ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΙΣΑΙ «ΑΝΟΙΧΤΟ ΒΙΒΛΙΟ» ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Αν είσαι από τους τύπους που στην εργασία συμπεριφέρονται σα να βρίσκονται με τους κολλητούς, ίσως πρέπει να το ξανασκεφτείς.

Η πραγματική ευτυχία στη ζωή βασίζεται στις ανθρώπινες σχέσεις και στη ζεστή επικοινωνία μας με τους άλλους ανθρώπους. Οι ανθρώπινες σχέσεις που διέπονται από εμπιστοσύνη και νοιάξιμο αποτελούν όχι μόνο καταφύγιο, μα και φυτώριο μέσα στο οποίο μπορεί κανείς να αναπτυχθεί και να ανθίσει.

Πρόσφατα μιλούσαμε για το mattering, το να νιώθεις δηλαδή ότι οι γύρω σου νοιάζονται για εσένα. Είναι κάτι που, εκτός από τους ιδιαίτερα εσωστρεφείς, στους περισσότερους ανθρώπους αρέσει και γι' αυτό αναζητούν τρόπους ώστε να γίνονται αρεστοί και οι γύρω τους να τους εκτιμούν.

Είναι, όμως, αυτό απαραίτητο και στον χώρο εργασίας;

Η τάση του να δημιουργούνται πιο στενές σχέσεις μεταξύ των συναδέλφων στους χώρους εργασίας, μας ήρθε πριν κάποια χρόνια από την Αμερική (φυσικά), όταν οι μεγάλες εταιρείες HR διαπίστωσαν πως με τη δημιουργία ενός φιλικού κλίματος οι εργαζόμενοι ένιωθαν πιο χαρούμενοι, ενδιαφέρονταν πιο πολύ για τη δουλειά και αντί να σπαταλούν ενέργεια αποκρύπτοντας προσωπικές πληροφορίες, επένδυαν την ενέργεια αυτή στο «καθήκον».

Τα οφέλη, λοιπόν, αφορούσαν (και αφορούν) τόσο τον εργαζόμενο όσο και τον εργοδότη. Έτσι, καθιερώθηκαν τα εταιρικά «bonding events», οι εκδηλώσεις, οι αθλητικοί αγώνες με τη συμμετοχή των εργαζομένων, οι casual Wednesdays και οι Παρασκευές με κερασμένα κοκτέιλ στο τέλος της ημέρας.

Δεν ακούγεται άσχημο, σωστά; Το να είσαι ο εαυτός σου στον χώρο εργασίας σου και να κουβεντιάζεις ανοιχτά με τους συναδέλφους όλα τα προσωπικά σου θέματα, όπως θα έκανες με τους κολλητούς σου ακούγεται απελευθερωτικό. Το να μπορείς να μιλάς ανοιχτά, να εκφράζεις χωρίς φόβο τις απόψεις και τα πιστεύω σου, με την ελπίδα ότι θα γίνεις αποδεκτός από όλους, ακόμα και από τα αφεντικά της εταιρείας, μοιάζει ονειρικό.

Στην πράξη, όμως, αποδεικνύεται ουτοπικό.

iStock

Ο κίνδυνος του να είσαι ο εαυτός σου στον χώρο εργασίας σου

Σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του στους Forbes, ο καθηγητής Οργανωτικής Συμπεριφοράς του London Business School, Randall S. Peterson, διερωτάται:

• Μπορεί να είναι απόλυτα αυθεντική στην εργασία της μία γυναίκα που προσπαθεί να κάνει παιδιά;
• Μπορεί να είναι απόλυτα αυθεντικό στην εργασία του ένα άτομο της LGBTQ κοινότητας, βάζοντας π.χ. μια φωτογραφία του ομόφυλου συντρόφου του στο γραφείο του;
• Μπορεί μία μουσουλμάνα να είναι αυθεντική όταν το αφεντικό της ζητά να μη φορά μαντήλα στον χώρο εργασίας;
• Θα έπρεπε οι άνθρωποι που μιλούν με ένα συγκεκριμένο φρασεολόγιο να μην περιορίζονται και να μιλούν όπως τους «βγαίνει» φυσικά;

Μήπως δηλαδή, καταλήγει ο Peterson, το ρίσκο του να είσαι «ανοιχτό βιβλίο» στην εργασία σου να είναι μεγαλύτερο απ' αυτό που οι υπερασπιστές του προτείνουν;

