«ΑΚΟΥ ΤΟ ΣΩΜΑ ΣΟΥ»: ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ ΠΡΑΞΗ

Η προτροπή «άκου το σώμα σου» είναι μια γενική και ασαφής συμβουλή, την οποία καθένας μπορεί να ερμηνεύσει όπως θέλει. Υπάρχουν τρόποι να την εφαρμόσεις πρακτικά; Ναι, απαντά η μέθοδος της Σωματοθεραπείας και δίνει ορισμένες κατευθύνσεις.

Ένα από τα πράγματα που πολύ με ενοχλούν είναι να μου δίνουν μεγαλόσχημες συμβουλές για την υγεία μου, όπως διαχειρίσου το άγχος σου ή άκου το σώμα σου, χωρίς να μου εξηγούν τι ακριβώς εννοούν και πώς θα φτάσω στον επιθυμητό στόχο.

Είναι σα να σου μεταφέρουν μια ευθύνη για τα προβλήματα που τυχόν αντιμετωπίζεις, ενώ ταυτόχρονα σου επιρρίπτουν και ενοχές ότι δεν τα χειρίζεσαι καλά και έτσι δεν βελτιώνεσαι. Όταν όμως υπάρχουν οδηγίες για το πώς θα κάνεις κάτι, τότε τα πράγματα γίνονται συγκεκριμένα και τουλάχιστον σου δίνεται μια ευκαιρία να δοκιμάσεις αν η συμβουλή δουλεύει.

Πώς ακούω το σώμα μου

Όσον αφορά τη συμβουλή «άκου το σώμα σου», ομολογώ ότι άργησα πολύ να καταλάβω τι σημαίνει, κι αυτό επειδή μάλλον δεν το άκουγα καθόλου. Με την καθοδήγηση της ψυχοθεραπεύτριάς μου άρχισα να παρατηρώ τις αυθόρμητες σωματικές αντιδράσεις στις οποίες ποτέ δεν έδινα προσοχή.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Για να δώσω μερικά παραδείγματα:

• Όταν βιαζόμουν να ολοκληρώσω τη δουλειά μου ή όταν είχα άγχος καθώς την έκανα, σήκωνα ασυναίσθητα τους ώμους και κράταγα την ανάσα μου.
• Την αναπνοή μου την κράταγα (και την κρατάω ακόμη) σε διάφορες στιγμές χωρίς να το συνειδητοποιώ, όπως την ώρα που παρακολουθώ μια ταινία, την ώρα που κάνω γυμναστική, την ώρα που βάφομαι ή κατά την εκτέλεση ορισμένων ιατρικών εξετάσεων – για την ακρίβεια, ξεχνάω να εισπνέω και να εκπνέω βαθιά.
• Συνήθιζα να σφίγγω το σώμα μου όταν ήμουν στον οδοντίατρο ή στον γυναικολόγο, και δεν καταλάβαινα γιατί όταν μου έκανε κάποιος μασάζ μου έλεγε «χαλάρωσε».
• Αδιαφορούσα για τον ήπιο πόνο στη μέση μου όταν στεκόμουν πολλή ώρα σε μια ουρά, όταν περπατούσα αργά ή όταν καθόμουν σε κακή στάση για πολλές ώρες στο γραφείο. Σιγά σιγά άρχισα να συνηθίζω τις ενοχλήσεις στη μέση μου, ακόμη κι όταν ξυπνούσα, τις επέτρεψα στην καθημερινότητά μου, μέχρι που αυτές ενορχηστρώθηκαν σε χρόνιο πόνο.
• Αμελούσα να φάω όταν δούλευα –πάντα είχε προτεραιότητα η δουλειά– με αποτέλεσμα να με πιάνουν πονοκέφαλοι.

Όλα αυτά είναι μικρά παραδείγματα που υποδεικνύουν με ποιον τρόπο μπορεί κάποιος να μην ακούει το σώμα του. Μπορεί να ταυτιστείς, μπορεί και όχι. Είναι όμως ενδεικτικά του πώς χωρίς να το καταλαβαίνουμε, αδιαφορούμε για τα σημάδια του σώματος.

Ταυτόχρονα, υπενθυμίζουν ότι ο πρωταρχικός τρόπος για να ακούσεις το σώμα σου είναι να κάνεις τον κόπο να το παρατηρήσεις λίγο.

Τι προτείνει η μέθοδος της Σωματοθεραπείας

Η μέθοδος της Σωματοθεραπείας του Peter Levine τοποθετείται με πολύ συγκεκριμένο τρόπο απέναντι στη σύνδεση του σώματος με το συναίσθημα και υποδεικνύει συγκεκριμένες πρακτικές για να μπορέσεις να ακούσεις το σώμα σου.

