ΝΙΚ ΚΕΪΒ: «ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΝΑ ΘΑΒΕΙΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΟΥ»

Με αφορμή την έκθεσή του με κεραμικές φιγούρες στο Βέλγιο, ο μοναδικός Νικ Κέιβ μιλά για την απώλεια και την ενοχή.

«Nothing short of a spiritual experience» («τίποτα λιγότερο από μια πνευματική εμπειρία»), έγραψε πέρσι η δημοσιογράφος του LA Magazine, Lina Lecaro, για τις εμφανίσεις του αξεπέραστου Νικ Κέιβ στο Orpheum Theatre. Κατά πάσα πιθανότητα έχει δίκιο.

Αυτή την εμπειρία θα έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν σε λίγες εβδομάδες (01-03.06.2024) όσοι βρεθούν στην παράσταση «Nick Cave Solo» στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης στην Αθήνα. Τα –όχι και τόσο προσιτά– εισιτήρια έγιναν ανάρπαστα μέσα σε ελάχιστο χρόνο και οι τυχεροί θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν τον μεγάλο καλλιτέχνη στο πιάνο συνοδευόμενο από τον Κόλιν Γκρίνγουντ των Radiohead στο μπάσο.

Οι απώλειες και η συνύπαρξη με το κοινό

Ο Νικ Κέιβ αποτελεί πλέον έναν από τους πιο αγαπημένους μουσικούς και συνθέτες παγκοσμίως, με μια ζωή που σημαδεύτηκε από καταχρήσεις, αλλά πρωτίστως την απώλεια των δυο του γιων. Το 2015 πεθαίνει ο 15χρονος Arthur, έπειτα από πτώση σε γκρεμό κοντά στο σπίτι της οικογένειας στο Μπράιτον, ενώ το 2022 πεθαίνει στη Μελβούρνη ο Jethro, σε ηλικία 31 ετών.

Όπως είπε ο ίδιος ο καλλιτέχνης στους New York Times, «όταν πέθανε ο πατέρας μου [σ.σ. ο πατέρας του πεθαίνει σε τροχαίο όταν εκείνος ήταν 19 ετών], δεν είχα πλήρη αίσθηση για την επίδραση της θλίψης. Δεν νομίζω ότι καταλάβαινα τι συνέβαινε στη ζωή μου. Όταν πέθανε ο Άρθουρ, πέρασα στο πιο σκοτεινό μέρος που μπορεί να φανταστεί κανείς, όπου μου ήταν σχεδόν αδύνατο να δω πέρα από την απόγνωση.

AP Photo/Chris Pizzello

»Η Susie [σ.σ. η σύζυγός του] κι εγώ καταφέραμε να ξεφύγουμε, και αυτό συνδέεται κάπως και με την ανταπόκριση του κόσμου που μου έγραφε. Ήταν εξαιρετικά συγκινητικό. Το ίδιο και οι συναυλίες που έκανα στη συνέχεια. Το ενδιαφέρον του κοινού με έσωσε. Τώρα, όταν παίζω νιώθω ότι ξεπληρώσω ένα χρέος. Είναι δύσκολο να μιλήσω για τον θάνατο του Τζέθρο, αλλά οι συναυλίες και αυτή η πράξη αμοιβαίας υποστήριξης με σώζει. Με ρωτάνε πώς μπορώ να κάνω περιοδείες, αλλά για μένα ισχύει το αντίστροφο: Πώς θα μπορούσα να μην κάνω;»

«Αναγκάστηκα να θρηνήσω δημόσια κι αυτό παραδόξως ήταν χρήσιμο. Με εμπόδισε από το να κλειστώ εντελώς και να ζήσω σε έναν σκοτεινό κόσμο», αναφέρει και σε πρόσφατη συνέντευξή του στον Guardian.

