ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΚΑΤΙ ΕΙΔΕΧΘΕΣ ΟΤΑΝ ΦΑΙΝΕΣΑΙ «ΚΑΛΟ ΠΑΙΔΙ»;

Τελικά τι πάει να πει «καλό παιδί»; Με όσα συμβαίνουν τελευταία, μάλλον πρέπει να επιστρέψουμε στη βάση όλου αυτού που λέγεται ζωή. Σήμερα θα δούμε αν συνδέεται η ευφυΐα με την καλοσύνη. Είσαι ευγενής όταν είσαι έξυπνος;

Αν σου έδιναν ένα ευρώ κάθε φορά που ακούγεται το «ήταν έξυπνο και καλό παιδί, δεν είχε δώσει δικαιώματα» στα κλασικά ρεπορτάζ (;) που κάνουν τα τηλεοπτικά κανάλια στις γειτονιές των δραστών ειδεχθών εγκλημάτων, ενδεχομένως να είχες λύσει διά βίου το οικονομικό θέμα. Βέβαια, αν κρίνω από τις τελευταίες εξελίξεις, δεν χρειάζονται ρεπορτάζ για να αισθανθούμε απελπισία από την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζονται σοβαρές καταστάσεις.

Υπάρχουν παρουσιάστριες που κάνουν μια χαρά τη δουλειά. Εκτός κι αν συμφωνείς με το «νέοι και ωραίοι δεν έχουν ανάγκη να ναρκώσουν μια κοπέλα, για να συνευρεθούν μαζί της», της Σταματίνας Τσιμτσιλή. Τότε, θα επικαλεστώ το «ποιοτικό δίλεπτο».

Σε κάθε άλλη περίπτωση, θεωρώ ως δεδομένο πως έχεις καταλάβει ότι η εμφάνιση δεν συνδέεται με το τι κουβαλάει ο καθένας μας στη ψυχή του και το μυαλό του. Ή τα όποια απωθημένα.

Για να θέσουμε το θέμα σε πιο ακέραια βάση, αναζητήσαμε τι έχει να πει η επιστήμη για τη σύνδεση μεταξύ ευγένειας και ευφυΐας. Συνοπτικά θα πω ότι δεν έχουν την παραμικρή σχέση. Ας δούμε και τι έχουν να καταθέσουν ερευνητές.

Άλλο έξυπνο παιδί, άλλο καλό παιδί

Κατ’ αρχάς, ο δείκτης ευφυΐας μας έχει πάντα σχέση και με την ηλικία. Στις αξιολογήσεις αναφέρεται πως ένα IQ μεταξύ 90 και 110 είναι φυσιολογικό (ο μέσος όρος), από το 110 έως το 120 είναι «ανώτερο», από το 120 έως το 140 «πολύ ανώτερο», ενώ όποιος έχει από 140 και πάνω περιγράφεται ως «σχεδόν διάνοια».

Για την ιστορία, ένα IQ μεταξύ του 70 και του 80 δείχνει «οριακή καθυστέρηση».

Σύμφωνα με έρευνες, τα χαμηλά IQ είναι συνδεδεμένα με αυτοκτονικές τάσεις, αυξημένες πιθανότητες φυλάκισης, φτώχεια και αντιμετώπιση κοινωνικής αποτυχίας.

Πάμε, τώρα, να δούμε κάποια άλλα στοιχεία, με τη βοήθεια του Psychology Today. Όπως ότι τα γονίδια (η κληρονομικότητα) «δίνουν» το 40-80% του IQ ενός ανθρώπου. Μετά, παίζει ρόλο το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουμε. Το junk food σε ηλικίες κάτω των 3 χρόνων μπορεί να «ρίξει» το IQ. Ο θηλασμός μπορεί να το ανεβάσει από 3 έως 8 πόντους. Oι καλοκαιρινές διακοπές να το «μειώσουν» έως 5 πόντους.

Unsplash Rosario Janza

Η ευφυΐα δεν είναι μονόδρομος

Όσο πιο ψηλό IQ έχουμε, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να επιτύχουμε κοινωνικά και εκπαιδευτικά. Από 115 και πάνω, μπορούμε να κάνουμε όποια δουλειά θέλουμε, και δη εκείνες που είναι περίπλοκες και απαιτούν πολλές και γρήγορες αποφάσεις.

Παρ’ όλα αυτά, ο ψυχολόγος Satoshi Kanazawa, του London School of Economics and Politican Science, είχε γράψει ολόκληρο βιβλίο για να διαβεβαιώσει ότι οι άνθρωποι με χαμηλό IQ είναι εκείνοι που κάνουν καλά τα περισσότερα πράγματα. Όπως «το να βρουν σύντροφο, να γίνουν γονείς και να αποκτήσουν φίλους – ό,τι αφορά την εξέλιξη του ανθρώπου».

