ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΠΠΑ: «Η ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΠΟΥ ΕΧΩ ΑΠΟ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΑΓΚΑΛΙΑ ΤΗΣ»
Ενώ παίζει σε ένα έργο που θίγει οικογενειακά ζητήματα, η Ιωάννα Παππά μιλάει για τη δική της οικογένεια και για τη σημασία της επικοινωνίας μέσα από το θέατρο.
H ζωή της Ιωάννας Παππά έχει ρόλους, σημαντικές θεατρικές παραστάσεις και τη γοητεία των ηθοποιών «που αγαπάμε πολύ». Είναι ένα πρόσωπο οικείο, είναι ευγενική, αξιόλογη και ξεχωρίζει με τον τρόπο που στέκεται απέναντι σε όλα όσα συμβαίνουν και διαμορφώνουν την κάθε εποχή.
Παραμένει ψύχραιμη, σκέφτεται πολύ και δίνει τον καλύτερό της εαυτό τόσο στην τέχνη όσο και στην καθημερινότητα της. Έχοντας δημιουργήσει τη δική της οικογένεια, κάνει όλα όσα μπορεί για να μοιράζεται με τους δικούς της ανθρώπους συναντήσεις και αγάπη.
Ο ρόλος της κόρης στη θεατρική παράσταση «Ο Πατέρας», στο Σύγχρονο Θέατρο, ο γιος της ο Αντώνης, η απώλεια της μητέρας της, η φροντίδα για τον πατέρα της, η βία της εποχής και η διέξοδος της τέχνης γράφουν μία σύντομη ιστορία.
Ο «Πατέρας» στο θέατρο
Είναι ένα εξαιρετικό, ένα ευφυέστατο κείμενο. Έχει αρκετές χιουμοριστικές στιγμές, που φέρνουν ισορροπία στην τραγική καθημερινότητα που βιώνει μία οικογένεια. Το έργο είναι δοσμένο μέσα από τα μάτια του πατέρα. Είναι ένας άνθρωπος που πάσχει από άνοια.
Το έργο παίζει με τον χρόνο. Έχει αναφορές στο παρελθόν αλλά και πολλά black out που «τοποθετούν» τον θεατή στον δαιδαλώδη κόσμο και τη χαοτική σκέψη αυτού του ανθρώπου, που αρνείται ότι αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα. Την ίδια στιγμή, υπάρχει και η κόρη. Βλέπουμε πώς αυτή η γυναίκα στέκεται απέναντι σε ένα δίλλημα: Να φροντίσει η ίδια τον ηλικιωμένο πατέρα της ή να τον βάλει σε έναν οίκο ευγηρίας; Ζει μια οριακή καθημερινότητα. Είναι χωρισμένη, εργάζεται και αναζητά τρόπους για να συνεχίσει τη ζωή της.
Η Ιωάννα Παππά ως κόρη στην αληθινή ζωή
Οι γονείς μου ήταν πάντοτε πολύ της προσφοράς, ο πατέρας μου ακόμη με βοηθάει. Μέχρι σήμερα δεν έτυχε να χρειαστεί να τους βοηθήσω εγώ. Με τη μητέρα μου δεν είχα καθόλου την ευκαιρία να το κάνω, καθώς έφυγε από τη ζωή πολύ ξαφνικά. Φέτος σκέφτομαι διαρκώς ότι έχω έναν άνθρωπο που με έχει βοηθήσει, μου έχει προσφέρει τόσα πολλά και συνεχίζει να με στηρίζει με ανιδιοτέλεια. Θέλω με τη σειρά μου να κάνω το ίδιο, να βοηθήσω και να φροντίσω τον πατέρα μου, είναι το μοναδικό που μπορώ να κάνω.
Μετά την απώλεια της μητέρας μου ενωθήκαμε περισσότερο. Περνάμε χρόνο μαζί, πηγαίνουμε για φαγητό και το σπίτι μου είναι το σημείο όπου γίνονται οικογενειακές συγκεντρώσεις. Στις περιπτώσεις που κάτι συμβαίνει στη βασική οικογένεια, όταν φεύγει κάποιος, το σύστημα ή διαλύεται ή ενώνεται – με εμάς συνέβη το δεύτερο. Στηριζόμαστε περισσότερο ο ένας στον άλλο. Νιώθουμε ότι είμαστε ακόμη εδώ, παραμένουμε μαζί και μοιραζόμαστε στιγμές, συναντήσεις και αγάπη.
Η απώλεια της μητέρας της
Η ανάμνηση που έχω από τη μητέρα μου είναι η αγκαλιά της. Η σχέση με τους γονείς είναι κάτι βαθύ και ιερό. Η μητέρα μου υπήρξε πολύ σημαντική, ήταν πρωταγωνίστρια στη ζωή μου. Όταν χάνεις έναν άνθρωπο τόσο σπουδαίο, η απώλεια δεν αντιμετωπίζεται εύκολα και δεν ξεπερνιέται ποτέ. Ο χρόνος σου μαθαίνει απλώς να το διαχειρίζεσαι, μα είναι δύσκολο να δεχτείς αυτό που έχει συμβεί.
