Πώς να εφαρμόσετε τις αρχές Μοντεσσόρι σε κάθε δωμάτιο του σπιτιού

Απλότητα, ποιοτικά υλικά και σεβασμός στο παιδί. Αυτές είναι οι λέξεις-κλειδιά για όσους θέλουν να εφαρμόσουν τις αρχές Μοντεσσόρι στο σπίτι τους. Τι χρειάζεται να αλλάξετε σε κάθε δωμάτιο για να δημιουργήσετε έναν χώρο όπου το παιδί θα νιώθει άνετα και θα μπορεί να τον απολαύσει εξίσου με τους ενήλικες;

Σας έχουν ιντριγκάρει όσα έχετε διαβάσει για τη μέθοδο Μοντεσσόρι και το πώς μπορείτε να την εφαρμόσετε στον χώρο σας; Φαντάζεστε ένα σπίτι με λίγα πράγματα, τακτοποιημένο και άνετο, όπως αυτά που βλέπετε σε φωτογραφίες στο Instagram και στο Pinterest; Θα θέλατε το παιδί σας να νιώθει άνετα σε όλους τους χώρους του σπιτιού και να τους απολαμβάνει όπως κι εσείς;

Τότε, είστε έτοιμοι να διαβάσετε πρακτικές συμβουλές και προτάσεις για να διαμορφώσετε κάθε χώρο του σπιτιού σας, όχι μόνο το παιδικό δωμάτιο. Μην πτοηθείτε ακόμα κι αν το σπίτι σας είναι μικρό. Σε αυτή την περίπτωση θα έχετε την ευκαιρία να γίνετε πιο δημιουργικοί!

Έχω δύο παιδιά –διαφορετικών ηλικιών, άρα και με διαφορετικές ανάγκες– και ένα αθηναϊκό διαμέρισμα που ουδόλως μοιάζει με τα σκανδιναβικά σπίτια που φιγουράρουν στις σελίδες των περιοδικών. Παρ’ όλα αυτά –σας το λέω από προσωπική εμπειρία– πάντα υπάρχει η δυνατότητα να γίνουν μικρές έστω παρεμβάσεις στον χώρο, για να νιώθουν και τα παιδιά το ίδιο άνετα με τους ενήλικες. Άλλωστε, είμαστε συγκάτοικοι, έτσι δεν είναι;

Εφαρμόζοντας τις αρχές Μοντεσσόρι σε κάθε χώρο του σπιτιού

– Στην είσοδο

Βάλτε στον τοίχο, χαμηλά στο ύψος του παιδιού, άγκιστρα για να κρεμάει το μπουφάν, το αδιάβροχο ή το σακίδιό του.
Τοποθετήστε ένα χαμηλό ράφι για παπούτσια ή ακόμα και ένα καλάθι. Αν έχετε περισσότερα από ένα παιδιά, μπορεί κάθε παιδί να έχει το δικό του καλάθι.
Μια ωραία και εύκολη ιδέα είναι να βάλετε σε κάποιο σημείο της εισόδου που έχει πρόσβαση το παιδί ένα καλαθάκι για εποχιακά είδη, όπως καπέλο, γυαλιά ηλίου, γάντια, κασκόλ, σκουφί.
Αν υπάρχει η δυνατότητα, μπορείτε να κρεμάσετε στον τοίχο έναν χαμηλό καθρέφτη με ένα μικρό σε βάθος ράφι για χαρτομάντηλα, κοκκαλάκια μαλλιών, κ.λπ.
Σε περίπτωση που ο χώρος το επιτρέπει, θα ήταν όμορφος ένας πάγκος ή εναλλακτικά μια καρέκλα, όπου το παιδί θα μπορεί να καθίσει για να φορέσει ή να βγάλει τα παπούτσια του.

Η δική μου εμπειρία: Θεωρώ την είσοδο σημαντικό μέρος του σπιτιού, μια μετάβαση από τον έξω κόσμο στο εσωτερικό. Ωστόσο, στο σπίτι μας δεν υπάρχει χώρος για πάγκο, ούτε καν για καρέκλα. Ένα έπιπλο για παπούτσια με χαμηλό ράφι ήταν η λύση για να βάζουν τα παιδιά τα παπούτσια τους. Στο παιδικό δωμάτιο υπάρχουν χαμηλά άγκιστρα για μπουφάν και σακίδια.