Για την ιστορία, ο Dr Levine, καθηγητής Ιατρικής Βιοφυσικής και Ψυχολογίας, έχει εργαστεί στον τομέα του άγχους και του τραύματος για πάνω από 40 χρόνια και είναι ο δημιουργός της μεθόδου Somatic Experiencing. Πρόκειται για μια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση που βασίζεται στην προϋπόθεση ότι το τραύμα κατακλύζει το νευρικό σύστημα και ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί σωματικά, πριν να είναι δυνατή η συναισθηματική επεξεργασία.

Ο Dr. Levine ανακάλυψε ότι όταν δεν εκφράζονται οι ενστικτώδεις παρορμήσεις του σώματος απέναντι σε μια απειλή, ορισμένες κρίσιμες για την υγεία ορμόνες παραμένουν παγιδευμένες στο σώμα, δημιουργώντας προβλήματα.

Τέτοιες παρορμήσεις μπορεί να είναι το τρέμουλο ή το τρέξιμο, τα οποία παρακάμπτονται από τον νεοφλοιό, δηλαδή το τμήμα του εγκεφάλου μας που προάγει τη λογική. Το ίδιο συμβαίνει και όταν τα συναισθήματα εκλογικεύονται.

«Όταν αισθανόμαστε εξουθενωμένοι εξαιτίας κάποιου τραύματος, οι λέξεις από μόνες τους δεν είναι αρκετές. Χρειάζεται να αφουγκραστούμε τη σιωπηλή φωνή του σώματός μας, το οποίο δεν χρησιμοποιεί λέξεις, αλλά αισθήσεις», αναφέρει ο Dr. Levine σε συνέντευξή του στον Victor Yalom.

Πρακτικές συμβουλές για να αρχίσεις να «ακούς» το σώμα σου

Πώς μπορείς να αφουγκραστείς τη σιωπηλή φωνή του σώματός σου, όταν έχεις μάθει να υπακούς ασταμάτητα στα πρέπει; Πώς μπορείς να παρακάμψεις όλους τους γύρω θορύβους που σε πείθουν ότι κάτι άλλο χρειάζεσαι; Παρακάτω θα βρεις ορισμένες πρακτικές, σύμφωνα με τη μέθοδο της Σωματοθεραπείας:

• Συνειδητοποίησε ότι το σώμα σου δεν μιλάει με λέξεις αλλά με αναστεναγμούς, ανάσες, χτυποκάρδια, αισθήσεις, όπως το σφίξιμο των μυών, συναισθήματα όπως η συγκίνηση, η αγωνία κ.ά.
• Ρώτα το σώμα σου αν είναι πρόθυμο να σου πει τι χρειάζεται. Ακούγεται ίσως σαν ένα μεταφυσικό ερώτημα, αλλά αποτελεί μια δήλωση εκ μέρους σου ότι δεσμεύεσαι να εστιάσεις έστω και για λίγο στο σώμα σου και να το παρατηρήσεις προσεκτικά.
• Σκάναρε με το μυαλό σου το σώμα σου, όταν κινείς κάθε σου άρθρωση. Ποια αίσθηση έχεις; Την αισθάνεσαι βαριά ή άνετη; Επίσης: Πώς νιώθεις; Υπάρχουν κάποια συναισθήματα που πηγάζουν από τις κινήσεις σου;
• Εστίασε στην περιοχή της καρδιάς, του στομαχιού και του λαιμού. Πώς είναι η αναπνοή σου; Νιώθεις τον χτύπο της καρδιάς σου; Είναι γρήγορος; Τι συναισθήματα σου προκαλεί αυτό; Μήπως σε αγχώνει;
• Βάλε στο μικροσκόπιο αισθήσεις όπως η ένταση, η βαρεμάρα, η υπερκινητικότητα και ο λήθαργος. Προσπάθησε να τις δεις σαν σημάδια να κινηθείς με διαφορετικούς τρόπους: άλλοτε πιο αργά, άλλοτε πιο απαλά, κάποιες φορές πιο δυνατά ή ακόμη και με χορευτικά βήματα.
• Ρίξε ταχύτητες και παρατήρησε την αίσθηση στα πέλματά σου. Αισθάνεσαι πίεση;
• Πειραματίσου με διαφορετικούς τύπους κίνησης και διαφορετικούς ρυθμούς.
• Τσέκαρε σε βάθος χρόνου αν αυτά λειτούργησαν κι αν ένιωσες καλύτερα, τόσο στιγμιαία όσο και μακροπρόθεσμα.

Ανεξαρτήτως από το αν όλα τα παραπάνω λειτουργήσουν ή όχι, υπάρχει ένα πράγμα που παραμένει αδιαφιλονίκητος αρωγός στην προσπάθειά σου να ακούσεις το σώμα σου, κι αυτό είναι να σέβεσαι τις επιθυμίες σου.