Τόνισε πως «οι περισσότερο ευφυείς άνθρωποι δεν είναι πάντα καλύτεροι γονείς ή φίλοι. Οι έξυπνες γυναίκες είναι το χειρότερο είδος μητέρων, γιατί είναι αυτές με τις λιγότερες πιθανότητες να κάνουν παιδί. Πηγαίνουν ενάντια σε αυτό που είναι “σχεδιασμένες” να κάνουν».

Κατά τον ίδιο, οι πιο έξυπνοι νέοι (αγόρια και κορίτσια) «έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να εκτιμήσουν τη σεξουαλική αποκλειστικότητα, όπως μεγαλώνουν. Από τη φύση μας οι άνθρωποι είμαστε πολυγαμικοί. Η σεξουαλική αποκλειστικότητα είναι εξελικτική καινοτομία για τους άντρες, αλλά όχι για τις γυναίκες. Οπότε, οι πιο έξυπνοι άντρες είναι πιο πιθανό να εκτιμήσουν την αξία της από τους λιγότερο έξυπνους».

Στην ίδια λογική οι πιο έξυπνοι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να γίνουν χορτοφάγοι, δεδομένου ότι το ανθρώπινο είδος ήταν παμφάγο από καταβολής του.

Μελέτη που έκαναν Καναδοί επιστήμονες έδειξε πως οι άνθρωποι με χαμηλό IQ τείνουν να είναι περισσότερο υπέρ των σκληρών τιμωριών, περισσότερο ομοφοβικοί και έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι ρατσιστές.

IQ και καλοσύνη

Έως εδώ, δεν έχουμε διαβάσει κάτι για την ευγένεια και την καλοσύνη. Αυτό δεν σημαίνει πως οι άνθρωποι με χαμηλό IQ είναι αγενείς και κακοί. Τουναντίον, έρευνα έχει αποκαλύψει πως οι έχοντες υψηλό IQ είναι πιο πιθανό να ψεύδονται, να πιστεύουν ότι είναι πιο έξυπνοι από τους άλλους, ενώ έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι αυτοκαταστροφικοί, εξαιτίας της τεράστιας δόσης περιέργειας που διαθέτουν.

light and shados contrast portrai iStock

Άρθρο που είχε δημοσιευθεί το 2012 στο New Yorker είχε τίτλο «Γιατί οι έξυπνοι άνθρωποι είναι ηλίθιοι». Αφορούσε έρευνα που είχε ανακαλύψει ότι «σε πολλές περιπτώσεις, οι έξυπνοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στο να σκέφτονται λάθος. Οι μετέχοντες που ήταν πιο ραφιναρισμένοι γνωστικά (φανταχτερός τρόπος να πούμε “έξυπνοι”) έδειξαν μεγαλύτερα τυφλά σημεία προκατάληψης», που είναι η ικανότητα μας να αναγνωρίζουμε τα λάθη και τα ελαττώματα των άλλων ανθρώπων.

5 τρόποι που οι ευφυείς σαμποτάρουν την επιτυχία τους

Το Harvard Business Review δημοσίευσε τον Νοέμβριο του 2018 πέντε τρόπους που οι άνθρωποι με υψηλό IQ σαμποτάρουν την επιτυχία τους.

1. Υποτιμούν δεξιότητες, όπως η δημιουργία σχέσεων και η υπερβολική συγκέντρωση στη νοημοσύνη, γιατί βλέπουν ως αναπόφευκτη την επιτυχία τους – χάριν της ευφυΐας τους.
2. Έχουν θέματα με την ομαδική εργασία, γιατί δύσκολα οι άλλοι ανταποκρίνονται στα δικά τους υψηλά στάνταρ και έτσι νιώθουν πως οι συνεργάτες τους, τους «τραβούν» πίσω.
3. Συχνά αποδίδουν μεγάλο μέρος της αυτοπεποίθησης τους στην ευφυΐα τους. Αυτό μπορεί να μειώσει την ανθεκτικότητά τους και να οδηγήσει σε εγκατάλειψη, αν κάποιος ανακαλύψει τα τρωτά τους σημεία και αισθανθούν άβολα.
4. Βαριούνται εύκολα. Υπάρχουν μορφές επιτυχίας που έχουν τη βάση τους στη δημιουργικότητα. Υπάρχουν και άλλες, οι οποίες βασίζονται στην επανάληψη που μας κάνει να ξεχωρίζουμε. Αν είσαι έξυπνος, είσαι περίεργος και θες συνέχεια να μαθαίνεις κάτι. Οπότε χάνεις το ενδιαφέρον σου, όταν «κατακτάς» οτιδήποτε.
5. Πιστεύουν πως η εις βάθος σκέψη και ο προβληματισμός είναι λύσεις σε κάθε πρόβλημα. Έχουν μάθει να βασίζονται στις δικές τους δεξιότητες σκέψης και συχνά δεν δίνουν βάση σε μια διαφορετική προσέγγιση, που μπορεί να είναι πιο ωφέλιμη.