Μυρτώ Αντωνοπούλου

– Στο σαλόνι

Ένα μικρό τραπέζι με καρέκλα, ιδανικά δίπλα σε παράθυρο. Είναι σημαντικό το παιδί να μπορεί να πατάει τα πόδια του στο πάτωμα. Το ύψος του καθίσματος θα πρέπει να είναι γύρω στα 20 εκατοστά και το ύψος του τραπεζιού περίπου 35 εκατοστά.
Προσπαθήστε να βρείτε χώρο για δραστηριότητες των παιδιών ή παιχνίδια. Χαμηλά ράφια δύο ή τριών επιπέδων είναι ιδανικά αν υπάρχει αυτή η δυνατότητα στον χώρο. Σε μια βιβλιοθήκη ή ραφιέρα τοποθετούμε ψηλότερα τις δραστηριότητες μεγαλύτερων παιδιών και χαμηλότερα των πιο μικρών.
Χρησιμοποιήστε μικρά χαλάκια (περίπου 70 εκ. x 50 εκ.), που είναι εύκολα στο τύλιγμα, για να οριοθετήσετε έναν χώρο για μια δραστηριότητα, και αποθηκεύστε τα σε ένα καλάθι μετά τη χρήση τους.

Η δική μου εμπειρία: Ένα τετράγωνο βοηθητικό τραπεζάκι σαλονιού με ένα ράφι χρησιμοποιήθηκε για δραστηριότητες των παιδιών. Γεμίσαμε δυο καλάθια (τα καλάθια αγαπημένο αντικείμενο της μεθόδου Μοντεσσόρι) με βιβλία και τα βάλαμε πάνω σε ένα χαλάκι, το οποίο τοποθετήσαμε στην πλάτη του καναπέ, δημιουργώντας έτσι μια γωνιά ανάγνωσης.

Μυρτώ Αντωνοπούλου

Ένα χαλάκι μικρό και εύκολο στη μεταφορά πηγαινοέρχεται μεταξύ δωματίου και σαλονιού, οριοθετώντας τον χώρο της συγκεκριμένης κάθε φορά δραστηριότητας (και βοηθώντας τα να συγκεντρωθούν). Ένα τετράγωνο ελαφρύ τραπέζι με μικρή καρέκλα, που χρησιμοποιείται για ζωγραφική ή άλλες δραστηριότητες, υπήρχαν για μια περίοδο δίπλα στην μπαλκονόπορτα, πλέον μεταφέρονται όποτε υπάρχει ανάγκη.

– Στην κουζίνα

Αφιερώστε ένα από τα χαμηλά ράφια της κουζίνας στο παιδί ή τα παιδιά σας. Βάλτε μέσα μερικά πιάτα σε μικρό μέγεθος, ποτήρια, μαχαιροπίρουνα, σουπλά. Χρησιμοποιήστε κανονικά πιάτα και ποτήρια (γυάλινα, κεραμικά, κ.λπ.) και όχι πλαστικά. Τα παιδιά μαθαίνουν να κουβαλούν με προσοχή κάτι το οποίο γνωρίζουν ότι είναι εύθραυστο.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια σκαλίτσα, ένα καρεκλάκι με σκαλάκι ή έναν «πύργο εκμάθησης» (πρόκειται για ένα ασφαλές, ξύλινο έπιπλο, που μοιάζει με σκάλα και είναι εμπνευσμένο από τη φιλοσοφία Μοντεσσόρι) για να μπορεί το παιδί να έχει πρόσβαση στον νεροχύτη και στον πάγκο της κουζίνας. Εναλλακτικά, μπορείτε να μεταφέρετε τα αντικείμενα για την προετοιμασία του φαγητού στο τραπέζι της κουζίνας ή σε κάποιο άλλο χαμηλό τραπέζι.
Κρεμάστε ή τοποθετήστε σε σημεία που έχουν πρόσβαση τα παιδιά εργαλεία καθαρισμού σε παιδικό μέγεθος. Μικρή ποδιά κουζίνας, σφουγγαράκι, ξεσκονόπανο, μικρό σκουπάκι, φαράσι, κ.λπ.
Εργαλεία κουζίνας για την προετοιμασία του φαγητού μπορούν να βρίσκονται σε σημείο που έχουν πρόσβαση τα παιδιά. Ένας ηλεκτρικός στύφτης για πορτοκαλάδα, για παράδειγμα, ένα peeler για το ξεφλούδισμα λαχανικών, μαχαίρια επάλειψης για να απλώσει το παιδί κάποιο άλειμμα στη φρυγανιά του, ή ακόμα και κοφτερά στην περίπτωση φυσικά που έχει κατακτήσει το νήπιο αυτή τη δεξιότητα και υπό την επίβλεψη κάποιου ενήλικα.

