ΠΩΣ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙΣ ΕΝΑΝ ΓΟΝΕΑ ΝΑΡΚΙΣΣΟ

Τι κάνει έναν γονέα νάρκισσο; Πώς μπορείς να τον αναγνωρίσεις ως ενήλικας πλέον –διότι ως παιδί είναι αδύνατον– και τι μέτρα μπορείς να λάβεις ώστε να τον αντιμετωπίσεις; Ένας συνοπτικός οδηγός θα σε κατατοπίσει. Σε κάθε περίπτωση, να θυμάσαι ότι είναι δικαίωμά σου ακόμη και να τερματίσεις τη σχέση σου μαζί του.

Συνηθίζουμε να μιλάμε για τη ναρκισσιστική διαταραχή ή για τους νάρκισσους συντρόφους σα να πρόκειται για κάτι που αφορά αποκλειστικά τη σχέση μας με το άλλο φύλο. Δυστυχώς όμως, οι τοξικές σχέσεις μπορεί να αποτελούν την κανονικότητα αρκετών οικογενειών.

Οι γονείς που φέρουν χαρακτηριστικά νάρκισσου επηρεάζουν με πολύ αρνητικό τρόπο τα παιδιά τους και τους δημιουργούν συνήθως προβλήματα, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, αγχώδη διαταραχή και κατάθλιψη, αισθήματα ενοχών, τελειομανία, ανταγωνιστικότητα, ανάγκη να αποδεικνύουν συνεχώς πόσο καλά είναι, ώστε να αξίζουν την αγάπη (τους) κ.ά.

Ποτέ δεν είναι αργά να αναγνωρίσεις τον ρόλο που έπαιξε ο ναρκισσισμός του γονέα σου στη ζωή και την προσωπικότητά σου, και να προσπαθήσεις να αντιμετωπίσεις το τραύμα και να εξελιχθείς. Συνήθως η βοήθεια της ψυχοθεραπείας σε τέτοιες περιπτώσεις είναι μεγάλη και οδηγεί τον θεραπευόμενο να αναπτύξει υγιέστερες σχέσεις.

Το να επουλώσεις τις πληγές σου από μια τέτοια σχέση αξίζει πάντα τον κόπο και τον χρόνο. Το να δουλέψεις όμως την ίδια τη σχέση σου με τους γονείς σου, όχι πάντα. Μόνο εσύ μπορείς να αποφασίσεις αν θα επενδύσεις χρόνο και ενέργεια σε κάτι τέτοιο.

Πώς να αναγνωρίσεις έναν γονέα νάρκισσο

Διαβάζοντας όσα κατά καιρούς έχουν γραφτεί για τις τοξικές σχέσεις στην οικογένεια, αναζητήσαμε όχι μόνο στοιχεία για τυπικές ναρκισσιστικές συμπεριφορές των γονιών, ώστε να επιβεβαιώσεις τις υποψίες σου, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους μπορείς να αντιδράσεις ως ενήλικας πλέον.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

– Στρέφει την προσοχή (και τον χρόνο) της οικογένειας στον ίδιο

Οι ναρκισσιστές συχνά χρειάζονται συνεχή επιβεβαίωση, για να αντισταθμίσουν τη χαμηλή τους αυτοεκτίμηση. Τείνουν επίσης να επικεντρώνονται περισσότερο στα δικά τους συναισθήματα παρά σε εκείνα των άλλων.

– Δεν δείχνει συμπόνια στα παιδιά του

Μπορεί να ανησυχούν περισσότερο για το πώς τα συναισθήματα και η συμπεριφορά των παιδιών τους επηρεάζουν τους ίδιους, αλλά όχι για το πώς μπορεί να αισθάνονται τα ίδια τα παιδιά.

– Δεν αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεών του

Η παραδοχή των δικών τους λαθών ή ελαττωμάτων μπορεί να συντρίψει την ήδη ασταθή άποψη που έχουν για τον εαυτό τους.

– Δημιουργεί εξαρτητικές σχέσεις με τα παιδιά

Ένας ναρκισσιστής γονέας μπορεί να σε ελέγχει υπερβολικά ή να έχει έναν διαρκή φόβο εγκατάλειψης και γι' αυτό να σε κρατάει δεμένο δίπλα του.

– Εκφοβίζει για να χειραγωγήσει

Επειδή η βασική ανησυχία του είναι ο εαυτός του, ένας γονέας νάρκισσος θα χρησιμοποιήσει τακτικές εκφοβισμού για να σε κάνει να συμπεριφέρεσαι με τον τρόπο που θέλει.

– Χρησιμοποιεί τακτικές bullying και gaslighting

Επιδιώκει πάντα να φαίνεται ανώτερος από σένα, ώστε να μπορεί να σου ασκήσει έλεγχο.

– Εκφράζει συναισθήματα αποδοχής και στοργής μόνο υπό προϋποθέσεις

Ο γονέας νάρκισσος μπορεί να σε κάνει να νιώσεις ότι δεν θα σε αγαπάει σε περίπτωση που κάνεις ή πεις ορισμένα πράγματα. Αυτό είναι ένας τρόπος για να ενσταλάξει φόβο, ώστε να σε ελέγχει κι άλλο.

Πώς να αντιμετωπίσεις έναν γονέα νάρκισσο

Όταν βρίσκεσαι σε οποιαδήποτε σχέση με έναν ναρκισσιστή, είναι καλό να δίνεις προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα και τη συναισθηματική υγεία σου. Οι ναρκισσιστές μπορούν να αποστραγγίσουν την ενέργειά σου και να διαστρεβλώσουν τα γεγονότα σε σημείο που μπορεί να σε κάνει να αναρωτιέσαι αν έχεις εσύ το πρόβλημα. Οι παρακάτω συμβουλές θα σε βοηθήσουν να διατηρήσεις την ψυχραιμία και το ψυχικό σου σθένος:

• Υπενθύμιζε συνεχώς στον εαυτό σου ότι έχεις απέναντί σου έναν ναρκισσιστή.
• Να είσαι βέβαιος ότι δεν μπορείς να αλλάξεις έναν ναρκισσιστή.
• Προσπάθησε να μην αμφισβητείς τον εαυτό σου.
• Μην προσπαθήσεις να εξηγήσεις το ναρκισσισμό στον ναρκισσιστή.
• Μην απομονώνεσαι μαζί του (να έχεις υποστηρικτικό κύκλο φίλων και συγγενών).
• Θέσε υγιή όρια.
• Μην δέχεσαι ψεύτικες υποσχέσεις.
• Να είσαι ξεκάθαρος/η σχετικά με το ρόλο που θέλεις να παίξει στη ζωή σου.
• Ζήτησε βοήθεια και υποστήριξη είτε από τρίτους είτε από ειδικό.
• Να είσαι έτοιμος/η να τερματίσεις τη σχέση.