ΠΩΣ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙΣ ΤΗΝ ΕΞΑΝΤΛΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΤΕΛΕΙΟΣ

Η συνεχής προσπάθεια και πίεση να βελτιώσουμε τον εαυτό μας και κατά κάποιο τρόπο να τον ξαναεφεύρουμε, κυνηγώντας την τελειότητα, είναι πολύ πιθανό να μας οδηγήσει σε πνευματική, συναισθηματική και σωματική εξάντληση.

Η επιθυμία και η προσπάθεια να είμαστε τέλειοι μπορεί να μας παγιδεύσει σε ένα συνεχές άγχος και να δημιουργήσει τελικά ένα χάος στη ζωή μας, οδηγώντας μας στο να μην είμαστε ποτέ παρόντες και στο να μην κατορθώνουμε ποτέ να ολοκληρώσουμε τίποτα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η τελειομανία μπορεί να σχετίζεται με το γεγονός ότι δεν πήραμε την έγκριση που αναζητούσαμε από τους γονείς μας στην παιδική μας ηλικία με αποτέλεσμα να κυνηγάμε το τέλειο για να καλύψουμε την ανασφάλεια που νιώθουμε.

Βέβαια, σε όλο αυτό το κυνήγι της τελειότητας παίζει ρόλο και το γεγονός ότι στον σύγχρονο δυτικό κόσμο δίνουμε έμφαση στην παραγωγικότητα και στην επιτυχία μόνο, διαρρηγνύοντας κάθε αίσθηση νοήματος και ισορροπίας στη ζωή μας.

Είναι εφικτή η τελειότητα;

Η τελειότητα υποδηλώνει μια κατάσταση αψεγάδιαστη, χωρίς ελαττώματα. Κάτι που έχει αγγίξει το τέλειο, είναι αδύνατο να ξεπεραστεί. Προφανώς είναι δυνατό να επιδιώξουμε την τελειότητα όταν δίνουμε εξετάσεις σε ένα μάθημα για παράδειγμα ή όταν εκτελούμε ένα μουσικό κομμάτι. Μπορεί επίσης να καταφέρουμε να μάθουμε τέλεια μία ξένη γλώσσα ή να ελπίζουμε ότι ο χειρουργός μας θα κάνει τέλεια δουλειά όταν μας εγχειρίσει.

iStock

Ωστόσο, ο στόχος του να επιδιώξουμε την τελειότητα στη ζωή μας είναι εντελώς διαφορετική υπόθεση. Δεν είμαστε μηχάνημα ή ηλεκτρονική συσκευή, που μπορεί πράγματι να λειτουργεί τέλεια. Οι άνθρωποι δεν προοριζόμαστε για να είμαστε τέλειοι στα πάντα και ανά πάσα στιγμή, αυτό είναι κάτι που δεν ταιριάζει στη φύση μας. Ένας τέλειος άνθρωπος δεν θα ήταν καν ανεκτός από τους άλλους, γιατί –αν μη τι άλλο– θα τους θύμιζε συνεχώς τις δικές τους ελλείψεις.

Είναι κακό να θέλουμε να βελτιωθούμε;

Πολλοί θα το θέσουν ως εξής: Τι κακό υπάρχει στο να θέλει και να προσπαθεί κάποιος να βελτιωθεί; Προφανώς αυτό δεν είναι το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι όταν χάνεται το μέτρο και η ισορροπία. Όταν όσο ψηλά κι αν ανέβουμε, η σκάλα εμφανίζει ξαφνικά όλο και περισσότερα σκαλιά. Πότε θα είμαστε ευτυχισμένοι αν σκεφτόμαστε έτσι;

iStock

Σημασία δεν έχει να κυνηγήσουμε το τέλειο, αλλά την καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. Άλλωστε, η προσωπική ανάπτυξη και βελτίωση θα πρέπει να είναι κάτι θετικό, ένα ταξίδι που μας προσφέρει χαρά και ολοκλήρωση, όχι πηγή συνεχούς άγχους, όπως είναι το ασταμάτητο κυνήγι της τελειότητας.

