ΕΧΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΟ; ΔΕΣ ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ ΣΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΓΧΟΥΣ ΣΟΥ

Η ιδανική συνθήκη αν έχεις σύντροφο είναι και να λαμβάνεις υποστήριξη σε πολλά επίπεδα. Υπάρχουν όμως διαβαθμίσεις που επηρεάζουν καθοριστικά το άγχος σου.

Το άγχος είναι μια συνθήκη που αντιμετωπίζουμε όλοι μας, ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο, τη φυλή ή όποιον άλλον παράγοντα. Έρευνες δείχνουν πως άγχος έχουν ακόμα και παιδιά δημοτικού, το οποίο εκφράζεται μέσω των φαγωμένων νυχιών και του τακτικού πόνου στην κοιλιά. Κάθε φορά που αγχωνόμαστε –ανεξαρτήτως αιτίας– γίνεται παραγωγή κορτιζόλης, της στεροειδούς ορμόνης που εκκρίνουν τα επινεφρίδια και απελευθερώνεται στην κυκλοφορία του αίματος.

Ενώ η σωστή ισορροπία της κορτιζόλης είναι απαραίτητη για την υγεία μας, η υπερβολική ή η πολύ χαμηλή παραγωγή κορτιζόλης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας. Μεταξύ άλλων, ινομυαλγία, χρόνιο πόνο, κατάθλιψη και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

Στους τρόπους που διαθέτουμε για να ρίχνουμε τα υψηλά επίπεδα της κορτιζόλης ανήκουν τα γνωστά (άσκηση, ισορροπημένη διατροφή, ποιοτικός ύπνος), συν ο χρόνος σε εξωτερικούς χώρους (ιδανικά στη φύση), οι δημιουργικές εργασίες, η φροντίδα ενός κατοικίδιου, τα ξεκάθαρα όρια στην εργασία και η χαλάρωση στο τέλος της ημέρας.

Συντροφικότητα και άγχος

Η λίστα που μας βοηθά να κρατάμε σε έλεγχο την ορμόνη αυτή αποκτά άλλη μια σημείωση: είναι η παρουσία συντρόφου που μας υποστηρίζει θετικά. Σε μελέτη που έκανε το Binghamton University εξετάστηκε ο τρόπος που αλλάζουν τα επίπεδα κορτιζόλης σε συνδυασμό με την κοινωνική υποστήριξη του/της συζύγου κατά τη διάρκεια συζητήσεων για μια αγχωτική κατάσταση.

Στο πλαίσιο της έρευνας, 191 ετεροφυλόφιλα παντρεμένα ζευγάρια συμμετείχαν σε δύο 10λεπτες αλληλεπιδράσεις για να αντιμετωπίσουν ένα προσωπικό (μη συζυγικό) πρόβλημα. Οι ερευνητές:

• ανέλυσαν την επικοινωνία τους για περιπτώσεις θετικής και αρνητικής κοινωνικής υποστήριξης (που δόθηκε και ελήφθη),
• αξιολόγησαν τον τρόπο με τον οποίο οι συμμετέχοντες αντιλήφθηκαν την υποστήριξη που έλαβαν και
• συνέλεξαν δείγματα σάλιου για να αξιολογήσουν τα επίπεδα κορτιζόλης.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Όπως δήλωσε ο καθηγητής ψυχολογίας Richard Mattson, εκ των συγγραφέων της έρευνας, «διαπιστώσαμε ότι οι σύζυγοι που λάμβαναν υποστήριξη με πιο αρνητικό τρόπο (π.χ. απορρίπτοντας βοήθεια) ένιωθαν πως γίνονται λιγότερο κατανοητοί, αισθάνονταν “χαμηλότερη” επικύρωση και φροντίδα από τον/τη σύντροφο, και αυτό οδήγησε σε “ενίσχυση του στρες”. Πράγμα που σημαίνει ότι η κορτιζόλη αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της αλληλεπίδρασης».

Οι τρεις πιο σημαντικές διαπιστώσεις ήταν:

1. Η θετική κοινωνική υποστήριξη από έναν σύντροφο συνδέεται με χαμηλότερα επίπεδα στρες, κάτι που αποδεικνύεται από τη μειωμένη κορτιζόλη.
2. Η αντίληψη της υποστήριξης παίζει κρίσιμο ρόλο. Τα άτομα που θεωρούν τον σύντροφό τους ως γενικά υποστηρικτικό τείνουν να έχουν χαμηλότερα επίπεδα στρες.
3. Η μελέτη υποδηλώνει ότι ο τρόπος επικοινωνίας της υποστήριξης (τόνος) μπορεί να έχει μεγαλύτερη επίδραση από το περιεχόμενο της επικοινωνίας.

«Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν τον ρόλο της επικοινωνίας στη διαχείριση του άγχους μέσα στις σχέσεις και ανοίγουν τον δρόμο για περαιτέρω έρευνα σχετικά με αποτελεσματικές συμπεριφορές υποστήριξης».

Ένα εύρημα που εξέπληξε τους ερευνητές ήταν ότι τα επίπεδα άγχους πριν από την αλληλεπίδραση φάνηκε να προβλέπουν με ακρίβεια πώς θα ενεργούσαν τα ζευγάρια και πώς θα αντιλαμβάνονταν την αλληλεπίδραση.

Η Hayley Fivecoat, επικεφαλής συγγραφέας που όταν έγινε η μελέτη ήταν μεταπτυχιακή φοιτήτρια και τώρα είναι ψυχολόγος κλινικής έρευνας στο Family Institute του Northwestern University, εστίασε στο ότι «το πώς αντιλαμβανόταν κάθε σύντροφος την αλληλεπίδραση συνδέθηκε σε μεγάλο βαθμό με το πόσο υποστηρικτικός και ανταποκρινόμενος πίστευε ότι ήταν γενικά, ο/η σύντροφός του/της».

Μια πιθανότητα είναι ότι οι αντιλήψεις για το πόσο υποστηρικτικός είναι ένας σύντροφος μπορούν να δημιουργηθούν με την πάροδο του χρόνου και σε διάφορες αλληλεπιδράσεις. «Την πιο γενική εικόνα τη διαμορφώνει ο τρόπος με τον οποίο συγκεκριμένες συμπεριφορές –καλές ή κακές– θα μπορούσαν να γίνουν αντιληπτές την εκάστοτε στιγμή. Είναι πιθανό να χρειάζονται διαφορετικοί τύποι συμπεριφορών υποστήριξης για διαφορετικούς ανθρώπους που αντιμετωπίζουν διαφορετικά είδη προβλημάτων».