ΜΠΟΡΕΙ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΝΑ ΣΕ ΓΕΡΑΣΕΙ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΩΡΑ ΣΟΥ;

H κοινή αντίληψη που επικρατεί είναι πως το άγχος μπορεί να επιταχύνει την γήρανση. Μια νέα έρευνα έρχεται να το επιβεβαιώσει.

Το άγχος μικραίνει τη ζωή. Σίγουρα έχεις ακούσει αυτή τη διαδεδομένη λαϊκή σοφία, αλλά και τη –συχνά εκνευριστική, ειδικά αν όντως είσαι αγχώδης– προτροπή να μην αγχώνεσαι όταν προσπαθείς να προχωρήσεις και να τελειώσεις μια δουλειά, γιατί θα γεράσεις γρήγορα.

Άρθρο που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Psychiatry από τον ψυχίατρο και ερευνητή Αντώνη Ζάννα, έρχεται να επιβεβαιώσει αυτό που η λαϊκή σοφία αλλά και οι αναβλητικοί συνεργάτες σου λένε συχνά. Σύμφωνα με την έρευνα, κάποιοι βιολογικοί δείκτες όπως το μήκος των τελομερών και η μεθυλίωση του DNA επηρεάζουν τον τρόπο έκφρασης των γονιδίων και συνδέονται με τη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου, με τα χρονικά διαστήματα που κάποιος θα είναι υγιής στην ζωή του αλλά και με ασθένειες που σχετίζονται με το προχωρημένο της ηλικίας.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η βιολογική γήρανση και οι ψυχικές διαταραχές –μεταξύ των οποίων και το άγχος– αλληλεπιδρούν και η μία μπορεί να οδηγήσει στην άλλη. Άλλες έρευνες διαπίστωσαν ότι οι δείκτες γήρανσης μπορούν να προβλέψουν με σημαντικό ποσοστό ακρίβειας αν ένα άτομο θα αναπτύξει σύνδρομο μετατραυματικού στρες μετά από ένα τραυματικό γεγονός. Πιο συγκεκριμένα, τα άτομα με πιο έντονα σημάδια γήρανσης είχαν 44% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν σύνδρομο μετατραυματικού στρες σε σχέση με τα άτομα με πιο ήπια σημάδια γήρανσης.

iStock

Βιολογική γήρανση και άγχος

Παρόμοια αποτελέσματα έχουν προκύψει για το άγχος και την κατάθλιψη, με τους δείκτες γήρανσης κατά την έναρξη της έρευνας να μπορούν να προβλέψουν την κατάθλιψη και το άγχος που θα βιώσουν τα άτομα για τα επόμενα 8 έως 9 χρόνια.

«Η βιολογική γήρανση και το άγχος μπορούν να ενισχύσουν το ένα το άλλο με την πάροδο του χρόνου, δημιουργώντας έναν «φαύλο κύκλο» αναφέρει ο ψυχίατρος Αντώνης Ζάννας στο περιοδικό Phychology Today. Οι ψυχικές διαταραχές μπορούν να οδηγήσουν σε βιολογική γήρανση, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τον κίνδυνο για περισσότερες ψυχικές διαταραχές. Καταστάσεις άγχους ή τραυματικά γεγονότα μπορεί να σηματοδοτήσουν την έναρξη αυτού του φαύλου κύκλου, συμβάλλοντας τόσο στη βιολογική γήρανση όσο και στην εκδήλωση ψυχικών διαταραχών.

Δεν είναι γνωστό πώς ακριβώς το άγχος και το τραύμα οδηγούν στη φθορά του σώματος και την επιτάχυνση της γήρανσης. Ο Ζάννας υποθέτει ότι νευροενδοκρινικοί παράγοντες, όπως η ορμόνη του στρες κορτιζόλη, η οποία εκκρίνεται εξαιτίας του άγχους, μπορούν να προκαλέσουν βλάβες σε ευαίσθητα τμήματα του γενετικού υλικού και άλλες βιολογικές δομές. Αυτές οι επιδράσεις στο γονιδίωμα μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσουν σε αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου που μπορούν να προκαλέσουν ψυχικές διαταραχές.

iStock

Η ελπίδα για πρόληψη

Παρά τον δυσλειτουργικό φαύλο κύκλο που παρουσιάζει στην έρευνα του, ο Ζάννας καταλήγει και σε κάποια αισιόδοξα συμπεράσματα. Πρώτον, σημειώνει ότι οι θεραπείες που στοχεύουν στην ψυχική υγεία είναι πιθανό να έχουν ένα «διπλό» αποτέλεσμα, επιβραδύνοντας επιπλέον και τη βιολογική γήρανση , ενώ οι παρεμβάσεις που προλαμβάνουν τη γήρανση θα μπορούσαν να έχουν θετικά αποτελέσματα και στην ψυχική υγεία.

Οι παρεμβάσεις αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν φάρμακα καθώς και μεθόδους και συσκευές νευροτροποποίησης, τεχνικές που εφαρμόζουν ηλεκτρικό ρεύμα για να διεγείρουν τα νεύρα και τα εγκεφαλικά κύτταρα. Ωστόσο, η σωστή διατροφή και η άσκηση είναι επίσης απλές, προσιτές και αποτελεσματικές παρεμβάσεις για την πρόληψη της βιολογικής γήρανσης και των ψυχικών διαταραχών.