Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΓΟΝΕΑ, ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ ΟΛΟΙ

Αν έχετε μπερδευτεί από τις άπειρες συμβουλές γονεϊκότητας που ακούτε καθημερινά, υπάρχουν 10 χρυσοί κανόνες που εγγυώνται ότι θα είστε σωστοί γονείς. Και δεν θα βρείτε κανέναν να διαφωνήσει.

Παιδοκεντρική είναι η εποχή μας και ως γονείς ψάχνουμε και διαβάζουμε διάφορες συμβουλές για να μεγαλώσουμε σωστά τα παιδιά μας. Αυτά τα παιδιά που δεν ήρθαν στον κόσμο τυχαία ή επειδή ήταν καθήκον μας να φτιάξουμε οικογένεια, αλλά από επιλογή.

Επιλογές επιδιώκουμε να κάνουμε και στην ανατροφή τους, πολλές φορές υπερβάλλοντας. Λέγονται και γράφονται τόσα για τη γονεϊκότητα που συχνά δεν ξέρουμε ποια συμβουλή να πρωτακούσουμε. Είναι αρκετές οι σχολές και διαφορετικές οι προσεγγίσεις τους, και τελικά κάθε οικογένεια ακολουθεί τον δρόμο που της ταιριάζει. 

Ποιες είναι οι 10 συμβουλές που «φτιάχουν» καλούς γονείς;

Όμως, υπάρχουν 10 συμβουλές στις οποίες φαίνεται ότι θα συμφωνούσαν όλοι οι ειδικοί, όλες οι σχολές και μάλλον οι περισσότεροι γονείς. Εφόσον, μάλιστα, τις υπογράφει ένας από τους κορυφαίους καθηγητές αναπτυξιακής ψυχολογίας, με ειδίκευση στην εφηβεία, αξίζουν την προσοχή μας.

Ο Dr Laurence Steinberg είναι καθηγητής στο Temple University της Φιλαδέλφειας, μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών, της Αμερικανικής Ψυχολογικής Ένωσης και του Συλλόγου Ψυχολογικών Επιστημών. Στο βιβλίο Ten Basic Principles of Good Parenting καταθέτει το απόσταγμα της πολύχρονης εμπειρίας του, δίνοντας 10 απλούς κανόνες που θα μας κάνουν καλούς –όχι τέλειους!– γονείς, χωρίς υπερβολές και ακρότητες. 

1. Ό,τι κάνετε έχει σημασία

iStock

Τα παιδιά μαθαίνουν βλέποντας τις πράξεις σας και όχι ακούγοντας τις συμβουλές σας. Τα μάτια τους σας παρακολουθούν συνέχεια και καταλαβαίνουν πολλά περισσότερα από όσα νομίζετε. Είναι πολύ δύσκολο να προσέχετε καθετί που κάνετε, αλλά πρέπει συχνά να αναρωτιέστε: «Τι θέλω να πετύχω με αυτό που κάνω όσον αφορά το παιδί; Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα της συμπεριφοράς μου;»

2. Η αγάπη δεν κακομαθαίνει

iStock

Δώστε την απλόχερα. Οτιδήποτε χαρακτηρίζουμε «κακομαθημένη» συμπεριφορά, είναι αποτέλεσμα των όσων προσφέρουμε ως υποκατάστατο της αληθινής αγάπης: υπερβολική ελαστικότητα, υλικά αγαθά, χαμηλές προσδοκίες. 

3. Γίνετε σημαντικό κομμάτι της ζωής των παιδιών σας

iStock

Το να εμπλακείς στη ζωή του παιδιού θέλει χρόνο και δουλειά. Προϋποθέτει αλλαγή προτεραιοτήτων και νέα νοοτροπία. Μερικές φορές, μεταφράζεται σε: «Αυτό που θέλει το παιδί μου είναι πιο σημαντικό από αυτό που θέλω εγώ». Να είστε παρόντες και ως φυσική παρουσία, αλλά και πνευματικά στην καθημερινότητά τους. 

4. Προσαρμοστείτε στον ρυθμό ανάπτυξης του παιδιού

iStock

Σκεφτείτε πώς η ηλικία επηρεάζει τη συμπεριφορά του. Η ίδια δύναμη που το ωθεί να λέει «όχι» στα 3 του είναι εκείνη που θα το βοηθήσει να απαλλαγεί από την πάνα. Η ίδια δύναμη που το ωθεί να έχει απορίες στο μάθημα στα 13 του είναι εκείνη που το κάνει συχνά εριστικό στο οικογενειακό τραπέζι. Σεβαστείτε τις αλλαγές που επιφέρουν οι ηλικιακές φάσεις, αλλά και τους ρυθμούς του δικού σας παιδιού. Δεν μπορείτε να συμπεριφέρεστε σε ένα 13χρονο όπως σε ένα 8χρονο. 