Έχω εκνευρισμό σε θέματα όπως ο θάνατος, δεν είμαι εξοικειωμένη. Δεν τον έχω αποδεχτεί, μα έχω καταλάβει ότι είναι η φυσική εξέλιξη, μας αφορά όλους. Μιλώ στο θέατρο γι’ αυτό, μα η αλήθεια είναι ότι φοβάμαι κάθε επόμενη απώλεια. Ίσως γίνεσαι πιο ψύχραιμος όταν περνάς κάτι τόσο δύσκολο και αφοπλιστικό, επειδή έχεις έρθει πολύ κοντά σε αυτό που φοβόσουν, αλλά και πάλι είναι κάτι που με στενοχωρεί.
Η οικογένεια της σύγχρονης εποχής
Δεν θεωρώ σωστό να κάνουμε μια γενική κουβέντα για κάτι τόσο σημαντικό όσο είναι η οικογένεια και οι σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά. Αυτοί οι δεσμοί είναι μία πολύ προσωπική υπόθεση με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, αφού ο τρόπος που τα μέλη μιας οικογένειας ζουν και εξελίσσονται διαφέρει και παραμένει μοναδικός. Μπορώ μόνο να αναφερθώ στον δικό μου περίγυρο, αλλά και στον τρόπο που εγώ μεγαλώνω ένα παιδί. Παρατηρώντας τις οικογένειες του κύκλου μου, καταλαβαίνω ότι είμαστε άνθρωποι πολύ υποστηρικτικοί για τα παιδιά μας. Δεν παύουμε να τα τροφοδοτούμε με ερεθίσματα και βρισκόμαστε περισσότερο δίπλα τους σε σύγκριση με τις παλαιότερες γενιές, για εμάς είναι προτεραιότητα.
Ίσως να έχουμε πάει σε ένα άλλο άκρο, που ναι μεν έχει ενδιαφέρον, αλλά ίσως έχει και μία υπερβολή. Σκέφτομαι διαρκώς τον τρόπο που θα μεγαλώσω το παιδί μου και επιθυμώ να γίνομαι διαρκώς καλύτερη μητέρα. Καταλαβαίνω ότι η δική μας γενιά προσπαθεί λίγο παραπάνω, κάνοντας αυτοκριτική, διαβάζοντας βιβλία προκειμένου να είμαστε προετοιμασμένοι πριν προκύψει το πρόβλημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Επίσης, συμβουλευόμαστε ειδικούς. Από την πλευρά μου, προσπαθώ να μην είμαι υπεύθυνη για τα τραύματα που θα δημιουργηθούν σε έναν νέο άνθρωπο.
Θέλω να είμαι για τον γιο μου ένα σημείο αναφοράς. Όταν βρίσκεται κοντά μου, επιθυμώ να νιώθει όμορφα, να τα έχει καλά με τον εαυτό του και να του εμπνέω εμπιστοσύνη και ασφάλεια. Δεν θέλω να πιστεύει ότι πρέπει να δικαιολογηθεί, να ντρέπεται ή να είναι αμήχανος για όλα όσα κάνει, σκέφτεται και νιώθει. Μπορεί όλα αυτά να μην χαρακτηρίζουν τις οικογένειες όλου του κόσμου, αλλά έτσι έχω στο μυαλό μου μια καλή οικογένεια. Η εποχή μας δημιουργεί φόβο και μεγάλη ανασφάλεια για το μέλλον. Διαβάζουμε για περιστατικά βίας που αφορούν σε ηλικίες που –κάποτε– δεν φανταζόμασταν ότι θα ακούγαμε. Άρα, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να προστατεύεις το παιδί σου.
Το μεγάλωμα ενός παιδιού
Στο μεγάλωμα ενός παιδιού δεν υπάρχει χρυσός κανόνας. Όλοι πρέπει να σκεφτόμαστε τι δεν μας αρέσει να μας κάνουν και αυτό να αποφεύγουμε να το κάνουμε στους δικούς μας ανθρώπους. Είναι ωφέλιμο να κατανοούμε την εποχή, τις τάσεις και τις ανάγκες του παιδιού. Είναι ένας συνδυασμός που απαιτεί εγρήγορση, χωρίς να σημαίνει ότι θα εμπλακούμε στην ζωή του και θα ορίσουμε τη σκέψη του. Δεν είναι ωραίο να το τρομάζεις, να το κάνεις φοβικό, καχύποπτο ή εντελώς ανέμελο. Η κοινωνία είναι πολύ δύσκολη, κάθε εποχή έχει τις δυσκολίες τις. Στις μέρες μας υπάρχουν και οι κίνδυνοι που προέρχονται από την τεχνολογία, που είναι ανεξέλεγκτη. Δεν γνωρίζουμε τις επιπτώσεις στις επόμενες γενιές. Η πρώτη μου επαφή με υπολογιστή ήταν αφού είχα τελειώσει το λύκειο και είχα διαμορφώσει τον χαρακτήρα μου. Ήταν η αναλογική εποχή, που όλα γινόταν εκτός δικτύου. Σήμερα τα παιδιά μεγαλώνουν σε ένα ψηφιακό περιβάλλον, που δεν ξέρουμε τι αντίκτυπο θα έχει μελλοντικά.
Η Ιωάννα Παππά και ο Αντώνης
Ο γιος μου, ο Αντώνης, είναι ένα πολύ τρυφερό παιδί. Ίσως να τον έχω επηρεάσει και εγώ, αφού είμαι μία τρυφερή μητέρα. Με ξαφνιάζει η ευκολία που έχει να πηγαίνει παρακάτω. Ό,τι και να γίνει, δεν συννεφιάζει. Δεν θα μείνει δύο ώρες συζητώντας πώς θα ξεπεράσει ένα πρόβλημα. Συναισθηματικά είναι χαρούμενος και δυναμικός, και αυτό είναι κάτι που με ηρεμεί. Μου αρέσει που διαχειρίζεται κάποια πράγματα με ευκολία. Λατρεύει το χιούμορ, γελάμε πολύ μαζί. Ερχόμαστε κοντά μέσα από το χιούμορ και παίζουμε με κοινό κώδικα.
Ναι, υπάρχουν και αντιπαραθέσεις και συνήθως έχει το πάνω χέρι, αλλά επιβάλλομαι κι εγώ, αν και περνά –πολύ συχνά– το δικό του. Δεν τα καταφέρνω να είμαι σκληρή μαζί του και να τηρώ τους κανόνες. Σε κάθε περίπτωση, απευθύνεται τόσο σε εμένα όσο και στον πατέρα του. Για όποιον τον θυμώνει έχει να του δώσει μία απάντηση. Δείχνει, μέχρι στιγμής, να έχει λίγη παραπάνω αδυναμία σε εμένα. Αλλά αυτό που λέει συχνά, είναι «θέλω και τους δύο, θέλω την οικογένεια μου που είναι η μαμά και ο μπαμπάς». Η καλύτερη στιγμή μας μέσα στην ημέρα είναι όταν τον βάζω για ύπνο, αυτά τα πρώτα λεπτά που κοιμόμαστε αγκαλιά είναι ιερά.
Η ευθύνη
Όταν προσπαθείς πολύ, είτε στη δουλειά είτε στις σχέσεις σου, ενδέχεται κάποιες στιγμές να νιώσεις ότι έχεις εξουθενωθεί. Όταν αναλαμβάνεις την ευθύνη, όταν σκέφτεσαι πάρα πολύ –η σκέψη δεν είναι εύκολο πράγμα– γεννιέται και θεριεύει μία κούραση. Αλλά έτσι είναι. Αφού φέρεις την ευθύνη για κάτι τόσο σημαντικό όσο είναι το μεγάλωμα ενός παιδιού, δεν μπορεί να γίνει εύκολα. Όμως, μπορείς να ανακαλύψεις τρόπους για να γίνει αυτή η διαδικασία ευχάριστη. Κάθε χτίσιμο σχέσεων, η δημιουργία του μέλλοντος, δεν έχει εύκολες διαδρομές σε κοινωνίες με τόσες ατέλειες και σε δυστοπικές εποχές.
Η Ιωάννα Παππά και το θέατρο
Το θέατρο ήταν ανέκαθεν μια πόρτα προς έναν άλλο κόσμο. Εκεί βρίσκω τη βοήθεια που χρειάζομαι για να εκτονωθώ, να εκφραστώ, να λυτρωθώ και να απελευθερωθώ νιώθοντας ασφάλεια και ηρεμία. Το θέατρο ήταν και παραμένει η δική μου παύση, η στιγμή χαράς που μου δίνει διέξοδο και με κρατά ήρεμη.
Η ψυχική σύνδεση στο θέατρο
Όταν νιώθουμε ότι αυτό που κάνουμε κάπως έχει «βοηθήσει» έναν άνθρωπο, ότι τον έχει επηρεάσει μέσα από την επικοινωνία που μπορεί να προκύψει βλέποντας την παράσταση, μας κυριεύει ένα μοναδικό συναίσθημα, μια ικανοποίηση. Και αυτό γιατί ό,τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ενός θεατρικού κειμένου γίνεται εκεί, μέσα στη σιωπή. Δημιουργείται μια ψυχική σύνδεση. Είναι ένας είδος απόλυτης επικοινωνίας. Οι θεατές ανοίγουν την ψυχή τους. Εκτός από τα θετικά και τα αρνητικά σχόλια, η αρνητική αντίδραση έχει μεγάλη σημασία. Σημαίνει ότι κάτι πέρασε στον άλλον και επικοινώνησε στην ουσία του πράγματος.
«Ο Πατέρας» του Φλoριάν Ζελέρ, σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη, παίζεται στο Σύγχρονο Θέατρο (Ευμολπιδών 45, Γκάζι – Τηλ.: 210 3464380). Κλείσε εισιτήρια
SLOW MONDAY NEWSLETTER
Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.
