ΤΟ ΠΩΣ ΜΙΛΑΣ ΣΕ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΓΙΑ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΟ ΣΗΜΑΔΕΨΕΙ ΓΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ

Μελέτη διαπίστωσε ότι τα αρνητικά σχόλια για το βάρος ενός παιδιού από τους γονείς και γενικά τον περίγυρό του είναι κάτι που έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες.

Μικρή ήμουν τροφαντή. Σαφέστατα επηρεασμένη από όσα έβλεπα τότε στα περιοδικά (δεν βοήθησε ότι ήταν η εποχή των supermodels, όχι της Kim Kardhashian και των μεγάλων γλουτών, που θα με εξυπηρετούσε στο έπακρο), είχα δοκιμάσει όλες τις δίαιτες που κυκλοφορούσαν.

Θα σκέφτεσαι «πόσες μπορεί να ήταν, αφού ο κόσμος δεν είχε Internet». Ήταν όσες διαβάζεις και σήμερα, αφού μια χαρά μας «φορούσαν» τα περιοδικά τα trends της αλλοδαπής.

Με τα πολλά, αφού διέλυσα το ήδη δοκιμασμένο νευρικό μου σύστημα (μάλλον δεν χρειάζεται να θυμίσω τι συμβαίνει με τις ορμόνες στην εφηβεία) και προκοπή δεν είδα (ό,τι έχανα, το έπαιρνα αμέσως μόλις ολοκλήρωνα την κάθε πρόταση για δίαιτα), δεν είχα πια ρούχα να φορέσω (δεν μου έκανε τίποτα) και έτσι αποφάσισα να ακολουθήσω μια πιο λογική προσέγγιση.

Ως αντιδραστικός άνθρωπος, δεν ήθελα να ακούω τη λέξη «μην». Άρα, δεν έπρεπε να στερούμαι κάτι. Έκοψα τα πολλά γλυκά, τα αναψυκτικά και τα τηγανητά, έτρωγα ό,τι μου ετοίμαζε η μητέρα μου σε μικρό πιάτο για μεσημεριανό, και το βράδυ κατανάλωνα κυρίως σαλάτες, ή γιαούρτια με φρούτα ή/και ξηρούς καρπούς.

Τα παραπανίσια κιλά δεν τα ξαναπήρα ποτέ, αφού επί της ουσίας άλλαξα τις διατροφικές μου συνήθειες εκ βάθρων. Για χρόνια όμως με συνόδευαν τα σχόλια που άκουγα στο σχολείο ή και από την οικογένεια μου (γλυκά λόγια, όπως «είσαι χοντρή», «έχεις γίνει γουρούνι» ή «φτάνει πια, πόσο θα φας ακόμα;»).

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Σήμερα διαβάζω πως έρευνα αποκαλύπτει ότι «η πίεση που ασκείται για το βάρος από γονείς, από συγγενείς, από όσους ασκούν bullying και από τα μέσα ενημέρωσης έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στη ψυχολογική υγεία των ενηλίκων. Οι γονείς που σχολιάζουν το βάρος των παιδιών τους τα θέτουν σε μεγαλύτερο κίνδυνο να αισθάνονται άσχημα για το σώμα τους δεκαετίες αργότερα, ανεξάρτητα από το αν μεγαλώνουν με παχυσαρκία ή όχι».

Μια μελέτη για το βάρος σε βάθος χρόνου

Το University of Bristol μελέτησε την πίεση που ένιωθαν 13χρονα παιδιά από τα μέλη της οικογένειάς τους προκειμένου να χάσουν κιλά, ενώ παράλληλα υπέμεναν τα σχετικά πειράγματα του περίγυρού τους. Διαπίστωσαν ότι εμφάνισαν υψηλότερα επίπεδα εσωτερικευμένου στίγματος για το βάρος τους έως την ηλικία των 31 ετών.

Προηγούμενες εργασίες έχουν δείξει ότι το εσωτερικευμένο στίγμα κάνει τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι είναι λιγότερο ελκυστικοί, λιγότερο ικανοί ή λιγότερο πολύτιμοι ως άτομα λόγω του βάρους τους. Ακόμα κι αν δεν είναι λιποβαρείς ή παχύσαρκοι. Έχει συνδεθεί επίσης με διατροφικές διαταραχές και αυξημένη επιθυμία για αδυνάτισμα.

Τα ευρήματα προήλθαν από τη μελέτη δεδομένων περισσότερων από 4.060 παιδιών από το Μπρίστολ και τις γύρω περιοχές, σε διάστημα από το ’90 έως το 2024.

Η πρώτη μελέτη που διερευνά τις επιπτώσεις μιας τέτοιας πίεσης επί δεκαετίες άρχισε με τους ερευνητές να ρωτούν τα τότε 13χρονα τα εξής:

• Πόσο συχνά ο πατέρας ή η μητέρα τους έκαναν σχόλιο για το βάρος τους.
• Πόσο φαγητό τα έκανε να αισθάνονται άσχημα.
• Σε ποιο βαθμό οι συγγενείς και οι άνθρωποι στο σχολείο τα πείραζαν για το βάρος ή τον σωματότυπό τους.
• Πόση πίεση ένιωθαν να χάσουν βάρος από την οικογένεια, τους φίλους και τους συντρόφους τους.

Δεκαοκτώ χρόνια αργότερα, οι ίδιοι 4.060 άνθρωποι είχαν ενηλικιωθεί και κλήθηκαν να βαθμολογήσουν πόσο τους κάλυπταν φράσεις όπως «μισώ τον εαυτό μου λόγω του βάρους μου» και «είμαι λιγότερο ελκυστικός από τους περισσότερους άλλους ανθρώπους λόγω του βάρους μου».

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα αρνητικά σχόλια από τους γονείς σχετικά με το βάρος, όπως και το αίσθημα πίεσης για απώλεια βάρους από την οικογένεια και τα media είχαν τις ισχυρότερες συσχετίσεις με ενήλικα άτομα που υποφέρουν από στίγμα βάρους.

«ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΝΕΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΝΑ ΠΙΣΤΕΨΟΥΝ ΠΩΣ ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΝΑΤΑ».

Η Δρ Amanda Hughes, εκ των συγγραφέων της δημοσίευσης και συνεργάτης στο τμήμα επιστήμης της υγείας του πληθυσμού της ιατρικής σχολής του Μπρίστολ, προέτρεψε τους γονείς να είναι προσεκτικοί όταν μιλούν στα παιδιά για το βάρος τους.

«Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να προωθείτε την υγιεινή διατροφή ή να μην λέτε ότι η άσκηση είναι καλό πράγμα. Το θέμα είναι γιατί μιλάτε στα παιδιά για το βάρος τους. Πρόκειται για να ενθαρρύνετε πρακτικές υγιεινής διατροφής για χάρη τους, ή για να νιώσετε εσείς καλύτερα; Το ζητούμενο είναι να μην κάνετε τα παιδιά να πιστέψουν πως για να είναι καλά πρέπει να είναι αδύνατα».

Σε ό,τι αφορά τα άτομα που δέχθηκαν bullying για τα κιλά τους, επίσης διαπιστώθηκε έντονο στίγμα, αλλά το αποτέλεσμα μειωνόταν ανάλογα με το πόσο καιρό νωρίτερα έγινε η παρενόχληση.

Διευκρινίστηκε ότι επειδή δεν ήταν στην καθημερινότητα της ζωής των παιδιών την εποχή της έρευνας τα social media, θα χρειαστεί πλέον περαιτέρω σχετική μελέτη.