5. Θέστε όρια και κανόνες

iStock

Αν δεν το κάνετε από τα πρώτα χρόνια της ζωής του, το παιδί δεν θα μπορεί να οριοθετηθεί ως ενήλικας. Θα πρέπει ανά πάσα στιγμή να μπορείτε να απαντάτε στις εξής τρεις ερωτήσεις: Πού είναι το παιδί; Με ποιον είναι; Τι κάνει; Οι κανόνες που θα το διδάξετε είναι τα εφόδια με τα οποία θα χτίσει τους κανόνες της δικής του μελλοντικής ζωής. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να είστε από πάνω του. Στο Γυμνάσιο θα πρέπει να μπορεί να μελετάει μόνο του, να κάνει τις δικές του επιλογές και να αντιμετωπίζει τις συνέπειές τους. 

6. Ενισχύστε την ανεξαρτησία τους

iStock

Τα όρια βοηθούν στην ανάπτυξη αυτοελέγχου. Η ενίσχυση της ανεξαρτησίας τους θα τα βοηθήσει να νιώσουν ότι μπορούν να ορίζουν τα ίδια τη ζωή τους. Είναι και τα δύο απαραίτητα. Τα ίδια τα παιδιά θα διεκδικήσουν την ανεξαρτησία τους πολλές φορές. Είναι στην ανθρώπινη φύση να θες να ελέγχεις εσύ τη ζωή σου και όχι οι άλλοι. Πολλές φορές οι γονείς παρερμηνεύουν τις τάσεις ανεξαρτητοποίησης των παιδιών. Τις εκλαμβάνουν ως απειθαρχία και ανυπακοή. 

7. Να είστε συνεπείς

iStock

Αν οι κανόνες σας αλλάζουν καθημερινά και απροσδόκητα, ή αν τους επιβάλλετε μόνο περιστασιακά, τότε η κακή συμπεριφορά του παιδιού οφείλεται σε εσάς, όχι σε εκείνο. Το πιο σημαντικό όπλο που έχετε για τη διαπαιδαγώγηση και την πειθαρχία είναι η συνέπεια. Ξεκαθαρίστε εγκαίρως όσα είναι αδιαπραγμάτευτα. Όταν τα όρια πηγάζουν από τη σοφία και την πείρα σας, και όχι από την εξουσία σας, θα γίνουν εύκολα σεβαστά. Πολλοί γονείς δυσκολεύονται να είναι συνεπείς και αυτό δημιουργεί σύγχυση στα παιδιά. 

8. Ποτέ, μα ποτέ μη χτυπάτε τα παιδιά

iStock

Υπάρχουν πολλά επιστημονικά δεδομένα που υπογραμμίζουν ότι η άσκηση βίας στα παιδιά τα κάνει επιθετικά. Τα μαθαίνει να επιλύουν τις διαφορές τους με τσακωμούς και βία. Ποτέ, μα ποτέ το ξύλο δεν είναι επιτρεπτό. Ούτε μεταξύ σοβαρού κι αστείου. 

9. Εξηγήστε τους κανόνες που θέτετε καθώς και τις αποφάσεις σας

iStock

Το πιο συχνό λάθος που κάνουν οι γονείς είναι ότι έχουν την τάση να υπερεξηγούν και να υπεραναλύουν στα μικρά παιδιά, ενώ γίνονται πιο «κοφτοί» στους εφήβους. Το μικρό παιδί δεν αντιλαμβάνεται όλες τις προεκτάσεις ή τις πιο πολύπλοκες ερμηνείες ενός ζητήματος. Ο έφηβος, από την άλλη, τις έχει ανάγκη. 

10. Να σέβεστε πάντα τα παιδιά

iStock

Ακούγεται γενικόλογο, αλλά δεν είναι. Αντιμετωπίστε τα παιδιά με την ίδια ευγένεια που θα αντιμετωπίζατε οποιονδήποτε άλλο. Αφήστε τα να εκφραστούν, να ολοκληρώσουν αυτό που λένε και δώστε τους προσοχή. Απαντήστε τους ευγενικά. Προσπαθήστε να τα ευχαριστείτε, όταν μπορείτε. Σεβαστείτε ακόμη και τις διατροφικές τους προτιμήσεις, που μπορεί να αλλάζουν συχνά. Δεν ωφελεί να τα μαλώνετε επειδή δεν τρώνε λαχανικά. Απλώς μην έχετε στο σπίτι junk food.