ΠΟΙΟ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Αν ψάχνετε το βασικό συστατικό μιας επιτυχημένης μακροχρόνιας σχέσης, μπορεί να μην το βρείτε στο καλό σεξ, ούτε καν στην πολλά υποσχόμενη επικοινωνία και την τρυφερότητα, αλλά σε ένα... καλό αστείο. Το χιούμορ σε ένα ζευγάρι μαρτυρά την αμοιβαία αποδοχή και μπορεί να γεφυρώσει ακόμη και τις διαφορές που μοιάζουν αγεφύρωτες.

Η ευλογία της Εκκλησίας προς τους νεόνυμφους «μέχρι να σας χωρίσει ο θάνατος» δεν έχει πλέον τη βαρύτητα που είχε όταν καθιερώθηκε. Κι ας μην αρχίσουμε τα περί εύκολων διαζυγίων στη σύγχρονη εποχή. Απλώς οι άνθρωποι ζούσαν λιγότερο τότε και ο θάνατος ήταν πιθανότερο να τους χωρίσει.

Μπορεί να μην σας αρέσει το μαύρο χιούμορ, αλλά δεν το επιλέξαμε τυχαία ως εισαγωγή στο συγκεκριμένο άρθρο. Βλέπετε, το χιούμορ και το πώς αυτό λειτουργεί στη μακροημέρευση των συντροφικών σχέσεων είναι το θέμα που θα μας απασχολήσει σήμερα, με την ελπίδα, αν όχι να διατηρήσουμε για πάντα τη σχέση μας, τουλάχιστον να την κάνουμε πιο διασκεδαστική.

Τι κάνει μία σχέση να αντέχει στον χρόνο

Η διατήρηση μιας μακροχρόνιας σχέσης έχει απασχολήσει πολλούς ψυχολόγους και μελετητές. Κάποιοι υποδεικνύουν το άγγιγμα και την επαφή ως το μυστικό για μια σχέση που αντέχει στον χρόνο. Άλλοι, από τις εμπειρικές τους παρατηρήσεις υπογραμμίζουν ότι οι επιτυχημένες σχέσεις έχουν 7 χαρακτηριστικά, ενώ άλλοι υπενθυμίζουν πως σε κάθε σχέση μας υπογράφουμε ένα νοητό συμβόλαιο γάμου, το οποίο πρέπει να εξελίσσεται και να αλλάζει μαζί με τα συμβαλλόμενα μέλη του.

Το ζήτημα των συντροφικών σχέσεων είναι πραγματικά πολυδιάστατο, αλλά όχι απαραίτητα τόσο πολύπλοκο όσο νομίζουμε. Έτσι, όσο εμείς ασχολούμαστε με το αν μπορούμε να ερωτευτούμε ξανά τον άνθρωπο που παντρευτήκαμε πριν από πολλά χρόνια ή με το πώς θα διατηρήσουμε ζωντανό το σεξ στη σχέση μας, κάτι πολύ πιο απλό, όπως ένα καλό αστείο, φαίνεται ότι είναι το μόνο που χρειάζεται.

Τα δύο στοιχήματα ενός γάμου

Ο Dr. Enrico Gnaulati (Ενρίκο Νιαουλάτι), κλινικός ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής με μακρόχρονη εμπειρία στη θεραπεία ζεύγους, έχει αφιερώσει ένα ολόκληρο βιβλίο με τίτλο Flourishing Love: A Secular Guide to Lasting Intimate Relationships, για να εξηγήσει πώς το χιούμορ μπορεί να συγκρατήσει μια σχέση και να ενώσει βαθιά δύο ανθρώπους, ακόμη και για πάντα.

Ίσως να το έχετε καταλάβει κι εσείς, αν ανήκετε στην ομάδα των μακροχρόνια δεσμευμένων: Το χιούμορ μπορεί να γλιτώσει ένα ζευγάρι όχι μόνο από τη διαρκή φαγωμάρα που προκαλεί η συγκατοίκηση, αλλά και από την πλήξη που απειλεί να το καταπιεί. Βλέπετε, το στοίχημα των ζευγαριών είναι να αποκρούσουν αυτές τις δύο παγίδες και να συνεχίσουν ανενόχλητα και αλώβητα το κοινό τους ταξίδι.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Αν πάλι δεν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, μπορεί να σας κάνουν εντύπωση οι συνηθέστεροι λόγοι για τους οποίους τσακώνεται ένα ζευγάρι. Ίσως σας φαίνεται πεζό το αν ο νεροχύτης θα μείνει με άπλυτα πιάτα όλη τη νύχτα ή όχι, το αν το αλουμινόχαρτο ανακυκλώνεται και το αν η αλληλογραφία ανοίγεται ή όχι τη στιγμή της παραλαβής της. Πλην όμως αυτές οι διαφωνίες μπορεί όντως να στοιχίσουν τη σχέση σε δύο ανθρώπους.