Τι μας οδηγεί στο κυνήγι της τελειότητας

Η τελειομανία είναι κατά κανόνα μία μάσκα για την ανασφάλειά μας. Συνήθως προσπαθούμε να είμαστε τέλειοι για να αντισταθμίσουμε την αίσθηση της ανεπάρκειας που νιώθουμε. Οι άνθρωποι που θέλουν να είναι τέλειοι, έχουν τις περισσότερες φορές μια υπερβολική αίσθηση των δικών τους ελλείψεων. Συνήθως, έχουν λάβει στην παιδική ηλικία τους μηνύματα ότι δεν ήταν αρκετά καλοί. Έτσι, αποφάσισαν ότι μόνο αν είναι τέλειοι δεν θα ακούν πια κανένα παράπονο και καμία κατηγορία. Προφανώς, αυτή η εντύπωση δεν είναι παρά μόνο ένας επίπλαστος μύθος. Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι τα άτομα που επιδιώκουν την τελειότητα είναι πάντα πιο ευαίσθητα στις κρίσεις των άλλων.

«ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΖΟΥΜΕ ΚΑΘΕ ΣΤΙΓΜΗ, ΟΧΙ ΤΕΛΕΙΑ ΑΛΛΑ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΑ. ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΨΟΥΜΕ Ή ΝΑ ΕΛΕΓΞΟΥΜΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ».

Το κυνήγι της τελειότητας μάς κάνει να χάνουμε τη χαρά της καθημερινότητας

Το πιο κοντινό πράγμα στην τελειότητα είναι η ικανότητα να είμαστε πλήρως παρόντες. Χωρίς αποσπασματικές σκέψεις που μετρούν ή βαθμολογούν τον εαυτό μας, είμαστε ελεύθεροι να είμαστε πραγματικά στη στιγμή. Σε αυτή τη στιγμή, είμαστε πραγματικά ζωντανοί.

Ωστόσο, ο τελειομανής συνήθως δεν είναι παρών, καθώς είναι είτε απασχολημένος με την κριτική του παρελθόντος είτε με την ανησυχία για τις μελλοντικές του αποφάσεις. Όπως φαίνεται, το κυνήγι της τελειότητας είναι πολύ πιθανό να μας στερήσει τη χαρά από την καθημερινότητά μας, αλλά και τη ζωή μας γενικότερα.

iStock

Μπορεί να θεωρούμε ότι το να καταφέρνουμε να τα κάνουμε όλα τέλεια, θα μας βοηθήσει να νιώθουμε καλύτερα. Στην πραγματικότητα, όμως, φαίνεται ότι η τελειομανία μπορεί να μας προκαλέσει στρες, άγχος, κατάθλιψη, ακόμα και υπέρταση ή άλλα προβλήματα υγείας. Αντ’ αυτού, ο στόχος μας θα πρέπει να είναι το να ζούμε κάθε στιγμή, όχι τέλεια αλλά αυτοσχεδιαστικά, χωρίς να προσπαθούμε να προβλέψουμε ή να ελέγξουμε το μέλλον. Παρατηρώντας τη ζωή με δέος και θαυμασμό.

Τι μπορούμε να κάνουμε

Να, πώς θα ξεπεράσουμε το αίσθημα της εξουθένωσης από τη συνεχή προσπάθεια βελτίωσης:

• Θέτουμε ρεαλιστικούς στόχους: Ξεκινάμε αναλύοντας τις φιλοδοξίες μας σε μικρά, εφικτά βήματα. Επικεντρωνόμαστε στην πρόοδο και όχι στην τελειότητα και γιορτάζουμε τις μικρές νίκες.
• Είμαστε ευγενικοί με τον εαυτό μας. Οι αποτυχίες συμβαίνουν και παρέχουν ευκαιρίες μάθησης. Χρειάζεται να αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας με την ίδια ενσυναίσθηση και κατανόηση που θα δείχναμε σε έναν φίλο.
• Αναζωογονούμαστε και επαναφορτιζόμαστε. Η ζωή δεν είναι αγώνας δρόμου. Χρειάζεται να αφιερώσουμε χρόνο για να φροντίσουμε τη σωματική και ψυχική μας υγεία, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για τον καθένα μας.

iStock

• Περιορίζουμε την έκθεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γιατί μέσα σ' αυτά βλέπουμε μόνο μια φιλτραρισμένη και υπερβολική –τέλεια– εκδοχή της πραγματικότητας, που καταφέρνει μόνο να μας στρεσάρει.
• Περιβάλλουμε τον εαυτό μας με υποστήριξη. Μιλάμε και μοιραζόμαστε τις εμπειρίες μας και τις σκέψεις μας με φίλους, με την οικογένεια ή ακόμα και με έναν θεραπευτή, ώστε να ανακουφιστούμε απ' αυτή την πίεση.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη Δρ. Ναταλία Κουτρούλη, ψυχολόγο με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική.