ΝΑ ΚΑΝΩ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΓΙΑ COVID-19; ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΑΠΑΝΤΟΥΝ

Ο Γιώργος Χρούσος, καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας στο ΕΚΠΑ και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, ο 37ος πλέον αναγνωρισμένος επιστήμονας στον κόσμο, αλλά και ο έμπειρος παιδίατρος Κωνσταντίνος Βλάχος, μιλούν στο OW για το εμβόλιο κατά της Covid-19 στα παιδιά από 5-12 ετών, και λύνουν τις απορίες που έχει κάθε γονιός πριν πάρει την απόφαση να εμβολιάσει το παιδί του.

Η κίνηση στο εμβολιαστικό κέντρο του Γενικού Νοσοκομείου Παίδων «Παναγιώτη & Αγλαΐας Κυριακού» είναι μεγαλύτερη από ό,τι φανταζόμουν. Το περιβάλλον γνωστό, είναι στο κάτω κάτω ένα νοσοκομείο, με ό,τι δυσάρεστους συνειρμούς αυτό συνεπάγεται. Όμως, το σκηνικό διαφέρει από τα εμβολιαστικά κέντρα ενηλίκων.

Εδώ είναι γεμάτο πολύχρωμα παιδικά μπουφάν, μονόκερους και Μίκυ Μάους, τσάντες «PAW Patrol» και πλουμιστά αυτοκόλλητα στα χέρια των ήδη εμβολιασμένων πιτσιρίκων, που τους δίνουν οι υπομονετικές νοσηλεύτριες ως ανταμοιβή για τη γενναιότητα τους.

Στο δεκάλεπτο της αναμονής μετά τον εμβολιασμό, η κόρη μου ήδη ανταλλάσσει ντροπαλά εμπειρίες με το κοριτσάκι στη διπλανή πολυθρόνα. «Εσένα πόνεσε;» τη ρωτάει. «Μόνο λίγο. Αλλά τώρα θα πάρω παγωτό».

Ας είμαστε ειλικρινείς, όλοι τάξαμε ένα γλυκό για μετά, να μαλακώσουμε το τσίμπημα, να χαλαρώσουμε το κλίμα – και για αυτά και για μας. Δεν ήταν για κανέναν μας μια εντελώς ανέμελη απόφαση.

Εμβόλιο στα παιδιά: Το κάνεις ή όχι;

Θα το έχετε παρατηρήσει κι εσείς: Ακόμη και άνθρωποι που δεν δίστασαν ούτε στιγμή να εμβολιαστούν κατά της Covid-19 από την πρώτη στιγμή, δεν παίρνουν πολύ εύκολα την απόφαση να κάνουν το ίδιο στα παιδιά τους. Δεν είναι περίεργο.

Όποιον παιδίατρο και να ρωτήσετε θα σας πει το ίδιο: Οι γονείς έχουν πάντα έναν έξτρα φόβο όταν πρόκειται για μια ιατρική πράξη που αφορά στα παιδιά τους. Κάθε νέο εμβόλιο που βγαίνει –όχι μόνο αυτό του κορoνοϊού– δοκιμάζει την αποφασιστικότητά τους, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για ένα εμβόλιο που πολλοί θεωρούν εντελώς νέο – ακόμη κι αν στην πραγματικότητα η τεχνολογία του δεν είναι τόσο καινούργια όσο νομίζουμε.

iStock

Έπειτα, είναι κι αυτή η απρόσμενη τύχη που δεν ξέρω αν έχουμε εκτιμήσει αρκετά με αυτόν τον ιό: φαίνεται να είναι πολύ πιο ήπιος και «ευγενικός» στα παιδιά, ειδικά σε αυτά κάτω των 12 ετών. Φανταστείτε δύο χρόνια τώρα να ζούσαμε μια πανδημία που θα έπληττε με σφοδρότητα τα νήπια…

Οπότε, ίσως λογικά, πολλοί γονείς σκέφτονται αυτό που έχει περάσει από το μυαλό όλων μας: γιατί να ρισκάρω ένα νέο εμβόλιο αφού το παιδί μου δεν κινδυνεύει;