Η πλήξη έχει επίσης την ίδια δύναμη. Διότι για να μπορέσεις να αντέξεις τον μετασχηματισμό μιας συναρπαστικής περιπέτειας και μιας έντονης συναισθηματικά και σεξουαλικά σχέσης σε μια καθημερινή ρουτίνα, χρειάζεται να έχεις όχι μόνο εσύ αλλά και ο σύντροφός σου τεράστια αποθέματα ψυχικής ωριμότητας. Πρέπει, με απλά λόγια, να μπορείτε να προσαρμοστείτε στην εκδοχή μιας ήσυχης και ενδεχομένως πιο βαρετής οικογενειακής ζωής, χωρίς να σας στοιχίσει.

Αρκεί ένα καλό αστείο;

Ποιο είναι το μυστικό για να ξεπεράσετε τους δύο σκοπέλους της συμβιωτικής ζωής; Ο Dr. Gnaulati θεωρεί ότι είναι το χιούμορ, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι πολλοί συνάδελφοί του το παραβλέπουν. Το χιούμορ όμως που μπορεί να αποδειχτεί σωτήριο για μία σχέση δεν έχει να κάνει με ένα ανέκδοτο ή ένα χαριτωμένο περιστατικό που θα μπορούσαμε να ανασύρουμε την ώρα ενός καβγά. Άλλωστε εκείνη την ώρα είναι ήδη πολύ αργά για να επιστρατεύσεις τέτοιου είδους όπλα...

Το χιούμορ που σώζει γάμους είναι μια στάση ζωής που με τον καιρό αναπτύσσουν ορισμένα ζευγάρια σαν μηχανισμό πρόληψης και αποκλιμάκωσης των μεταξύ τους εντάσεων. Είναι χιούμορ διαφόρων ειδών και θα σας δώσουμε αμέσως μερικά παραδείγματα.

Ο αυτοσαρκασμός προϋποθέτει να μην φοβηθείτε να τσαλακώσετε την εικόνα σας και να μπορείτε να δείτε την κωμική πλευρά των σημείων που φαίνεται να ενοχλούν τον/τη σύντροφό σας, ανεξαρτήτως αν έχει δίκιο ή όχι. Για την ακρίβεια, το ποιος έχει δίκιο δεν είναι εδώ το ζητούμενο. Αυτό, αφήστε το πίσω σας.

Για παράδειγμα: ένας σύζυγος αμφισβητεί συνεχώς τις συνήθειες των δαπανών της γυναίκας του. Μία φορά που εκείνη αγόρασε μερικά μεγάλα καλάθια για την πίσω αυλή, εκείνος με επικριτικό τόνο τη ρώτησε ποιες χρήσεις θα μπορούσαν να έχουν. Απαντώντας σε αστείο τόνο, εκείνη απάντησε ότι θα μπορούσε να καθίσει σε αυτά και προσποιήθηκε ότι το έκανε. Και οι δύο ξέσπασαν σε γέλια και το θέμα τελείωσε εκεί.

Όταν ο ξάδελφός μου δεν μπορεί να βρει τα πράγματα εκεί που τα άφησε την τελευταία φορά, αντί να μαλώσει με τη γυναίκα του, συνηθίζει να της κάνει ερωτήσεις όπως: Αν ήσουν σπάτουλα, πού θα κρυβόσουν;

Αυτού του είδους τα αστεία υπογραμμίζουν με χαριτωμένο τρόπο είτε τα δικά μας ελαττώματα είτε του άλλου, υποβαθμίζοντας πανέξυπνα τη σοβαρότητά τους και κάνοντάς τα να φαίνονται σχεδόν ασήμαντα και στους δύο συντρόφους.

