ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΥΨΗΛΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;

Όλο και περισσότερα παιδιά εμφανίζουν υψηλή χοληστερόλη, τόσο εξαιτίας γονιδίων όσο και του τρόπου ζωής. Τι σημαίνει αυτό για την υγεία τους; Ένας παιδοενδοκρινολόγος απαντά σε όσα οι γονείς πρέπει να ξέρουν.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα παιδιά με υψηλή χοληστερόλη έχουν έναν γονιό με υψηλή χοληστερόλη. Αυτό, όμως, δεν μειώνει τη σοβαρότητα της υπερχοληστερολαιμίας. Καθώς με τα χρόνια τα λιπίδια συσσωρεύονται στα αιμοφόρα αγγεία του παιδιού, υπάρχει κίνδυνος να οδηγήσουν σε καρδιαγγειακή νόσο.

Ο Παιδοενδοκρινολόγος-Παιδοδιαβητολόγος, Αριστοτέλης Παναγιωτόπουλος, εξήγησε στο OW τι σημαίνει να έχει ένα παιδί υψηλή χοληστερόλη, τι την έχει προκαλέσει και τι πρέπει να κάνει ο γονιός για να αποτρέψει την εξέλιξη αυτής της κατάστασης, προφυλάσσοντας την καρδιά και τη συνολική υγεία του παιδιού.

– Σε ποια ηλικία πρέπει ένα παιδί για πρώτη φορά να ελέγξει τη χοληστερόλη του; Και πόσο συχνά χρειάζεται να το κάνει στη συνέχεια;

Τα επίπεδα χοληστερόλης νηστείας πρέπει να ελέγχονται σε όλα τα παιδιά μετά την ηλικία των 10 ετών. Εάν υπάρχει έντονο οικογενειακό ιστορικό αυξημένης χοληστερόλης ή καρδιαγγειακής νόσου, η αρχική αξιολόγηση θα πρέπει να ξεκινά στην ηλικία των 2 ετών.

– Ποιες τιμές πρέπει να έχει η παιδική χοληστερόλη;

Ενδεικτικός είναι ο εξής πίνακας:

– Τι γίνεται όταν η χοληστερόλη του παιδιού είναι εκτός ορίων; Τι πρέπει να κάνει ο γονιός;

Εάν τα επίπεδα είναι πάνω από το φυσιολογικό εύρος, το παιδί θα πρέπει να αξιολογηθεί από ειδικό Διαταραχών των Λιπιδίων, ο οποίος θα λάβει πλήρες οικογενειακό ιστορικό και θα μπορέσει να συζητήσει ποια είναι τα επόμενα βήματα στη διάγνωση και στη διαχείριση. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει περαιτέρω εξετάσεις, συμπεριλαμβανομένου γενετικού ελέγχου και απεικόνισης αγγείων.

– Τι ρόλο παίζει η κληρονομικότητα στην υψηλή χοληστερόλη των παιδιών;

Οι κληρονομικές μορφές υπερχοληστερολαιμίας είναι οι πιο συχνές στις νεότερες ηλικίες, γι' αυτό και η λήψη ενός καλού οικογενειακού ιστορικού είναι σημαντική για τη διάγνωση και τη διαχείριση κάθε περιστατικού. Οι περιπτώσεις αυτές επιβαρύνονται περαιτέρω από την προσαρμογή του δυτικού τρόπου ζωής, ο οποίος περιλαμβάνει κακές διατροφικές συνήθειες και περιορισμένη σωματική δραστηριότητα.

– Υπάρχει περίπτωση να έχει υψηλή χοληστερόλη ένα παιδί αδύνατο, που τρέφεται σωστά; Και τι κάνουμε σ' αυτή την περίπτωση;

Ναι, και αυτό είναι σύνηθες σε περιπτώσεις οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας, όπου υπάρχουν βλάβες στον μεταβολισμό των λιπιδίων. Αλλά, επίσης, υπάρχουν περιπτώσεις που τα παιδιά μπορεί να έχουν υπερβολική διατροφική πρόσληψη λιπιδίων (π.χ. υπερβολική πρόσληψη γάλακτος), χωρίς απαραίτητα να έχουν αυξημένο βάρος.

Η αρχική παρέμβαση είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής, η οποία θα περιλαμβάνει διατροφικές συστάσεις για τον περιορισμό τόσο της πρόσληψης λιπιδίων όσο και ζάχαρης, μαζί με την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας.