Για να απαντήσουν σε αυτό, ο ίδιος και η ομάδα του, μελέτησαν έρευνες βάθους 50 ετών σχετικά με τη σχέση ατόμου-εργασιακού περιβάλλοντος για να καταλήξουν στο ότι «όσο περισσότερο ο αυθεντικός εαυτός ενός ατόμου ταιριάζει με τις αξίες και τις προσδοκίες του γραφείου στο οποίο εργάζεται, τόσο πιο αποδεκτός είναι και τόσο πιο πολλά τα οφέλη για το άτομο και την εταιρεία. Η έρευνα, όμως, αποδεικνύει πως όσο οι εκφράσεις αυθεντικότητας αποκλίνουν από αυτό που η πλειοψηφία θεωρεί τυπικό, τόσο πιο ριψοκίνδυνες είναι. Τα αυθεντικά άτομα με συμπεριφορές ευθυγραμμισμένες με τις αξίες των πολυεθνικών του δυτικού κόσμου δεν θα κινδυνεύσουν. Τα υπόλοιπα, όμως;»

iStock

Τι κάνουμε, λοιπόν;

Οι κοινωνικοί ψυχολόγοι προτείνουν ο καθένας από εμάς να έχει πολλαπλές ταυτότητες που να συνδέονται με τον ρόλο που παίζουμε.

Μια διευθύντρια ενός τμήματος, για παράδειγμα, μπορεί να είναι επικεφαλής μιας ομάδας στην εταιρεία που εργάζεται, αλλά ταυτόχρονα και μαμά και το μεγάλο παιδί δύο γονιών με προβλήματα υγείας, ενώ την ίδια ώρα μπορεί να τραγουδά σε κάποια χορωδία και να συμμετέχει και στον Σύλλογο Γονέων του σχολείου των παιδιών της. Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, το άτομο αυτό θα πρέπει όταν βρίσκεται σε μία κατάσταση που απαιτεί μια συγκεκριμένη ταυτότητα, να ανασύρει τον αντίστοιχο ρόλο. Στο γραφείο, λοιπόν, να είναι διευθύντρια, και στο σπίτι μητέρα.

Οι περισσότεροι από εμάς όμως, το επιβεβαιώνουν και οι ειδικοί, ακόμα και στις καλύτερες μέρες μας, δυσκολευόμαστε να συμβιβάσουμε όλους τους ρόλους και τις ταυτότητές μας. Το να πιστεύουμε ότι η εργασία μας είναι το μέρος όπου όλα θα ενωθούν και θα δημιουργήσουμε έναν συνεκτικό, αυθεντικό «εαυτό» ακούγεται εξαιρετικά δύσκολο.

Σίγουρα, λοιπόν, όπως καταλήγει και ο Peterson, δεν αρνείται κανείς ότι το να μπορείς να είσαι όσο γίνεται ο εαυτός σου στη δουλειά σου σε κάνει να νιώθεις πιο άνετα και να γίνεσαι ίσως πιο παραγωγικός. «Να ξέρεις, όμως, ότι οι εταιρείες δεν προωθούν πάντα τους πιο παραγωγικούς. Προωθούν αυτούς που είναι παραγωγικοί και εκπροσωπούν τις θεμελιώδεις αξίες του οργανισμού. Αν εσύ δεν «κολλάς» μ' αυτές, δύσκολα θα αποκτήσεις επιρροή. Σίγουρα τα τελευταία χρόνια πολλοί οργανισμοί έχουν αλλάξει και έχουν κάνει μεγάλα βήματα προς την αποδοχή της διαφορετικότητας, όμως λίγοι είναι απεριόριστα ελαστικοί. Οι αξίες μιας εταιρείας είναι βασικό στοιχεία της επιτυχίας της».

Πότε είναι όλοι πιο ευχαριστημένοι; Όταν οι εργαζόμενοι αναζητούν οργανισμούς που εκπροσωπούν τις προσωπικές τους αξίες, ώστε να μπορούν εκεί να είναι περισσότερο αυθεντικοί. Και όταν οι εταιρείες αποδέχονται τη διαφορετικότητα και ενθαρρύνουν την αυθεντικότητα στον βαθμό που βελτιώνει το εργασιακό περιβάλλον και με σεβασμό στα ατομικά όρια.