ΥΠΕΡΤΟΥΡΙΣΜΟΣ: ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΜΕ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΗΝ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ

Με τον υπερτουρισμό να γίνεται πρόβλημα σε όλο και περισσότερες πόλεις, κάτοικοι και κυβερνήσεις παίρνουν πλέον νέα, πιο βιώσιμα μέτρα. Στην Ευρώπη. Όχι στην Ελλάδα.

Όλο και περισσότερα μέτρα λαμβάνονται από δημοφιλείς πόλεις της Ευρώπης για τον περιορισμό του υπερτουρισμού που προκαλεί πρόβλημα στους κατοίκους. Όχι, βέβαια, στην Ελλάδα.

Την ώρα που οι κάτοικοι της Σαντορίνης καλούνται από τη δημοτική αρχή «να ελαττώσουν τις μετακινήσεις τους», γιατί το νησί βουλιάζει από τουρίστες, η υπόλοιπη Ευρώπη μοιάζει να βάζει όρια στον τουρισμό με έναν τρόπο που μαρτυρά ότι ίσως η ανάγκη να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα των αυτόχθονων κάθε τόπου να υπερβαίνει τη δίψα για κερδοφορία.

Σε ορισμένες περιπτώσεις το φρένο μπαίνει, έστω και άκομψα, από τους ίδιους τους κατοίκους. Όπως π.χ. στη Βαρκελώνη που ακτιβιστές καταβρέχουν τουρίστες με νεροπίστολα προκειμένου να εκφράσουν έτσι ότι έχουν δυσανασχετίσει με τον υπερτουρισμό.

Ισπανοί διαδηλώνουν ενάντια στο Formula 1 Barcelona Fan Festival. AP Photo/Emilio Morenatti

Στις περισσότερες περιπτώσεις, βέβαια, αναλαμβάνει το κράτος που φιλοδοξεί έτσι να κερδίσει και κάτι:

• Στη Βενετία, όσοι καταφτάνουν στην πόλη για μονοήμερη εκδρομή καλούνται να πληρώσουν φόρο επίσκεψης 5 ευρώ.
• Στο Άμστερνταμ, το λεγόμενο tourist fee προκύπτει από το 12,5% της τιμής της διανυκτέρευσης στο -οποιουδήποτε τύπου- ξενοδοχειακό κατάλυμα, κάτι που σύντομα προβλέπεται να γίνει και στη Σεβίλλη. Για την ιστορία, ο ίδιος φόρος στην Ελλάδα είναι 1,50 ευρώ/διανυκτέρευση σε ξενοδοχείο 3* και 4 ευρώ για τα 5αστερα.
• To Ντουμπρόβνικ μας «ξε-κούφανε»: Ζητήθηκε από τους επισκέπτες στην παλιά πόλη να μην χρησιμοποιούν βαλίτσες με ροδάκια γιατί δημιουργείται τρομερή ηχορύπανση όταν αυτά σέρνονται στα πλακόστρωτα δρομάκια.

• Η Μαγιόρκα, η Ίμπιζα και άλλες Βαλεαρίδες νήσοι έθεσαν ορισμένους νέους, πιο αυστηρούς περιορισμούς σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ.

Παραλία στη Βαρκελώνη. AP Photo/Joan Mateu, File

To βιώσιμο παράδειγμα τουρισμού της Κοπεγχάγης

Στην παραδοσιακά πιο πολιτισμένη Σκανδιναβία επικράτησε η ιδέα της θετικής επιβράβευσης: Η Κοπεγχάγη, λοιπόν, δελεάζει να την επισκεφθούν μόνο οι τουρίστες με κοινωνική και περιβαλλοντική συνείδηση. Τι σημαίνει αυτό; Ότι εδώ και μερικές ημέρες το Εθνικό Συμβούλιο Τουρισμού εισήγαγε το πρόγραμμα CopenPay, το οποίο ενθαρρύνει τη φιλική προς το περιβάλλον, βιώσιμη συμπεριφορά, επιβραβεύοντας αυτούς που:

1. Χρησιμοποιούν ποδήλατα για τις μετακινήσεις τους.
2. Χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
3. Συμμετέχουν σε προγράμματα κηπουρικής ή συλλογής απορριμμάτων στο λιμάνι ή στα πάρκα της πόλης.

Επίσης:

1. Τα άτομα που επιστρέφουν στα καφέ με τα επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια τους δικαιούνται δωρεάν καφέ σε ορισμένα μέρη.
2. Άλλες καλές συμπεριφορές επιβραβεύονται με δωρεάν κοκτέιλ σε roof gardens.
3. Ή με δωρεάν χρόνο στην τεχνητή πίστα σκι που έχει δημιουργηθεί στο κέντρο της πόλης.

Όπως αναφέρουν οι υπεύθυνοι του προγράμματος, «όλες οι επιλογές μας έχουν περιβαλλοντικό αντίκτυπο, οπότε γιατί να μην λαμβάνουμε συνειδητές αποφάσεις που θα μας ωφελούν όλους και θα επιβραβευόμαστε γι’ αυτές;».

Ελπίζουν, μάλιστα, ότι η ιδέα αυτή θα εμπνεύσει και άλλες πόλεις που θα μπορέσουν βρουν λειτουργικούς τρόπους να δημιουργήσουν μια αμφίδρομη ωφέλιμη και λιγότερο κερδοσκοπική σχέση ανάμεσα στους τουρίστες και τους μόνιμους κατοίκους.

«Θέλουμε να εξασφαλίσουμε ότι, αντί ο τουρισμός να επιβαρύνει το περιβάλλον, θα λειτουργήσει ως ενέργεια για μια θετική αλλαγή. Στόχος μας είναι τα ταξίδια να γίνουν πιο βιώσιμα και ο μόνος τρόπος να το πετύχουμε αυτό είναι να γεννήσουμε στους επισκέπτες την επιθυμία να συμπεριφερθούν έτσι. Λαμβάνοντας πιο συνειδητές, πιο φιλικές προς το κλίμα αποφάσεις, θα έχουν, ελπίζουμε, και μια πιο ανταποδοτική ταξιδιωτική εμπειρία».

Έλενα Μπούλια

Μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα;

Τα επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια που μας δόθηκαν σε πανηγύρι στην Τήνο, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «ZeroPlasticWaste Τήνος» που ξεκίνησε φέτος από την ΚοινΣΕπ Καλλονή, ήταν μία καλή αρχή. Στην πρωτοβουλία περιλαμβάνεται η χρήση εναλλακτικών υλικών στις τουριστικές επιχειρήσεις, δράσεις ευαισθητοποίησης και ψηφιακή καταγραφή ανακυκλώσιμων υλικών του νησιού. Ο δήμαρχος Τήνου, Παναγιώτης Κροντηράς, τόνισε ότι η προσπάθεια αυτή έχει σημασία για την προστασία της φύσης και τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη του νησιού.