Τα είδη του χιούμορ που είναι χρήσιμα σε έναν γάμο

Ένας άλλος τύπος χιούμορ είναι η κριτική μέσω της επιβράβευσης. Πώς γίνεται αυτό; Αν για παράδειγμα, μία γυναίκα ενοχλείται από το γεγονός ότι ο σύντροφός της λερώνεται υπερβολικά όταν τρώει και αυτό σημαίνει περισσότερη δουλειά για εκείνη, θα μπορούσε να πει: Ο Γιώργος έχει πάντα φαγητό στα πουκάμισά του. Εκτός από αυτό, είναι πραγματικά τέλειος!

Σύμφωνα με τους μελετητές, τα είδη του χιούμορ που λειτουργούν σε μια σχέση εμπίπτουν σε δύο κατηγορίες: σε ελεύθερη μετάφραση, θα τα αποκαλούσαμε συνεργατικό και αυτο-υπονομευτικό.

• Στην πρώτη περίπτωση, τα αστεία στοχεύουν στη διασκέδαση του άλλου, αλλά βασίζονται στις κοινές εμπειρίες και έχουν στόχο να τονώσουν τη σχέση, υπενθυμίζοντας τον κοινό κώδικα επικοινωνίας που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στο ζευγάρι με τα χρόνια.
• Στη δεύτερη περίπτωση, το χιούμορ αντανακλά την ικανότητα που έχουμε να γελάμε με τον εαυτό μας με έναν καλοπροαίρετο τρόπο και να βλέπουμε την αστεία πλευρά των πραγμάτων.

Τι λένε οι μελέτες

Σύμφωνα με μια μελέτη η οποία συνέκρινε δεκάδες παντρεμένους και διαζευγμένους άντρες και γυναίκες, ένας σίγουρος τρόπος για να είμαστε ικανοποιημένοι από τη σχέση μας και να μειώσουμε τον κίνδυνο διαζυγίου είναι να χρησιμοποιούμε αυτά τα δύο είδη του χιούμορ και να τα απολαμβάνουμε.

Για τον τρόπο που το χιούμορ λειτουργεί σαν ενωτική κόλλα στις σχέσεις υπάρχει επιστημονική εξήγηση, η οποία δημοσιεύτηκε σε άλλη μελέτη που διεξήγαγε η Sara Algoe, καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας Chapel Hill: «Οι άνθρωποι που περνούσαν περισσότερο χρόνο γελώντας με τον σύντροφό τους ένιωθαν ότι έμοιαζαν περισσότερο με τον σύντροφό τους. Είχαν αυτή την αίσθηση ταύτισης του εαυτού με το άλλο άτομο».

Μια δημοσκόπηση του CBS News το 2010 διαπίστωσε ότι η αίσθηση του χιούμορ θεωρείται 5 φορές πιο σημαντική από το σεξ, όταν πρόκειται για την οικοδόμηση ενός επιτυχημένου γάμου, ενώ μια άλλη έρευνα, που πραγματοποιήθηκε σε ζευγάρια μεγαλύτερης ηλικίας, τα οποία είχαν συμπληρώσει 35 χρόνια κοινής ζωής, απέδειξε κι αυτή το ίδιο: Οι σύντροφοι που έχουν ζήσει πολλά χρόνια μαζί βασίζονται περισσότερο στο χιούμορ για να μοιραστούν τρυφερότητα και να μειώσουν τις τριβές.

Χιούμορ σημαίνει αποδοχή

Δεν ξέρουμε αν αυτό σας παρηγορεί, αλλά μελέτη από το Πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνια δείχνει ότι τις διαφωνίες που σηματοδοτούν τα πρώτα και τα επόμενα χρόνια του γάμου τις διαδέχονται το χιούμορ και η αποδοχή, καθώς οι άνθρωποι ωριμάζουν και αποφεύγουν τεχνηέντως τις άκαρπες συγκρούσεις.

Έτσι, λοιπόν, αν η σχέση σας ικανοποιεί τις βασικές σας ανάγκες και είναι ως επί το πλείστον καλή, αυτό που θα την κάνει να προχωρήσει και να εξελιχθεί –διότι είναι ανέφικτο να συνεχίζει να ανθίζει– είναι μια στάση αποδοχής των αρνητικών χαρακτηριστικών του συντρόφου σας.

Χρειάζεται να αγνοήσετε τις μυριάδες αναπόφευκτες πηγές πιθανού εκνευρισμού που αποτελούν κομμάτι της συμβίωσης με έναν άλλο άνθρωπο, ο οποίος έχει ελαττώματα όπως κι εσείς. Και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να το πετύχετε αυτό είναι το χιούμορ. Αφήστε που είναι και μεταδοτικό...

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.