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής θα πρέπει να αφορούν όλη την οικογένεια και τα μέλη της θα πρέπει να τρώνε όσο το δυνατόν περισσότερα γεύματα μαζί, καθώς έχει αποδειχθεί ότι αυτό αποτελεί θετικό παράγοντα.

Εάν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν επαρκούν, τότε μπορεί να συνιστάται φαρμακευτική θεραπεία, με πρώτη γραμμή θεραπείας τις στατίνες. Αυτή συνιστάται συνήθως μετά την ηλικία των 10 ετών, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να ξεκινήσει νωρίτερα, εάν ένα παιδί διατρέχει υψηλό κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο.

iStock

– Υπάρχουν τροφές που θα πρέπει να εξαιρεθούν από τη διατροφή ενός παιδιού με υψηλή χοληστερόλη;

Ναι, αρχικά αυτό περιλαμβάνει το γάλα πλήρες σε λιπαρά (θα πρέπει να καταναλώνεται γάλα με χαμηλά λιπαρά), τα ζαχαρούχα ποτά (χυμοί, αναψυκτικά κ.λπ.), τα τρανς λιπαρά (τηγανητά, αρτοσκευάσματα, ντόνατς/λουκουμάδες, μείγματα ψησίματος, π.χ. κέικ, κ.ά.).

– Μπορεί να κινδυνεύσει ένα παιδί από την αυξημένη χοληστερόλη; Τι επιπτώσεις έχει η υψηλή χοληστερόλη στην υπόλοιπη ζωή του;

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η αυξημένη χοληστερόλη, ιδίως τα αυξημένα επίπεδα LDL, αρχίζουν να συσσωρεύονται στα αιμοφόρα αγγεία από την παιδική ηλικία και οδηγούν σε καρδιαγγειακή νόσο όταν τα παιδιά γίνονται νέοι ενήλικες. Αυτό εντείνεται ακόμη περισσότερο από τον επιδεινούμενο τρόπο ζωής που υιοθετούμε ως κοινωνία. Συνεπώς, είναι σημαντικό να γίνεται σωστή αξιολόγηση σε μικρή ηλικία, η οποία θα οδηγήσει σε μια κατάλληλη προσέγγιση για τον περιορισμό των μελλοντικών συνεπειών στην υγεία.

iStock

– Από τη δική σας εμπειρία, είναι πολλά τα παιδιά στην Ελλάδα με υψηλή χοληστερόλη;

Βλέπω έναν αυξανόμενο αριθμό παιδιών με υπερχοληστερολαιμία, και αυτό πιθανώς οφείλεται στον συνδυασμό γονιδίων και τρόπου ζωής. Ενώ στο παρελθόν οι ασθενείς με οικογενή υπερχοληστερολαιμία εμφανίζονταν αρχικά ως ενήλικες, η σημερινή τάση επιδείνωσης των διατροφικών συνηθειών των παιδιών έχει μειώσει την ηλικία εμφάνισης των αυξημένων επιπέδων χοληστερόλης.

Αν και οι επιλογές αντιμετώπισης του κληρονομικού σκέλους της χοληστερόλης είναι περιορισμένες, έχουμε τον έλεγχο του τρόπου ζωής που επιλέγουμε και οι οικογένειες θα πρέπει να δώσουν έμφαση στη δημιουργία καλύτερων συνηθειών με τα παιδιά τους.

– Τι συμβουλεύετε τους γονείς για να προφυλάξουν τα παιδιά από καρδιαγγειακά νοσήματα;

Οι συμβουλές μου προς τους γονείς είναι οι εξής:

• Το κύριο ρόφημα των παιδιών να είναι το νερό και το γάλα χωρίς λιπαρά/γεύση.
• Περιορίστε τα ροφήματα με ζάχαρη.
• Περιορίστε τον 100% χυμό φρούτων σε 120ml/ημέρα.
• Αποφύγετε τα τρανς λιπαρά.
• Ενθαρρύνετε τουλάχιστον 1 ώρα μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας καθημερινά.
• Ενθαρρύνετε υγιεινές διατροφικές συνήθειες, όπως το καθημερινό πρωινό, τον περιορισμό των φαστ φουντ/delivery (εδώ μπορείς να βρεις 7 ιδέες για υγιεινό junk food) και την κατανάλωση γευμάτων ως οικογένεια.