ΤΟ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ ΑΛΑΤΙΟΥ ΠΟΥ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ

Μπορεί ένα υποκατάστατο αλατιού να αποτρέψει τις βλαπτικές επιδράσεις που έχει στον οργανισμό μας το κλασικό χλωριούχο νάτριο; Είναι το κάλιο μια τέτοια ασφαλής λύση;

Κάθεσαι στο οικογενειακό, το γιορτινό ή όποιας άλλης μορφής τραπέζι περιλαμβάνει πολλά άτομα, και το αλάτι είναι στην άλλη άκρη. Ζητάς να σας το δώσουν. Ή, όπως λένε στις αμερικανικές ταινίες, να σου το «περάσουν» (αν έχεις δει το θρυλικό «Μικρό σπίτι στο λειβάδι» μεταγλωτισμένο στην ΕΡΤ, ίσως έχει γράψει στο μυαλό σου η φράση: «Λώρα, πέρασε το αλάτι στον Πάστορα»)!

Η φράση που ενδέχεται να ακούσουμε πολύ σύντομα σε ανάλογη στιγμή στη μικρή ή τη μεγάλη οθόνη, είναι το: «Πέρασέ μου το κάλιο». Δηλαδή, υποκατάσταστο του αλατιού.

Η υπερβολική κατανάλωση αλατιού είναι γνωστός παράγοντας ανάπτυξης υψηλής αρτηριακής πίεσης. Έχει διαπιστωθεί ότι αν σταματήσουμε να προσθέτουμε αλάτι σε μαγειρεμένα φαγητά, προσθέτουμε δυο χρόνια στο προσδόκιμο μας.

Διετής μελέτη διεθνών ερευνητών με επικεφαλής το The George Institute for Global Health του Σίδνεϊ έδειξε  έδειξε πως όσοι πρέπει να αποφεύγουν το αλάτι για ιατρικούς λόγους –«εκτός εκείνων με προχωρημένη νεφρική νόσο»– ή όσοι θέλουν να μειώσουν την πρόσληψη, μπορούν να χρησιμοποιήσουν υποκατάστατα αλατιού, ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης κατά 40%. Σημειώθηκε ότι το υποκατάστατο αλατιού φαίνεται να εμποδίζει την αύξηση της αρτηριακής πίεσης αντί να προκαλεί μείωση της αρτηριακής πίεσης. Αυτή η διάκριση βοηθά να εξηγηθεί γιατί τα περιστατικά χαμηλής αρτηριακής πίεσης παρέμειναν περίπου τα ίδια.

iStock

Οι ερευνητές θύμισαν πως οι σύγχρονοι άνθρωποι παίρνουμε το μεγαλύτερο ποσοστό του αλατιού από τα επεξεργασμένα τρόφιμα που καταναλώνουμε καθημερινά. Ως εκ τούτου, όταν πρόκειται να προσθέσουμε αλάτι (δηλαδή χλωριούχο νάτριο) σε κάτι που τρώμε, θα βοηθηθούμε αν επιλέξουμε ένα υποκατάστατο αλατιού που έχει κάλιο.

Υποκατάστατα αλατιού με κάλιο

Να σημειώσουμε ότι σχεδόν όλα τα υποκατάστατα αλατιού στο εμπόριο στηρίζονται στην αναλογία αντικατάστασης του νατρίου με το κάλιο. Το κάλιο και το νάτριο έχουν αντίθετες επιδράσεις στην καρδιαγγειακή υγεία. Το κάλιο βοηθά στην ηπιότερη λειτουργία των αγγείων και στην αποβολή της περίσσειας νατρίου, με αποτέλεσμα τη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται πολύ περισσότερο κάλιο από νάτριο, αλλά στη δυτικού τύπου διατροφή η πρόσληψη είναι αντίστροφη.

Για χρόνια δεν υπήρχαν συνεπείς οδηγίες για το αν ένα τέτοιο υποκατάστατο αλατιού βοηθάει ή όχι την πίεση μας. Η τελευταία μελέτη προστέθηκε σε εκείνες που προκύπτουν εσχάτως και δείχνουν ότι είναι μια λύση στο πρόβλημα της υπέρτασης, που σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ απασχολεί 1,28 δισεκατομμύρια ανθρώπους.

Ο Δρ Yangfeng Wu, στέλεχος διευθυντής του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Κλινικών Ερευνών του Πεκίνου και συγγραφέας επικεφαλής της μελέτης, δήλωσε στο Medical News Today πως «αυτό σημαίνει ότι το υποκατάστατο αλατιού είναι ωφέλιμο όχι μόνο για άτομα με υπέρταση –όπως έχει αποδειχθεί σε προηγούμενες μελέτες–, αλλά και για άτομα με φυσιολογική αρτηριακή πίεση. Είναι και ασφαλές». Να επισημάνουμε εδώ ότι ενδέχεται να μην είναι ασφαλές εφόσον συντρέχουν ορισμένες παθήσεις ή λαμβάνονται συγκεκριμένα φάρμακα, οπότε καλό είναι να συμβουλευόμαστε γιατρό πριν το εντάξουμε στη διατροφή μας.

Τα νέα δεδομένα

Η δημοσίευση πρότεινε πως πλέον υπάρχει επαρκής όγκος στοιχείων που υποστηρίζουν σταθερά τα οφέλη του αλατιού που είναι εμπλουτισμένου σε κάλιο, ώστε «να αρχίσουμε να ενεργούμε». Τονίστηκε και ότι η πρόσληψη χαμηλότερης ποσότητας νατρίου είναι ένα πρόγραμμα που τρέχει εδώ και χρόνια ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, χωρίς όμως τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ως εκ τούτου, ίσως να χρειάζεται η αλλαγή στις οδηγίες, με την προσθήκη της λύσης του καλίου στο αλάτι.

Σε ό,τι αφορά τις επιφυλάξεις που έχουν διατυπωθεί για τους ασθενείς που λαμβάνουν αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (ΑΜΕΑ), κατηγορία φαρμάκων που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της καρδιακής ανεπάρκειας, ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Καθηγητής Alta Schutte, είπε στο Μedical Republic πως «δεν πιστεύουμε ότι αυτό θα πρέπει να είναι λόγος για να αποφύγουμε τη χρήση αλατιού εμπλουτισμένου με κάλιο. Αυτό συνέβη επειδή οι επιδράσεις των αναστολέων ΜΕΑ και των αντιυπερτασικών φαρμάκων (Αναστολείς των Υποδοχέων Αγγιοτενσίνης) στο κάλιο του αίματος ήταν συνήθως μικρές σε ασθενείς με διατηρημένη νεφρική λειτουργία.

Επίσης, οι ασθενείς που λαμβάνουν ΑΜΕΑ ή αντιυπερτασικά δεν συνιστάται συστηματικά να κάνουν δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε κάλιο, καθώς ο κίνδυνος υπερκαλιαιμίας ήταν χαμηλός απουσία προχωρημένης νεφρικής νόσου. Ελλείψει προχωρημένης νεφρικής νόσου, μόνο τα φάρμακα που αυξάνουν σημαντικά το κάλιο στο αίμα θα πρέπει να χρησιμεύουν ως αντένδειξη στη χρήση αλατιού εμπλουτισμένου με κάλιο – όπως τα καλιοσυντηρητικά διουρητικά και τα συμπληρώματα καλίου».