Η ενοχή μέσα από μια κεραμική φιγούρα

Με την πάροδο του χρόνου, ένας από τους σκοτεινούς πρίγκιπες της μουσικής έμαθε να εκτιμά την εύθραυστη ζωή μας και η αλλαγή αυτή αντανακλάται στην τέχνη του εν γένει, όχι μόνο στη μουσική. Μέσα από την ιδιότητα του κεραμίστα, ο Νικ Κέιβ εξερευνά την απώλεια και αναζητά τη συμπόνια, τη συγχώρεση, τη δημιουργία, το νόημα. Έτσι, στα 66 του χρόνια μας χαρίζει ένα ακόμα έργο που διηγείται μια βαθιά προσωπική ιστορία.

© Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και της γκαλερί Xavier Hufkens

Η σειρά The Devil — A Life (2020-24) αποτελείται από 17 κεραμικές φιγούρες, που «αφηγούνται την ιστορία του Διαβόλου από το λίκνο μέχρι τον τάφο»: ο νεαρός Διάβολος κληρονομεί τον κόσμο, μεγαλώνει, ερωτεύεται, πηγαίνει στον πόλεμο, σκοτώνει τον πρωτότοκο γιο του, γνωρίζει την απαξίωση, έχει έναν άσχημο θάνατο και κερδίζει τη συγχώρεση ενός παιδιού. Με άλλα λόγια, ο Κέιβ μας παρουσιάζει μέσω της αλληγορίας τις αντιξοότητες που μπορεί να βιώσει κάθε άνθρωπος, καθώς και τη διττή μας φύση, που εμπεριέχει το καλό και το κακό.

© Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και της γκαλερί Xavier Hufkens

«Οι απώλειες απλώς ενσωματώνονται στην καλλιτεχνική ροή και κινούνται προς μια κατεύθυνση που είναι πέρα από την ικανότητα χαλιναγώγησης που διαθέτεις. Τα κεραμικά αυτά διηγούνται την ιστορία της ενοχής ενός άντρα για την απώλεια του παιδιού του και μιλάω για αυτό με έναν τρόπο που δεν μπορούσα να το κάνω μέσω της μουσικής», εξηγεί.

Πόσο ένοχος, όμως, νιώθει για τον θάνατο των γιων του; «Νομίζω ότι οι ενοχές είναι κάτι που νιώθουν όλοι όσοι χάνουν παιδιά, ανεξάρτητα από τις συνθήκες, γιατί το μόνο πράγμα που υποτίθεται ότι πρέπει να κάνεις ως γονιός είναι να τα προστατεύεις», απαντά.

Όσο για τα ναρκωτικά και τον ρόλο που έπαιξαν στον θάνατο του Άρθουρ, όπως λέει, «σε θεμελιώδες επίπεδο, είναι ενάντια στη φύση να θάβεις τα παιδιά σου. Δεν μπορεί παρά να υπάρχουν αισθήματα ενοχής». Μάλιστα, η εμπειρία του από το πένθος αυτό τον βοήθησε μετά τον θάνατο του Τζέθρο, γιατί ήξερε ότι μπορούσα να τα βγάλει πέρα.

© Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και της γκαλερί Xavier Hufkens

Μεταξύ άλλων, ο Κέιβ αναφέρει στη συνέντευξή του ότι οι άνθρωποι μερικές φορές παρεξηγούν τα λεγόμενά του γύρω από την απώλεια. Όπως εξηγεί, δεν νιώθει περισσότερη χαρά από πριν, αλλά όταν τη νιώθει είναι πιο έντονη.

«Η χαρά είναι κάτι που ξεπηδά απροσδόκητα και συγκλονιστικά από την κατανόηση της απώλειας και του πόνου. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι δεν επηρεαζόμαστε ή ότι με κάποιο τρόπο το έχουμε ξεπεράσει ή ότι το έχουμε αποδεχτεί. Η ίδια σου η χημεία αλλάζει κι όταν ενώνεις ξανά τα κομμάτια σου, είσαι ένας άλλος άνθρωπος. Ο κόσμος μοιάζει να έχει αποκτήσει περισσότερο νόημα».