Γιατί, λοιπόν, να το κάνουμε; «Η αλήθεια είναι πως παιδιά αυτής της ηλικίας περνούν συνήθως ελαφρά τον κορονοϊό, όμως ιδίως τα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά μπορεί να νοσήσουν βαρύτερα», λέει ο Γιώργος Χρούσος, καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας στο ΕΚΠΑ και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, ο 37ος πλέον αναγνωρισμένος επιστήμονας στον κόσμο. «Τα 4 παιδιά που έχασαν τη ζωή τους στη χώρα μας ήταν όλα παχύσαρκα».

Υπάρχουν όμως δύο σενάρια που ανησυχούν τους επιστήμονες σε σχέση με τη νόσηση των παιδιών.

Ανησυχητικό σενάριο #1: Το σύνδρομο MIS-C

Το σύνδρομο MIS-C, δηλαδή πολυσυστηματικό φλεγμονώδες σύνδρομο των παιδιών, είναι μια σοβαρή μορφή της νόσου. Πρόκειται για ένα κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από πολυοργανική συμμετοχή, με εκδηλώσεις από το αναπνευστικό, το γαστρεντερικό ή το καρδιαγγειακό σύστημα, αιματολογικές ή βλεννογονοδερματικές αλλοιώσεις. Παράλληλα, κατά τη διάρκειά του, παρατηρείται χαρακτηριστική αύξηση των δεικτών φλεγμονής, αναιμία, λεμφοπενία και θρομβοπενία. Το σύνδρομο αυτό αποτελεί όψιμη εκδήλωση της νόσησης από Covid-19, καθώς εκδηλώνεται 2-4 εβδομάδες μετά τη νόσηση.

«Ευτυχώς δεν έχουμε χάσει κάποιο παιδί από αυτό, όμως είναι μια σοβαρή νόσος που μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας, χρειάζεται πολλή κορτιζόνη και φυσικά δεν ξέρουμε και τι μπορεί να αφήσει πίσω του», συνεχίζει ο κ. Χρούσος. «Από τα παιδιά που νόσησαν στην Ελλάδα, έχουμε περίπου 45-50 παιδιά που έχουν παρουσιάσει αυτό το σύνδρομο».

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ 5-12 ΕΤΩΝ ΠΕΡΝΟΥΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΕΛΑΦΡΑ ΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ, ΟΜΩΣ ΙΔΙΩΣ ΤΑ ΥΠΕΡΒΑΡΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΝΟΣΗΣΟΥΝ ΒΑΡΥΤΕΡΑ.

«Ο βασικότερος λόγος που εγώ συστήνω στους γονείς να κάνουν το εμβόλιο στα παιδιά τους είναι το MIS-C», λέει ο έμπειρος παιδίατρος Κωνσταντίνος Βλάχος. «Είναι ιδιαίτερα ύπουλο, αν και αρκετά σπάνιο (316 άτομα στο 1 εκατ. νοσούντα παιδιά 0-21 ετών). Το ποσοστό είναι μικρό, αλλά είναι υπαρκτό. Τα παιδιά στην Ελλάδα είναι 1,5 εκατομμύριο περίπου, 600 παιδιά θα πάθουν αυτό το σύνδρομο. Το οποίο δεν είναι παίξε γέλασε, μπορεί να αφήσει σοβαρά προβλήματα. Κι αυτά τα παιδιά έχουν ονοματεπώνυμο, δεν είναι απλώς ένας αριθμός. Η τελευταία έρευνα φαίνεται ότι ειδικά το εμβόλιο της Pfizer μειώνει το σύνδρομο αυτό άνω των 90%. Αν είναι λοιπόν να νοσήσουν 600, με το εμβόλιο θα νοσήσουν 30».

Ανησυχητικό σενάριο #2: Long Covid

Η άλλη ανησυχία των γιατρών είναι το σύνδρομο long covid, δηλαδή τα μακροχρόνια συμπτώματα Covid-19, που εμφανίζεται και στα παιδιά. «Πρόκειται για ένα ποσοστό 2%, μικρό κι αυτό, όμως ταλαιπωρεί ιδιαίτερα το παιδί για μεγάλο χρονικό διάστημα», εξηγεί ο κ. Χρούσος. «Οι πιθανότητες λοιπόν είναι μικρές, όμως είναι υπαρκτές.»

ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ mRNA ΕΚΦΡΑΖΕΤΑΙ, ΦΤΙΑΧΝΕΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΕΪΝΗ ΚΑΙ ΦΕΥΓΕΙ. Ο ΧΡΟΝΟΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ 10 ΛΕΠΤΑ ΤΟ ΠΟΛΥ.

Πώς επιδρά το εμβόλιο στα παιδιά

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα παιδιά φαίνεται να ανέχονται το εμβόλιο πάρα πολύ καλά. «Ειδικά σε αυτές τις ηλικίες δεν έχουμε συναντήσει σχεδόν καθόλου παρενέργειες», τονίζει ο καθηγητής. «Ακόμα και η μυοκαρδίτιδα που συζητιέται αφορά κυρίως εφήβους, δεν είχαμε τέτοια περιστατικά σε αυτές τις ηλικίες. Τα παιδιά κάνουν περίπου 17 εμβόλια στον υποχρεωτικό τους εμβολιασμό, ας κάνουν άλλο ένα.

iStock

»Όσον αφορά τις μακρόχρονες επιπτώσεις που πολλοί γονείς φοβούνται, αυτές είναι απίθανες. Δεν υπάρχει καμία μακρόχρονη επίπτωση, ειδικά στα mRNA εμβόλια. Το εμβόλιο εκφράζεται, φτιάχνει την πρωτεΐνη και φεύγει, δεν μπορεί να διατηρηθεί. Ο χρόνος ζωής του είναι 10 λεπτά το πολύ. Μετά τον εμβολιασμό δε, οι πιθανότητες να νοσήσει σοβαρά ένα παιδί ή να ταλαιπωρηθεί από τα σύνδρομα που αναφέραμε είναι απειροελάχιστες. Μπορεί να κολλήσουν και να βγάλουν ένα θετικό τεστ, όμως θα είναι σχεδόν ή εντελώς ασυμπτωματικά. Επίσης, επειδή τα παιδιά έχουν πιο καλό ανοσολογικό σύστημα όσον αφορά στον συγκεκριμένο ιό, αντιδρούν καλύτερα και πιο γρήγορα στο εμβόλιο. Στις 10 μέρες από την πρώτη δόση έχουν ήδη αντισώματα και χτίζουν περισσότερα με τον καιρό».

Ο εμβολιασμός δεν είναι κανόνας

«Δεν είναι ο κανόνας ο εμβολιασμός», λέει ο κ. Βλάχος. «Όσον αφορά στους δικούς μου πελάτες, είναι εμβολιασμένο ένα 60% των παιδιών. Αλλά εδώ παίζει ρόλο το πόσο πειστικός είναι ο γιατρός. Αυτοί που παίρνουν για να ρωτήσουν, θα το κάνουν, αυτοί που δεν παίρνουν καθόλου είναι αυτοί που είναι αποφασισμένοι να μην το κάνουν και ξέρουν ότι εγώ θα τους συστήσω το αντίθετο. Ο φόβος είναι λογικός, παράλογος γίνεται όταν τους καθησυχάζεις ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.

»Δεν μπορείς να ξέρεις αν έχεις μακροχρόνιες συνέπειες σε κάτι, από τη στιγμή που δεν έχεις μακροχρόνιες μελέτες. Όμως από τα δεδομένα που έχουμε –και είναι ήδη πάρα πολλά– αυτός που μπορεί να κάνει μακροχρόνια προβλήματα είναι ο κορονοϊός και όχι το εμβόλιό του. Τα παιδιά όπως και οι μεγάλοι μεταδίδουν, έτσι ο ιός φτάνει και στον παππού και στη γιαγιά. Ο εμβολιασμός τους είναι σε μεγάλο βαθμό κι ένα θέμα προστασίας της κοινότητας».