την προσωπική ανάπτυξη.

Όπως αναφέρει στην έρευνα της η Levy, αλλά και η δημοσιογράφος Gwendolyn Bounds στο βιβλίο της Not Too Late: The power at pushing limits at every age, καθώς μεγαλώνουμε είναι πολύ σημαντικό να αποφύγουμε την παγίδα του να μένουμε σε αυτά που έχουμε μάθει και ξέρουμε ώστε να διατηρήσουμε την διανοητική μας οξύτητα, την προσαρμοστικότητά μας αλλά και να ζήσουμε περισσότερο.

Η κατάσταση της χρόνιας πλήξης, αυτής που εγκαθίσταται στη ζωή μας όταν «μένουμε στα αβγά μας» έχει συνδεθεί με άγχος και κατάθλιψη. Αποφεύγοντας να κάνουμε καινούργια πράγματα που μας βγάζουν από τη ζώνη της άνεσής μας, σταματάμε να πιέζουμε το μυαλό μας να λειτουργήσει και αποφεύγουμε να πάρουμε αποφάσεις, ακόμη και για τα πιο απλά πράγματα όπως για το ποια πορεία θα ακολουθήσουμε στον περίπατό μας (επιλέγουμε πάντα την ίδια) ή σε ποιο εστιατόριο θα φάμε (πάμε πάντα σε κάποιο που ξέρουμε). Μιλάμε στους ίδιους ανθρώπους, κάνουμε την ίδια δουλειά με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και η λίστα συνεχίζει στο άπειρο. Ναι, η ρουτίνα έχει και τα καλά της, αλλά όχι όταν μετατρέπει τη ζωή μας σε έναν αδιάκοπο αυτόματο πιλότο.

Σύμφωνα με την Seattle Longitudinal Study, μια μακροχρόνια μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το 1956 μέχρι το 2012 σε 6000 ενήλικες 22-100 ετών και μελέτησε πώς οι άνθρωποι αναπτύσσονται και αλλάζουν διανοητικά στη διάρκεια της ενήλικης ζωή τους «λίγο καιρό αφού σταματήσουμε να παίρνουμε αποφάσεις, χάνουμε την ικανότητα να μπορούμε να το κάνουμε. Η σκέψη ότι πια γέρασες και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα, γίνεται μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία».

Σε άρθρο της στο Time Magazine, η δημοσιογράφος Gwendolyn Bounds η οποία κατάφερε να αποφύγει την παγίδα του να μείνει σε αυτά που ξέρει να κάνει, πραγματοποιώντας το νεανικό της όνειρο να ασχοληθεί με τον αθλητισμό, δίνει τρία tip για όποιον θέλει και αυτός να το κάνει.

1. Μην βάζεις εμπόδια από την αρχή

Δεν χρειάζεται να έχεις όλες τις πληροφορίες για να ξεκινήσεις κάτι καινούργιο. Απλά ξεκίνα με απλά στην αρχή βήματα και θα βρεις τα υπόλοιπα στην πορεία. Με αυτόν τον τρόπο θα γλιτώσεις την αναβλητικότητα που σε εμποδίζει να ξεκινήσεις.

2. Κάνε κάτι που σου αρέσει άσχετα αν πιστεύεις ότι είσαι καλός σε αυτό

Ξεκίνα να κάνεις αυτό που σου αρέσει και αν δεν έχεις τα αποτελέσματα που επιθυμείς, πες στον εαυτό σου πως δεν είσαι καλός σε αυτό ακόμη, αλλά πως σύντομα θα γίνεις.

3. Μην σε νοιάζει αν φαίνεσαι γελοίος

Δεν χρειάζεται να δείχνεις πάντα έμπειρος, ικανός και έχοντας τον έλεγχο όσων κάνεις. Δεν χρειάζεται να είσαι τέλειος. Κάνε όσα λάθη θέλεις. Αυτά θα σε κάνουν να είσαι ανθεκτικός στην αποτυχία. Για να ξανασηκωθείς και να προσπαθήσεις και πάλι.

Με σύμμαχο μου την έρευνα και έμπνευση τη Levy και την Bounds, έχω ήδη φτιάξει τη bucket list μου με όλα αυτά που θέλω να γίνω μέχρι να εγκαταλείψω τον μάταιο τούτο κόσμο. Τα έχω χειρόγραφα σημειωμένα σε ένα τετράδιο που κρατάω στο κομοδίνο μου. Κάποια είναι στα άμεσα σχέδια, κάποια είναι για τη σύνταξη – να κάνω ένα summer course στο Columbia, να γράψω ένα βιβλίο, να κάνω ένα διδακτορικό, να ασχοληθώ με την κηπουρική, να υιοθετήσω έναν σκύλο. Ελπίζω να την προλάβω τη σύνταξη. Έχω εναποθέσει τις ελπίδες μου σε αυτά τα 7,5 plus χρόνια ζωής.