Η δική μου εμπειρία: Έχω δει σε πολλές κουζίνες φίλων και γνωστών μικρά πλαστικά κουζινάκια με πλαστικά σκεύη και εργαλεία. Τα παιδιά όμως –πιστέψτε με– προτιμούν οτιδήποτε αληθινό. Αφού ξεφορτωθήκαμε κι εμείς, λοιπόν, ένα μικρό πλαστικό κουζινάκι που είχαμε, διαμορφώσαμε ένα ντουλάπι της κουζίνας με τρία ράφια για τα παιδιά. Μικρά πιάτα, γυάλινα κοντά ποτήρια, κεραμικά μπολάκια από συσκευασίες γιαουρτιών, μαχαιροπίρουνα και μια μικρή κανάτα. Δεν πίστευα ότι η μετάβαση από τα πλαστικά στα κανονικά σκεύη θα γινόταν τόσο εύκολα.

Μυρτώ Αντωνοπούλου

Όταν, αντί να πεις σε ένα παιδί «Μην σου πέσει το ποτήρι», του υπενθυμίσεις ότι κάτι είναι εύθραυστο και γι’ αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιήσει και τα δυο του χέρια, είναι σίγουρο ότι με πολύ προσεκτικές κινήσεις και μεγάλο ενθουσιασμό και ικανοποίηση θα καταφέρει να το μεταφέρει. Τo peeler και μια μικρή επιφάνεια κοπής βρίσκονται επίσης στο ντουλάπι τους, καθώς και μια μικρή ζυγαριά, κουτάλες και μπολ ανάμειξης για ζαχαροπλαστική. Δυο χειροποίητα σουπλά, στα οποία έχουμε σχεδιάσει ένα πιάτο, ένα ποτήρι, ένα πιρούνι και ένα κουτάλι και το έχουμε πλαστικοποιήσει, βοηθούν στο στρώσιμο του τραπεζιού.

Σε ένα χαμηλό άγκιστρο έχουν κρεμαστεί δυο παιδικές ποδιές κουζίνας και σε ένα άλλο ένα ψάθινο σκουπάκι μαζί με ένα μικρό μεταλλικό φαράσι. Σε ένα ράφι υπάρχει επίσης ένας ψεκαστήρας με νερό και μια ρακλέτα, ένα εργαλείο για τον καθαρισμό των τζαμιών (τα παιδιά τρελαίνονται για αυτή τη δουλειά!) και ένα μικρό ποτιστήρι.

Living

ΠΟΙΑ ΕΙΔΗ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ;

– Στο υπνοδωμάτιο

Παιδικό κρεβάτι ή στρώμα δαπέδου, στο οποίο το παιδί μπορεί να ανεβαίνει και να κατεβαίνει μόνο του.
Ένα μικρό ράφι με λίγες δραστηριότητες για να παίξει ήσυχα μόλις ξυπνήσει.
Χαμηλά ράφια με λίγα βιβλία.
Ένας ολόσωμος καθρέφτης που βοηθά το παιδί να δει τον εαυτό του και είναι χρήσιμος στο ντύσιμο.
Μια μικρή ντουλάπα με ράφια/συρτάρια ή μία ράγα με κρεμάστρες που το παιδί μπορεί να φτάσει. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εναλλακτικά ένα καλάθι όπου κάθε μέρα θα τοποθετείτε δύο διαφορετικές αλλαξιές, κατάλληλες για την εποχή, ώστε το παιδί να διαλέξει εύκολα, χωρίς διαμάχες.

Η δική μου εμπειρία: Ένα σεμινάριο που παρακολούθησα από μια μοντεσσοριανή παιδαγωγό όταν η κόρη μου ήταν 1,5 έτους ήταν η αφορμή για να αφαιρέσουμε τα κάγκελα από την κούνια της. Από τότε κοιμόταν σε χαμηλό κρεβάτι. Όταν ήρθε το δεύτερο παιδί, βάλαμε στο δωμάτιο ένα υπερυψωμένο κρεβάτι, στο κάτω μέρος του οποίου τοποθετήσαμε ένα στρώμα. Από την ηλικία των 12 μηνών ο μικρός κοιμάται εκεί.

Τρία ράφια μπαχαρικών (ω, ναι) στον τοίχο, σε χαμηλό ύψος, χωράνε το καθένα από 3-4 βιβλία και ακριβώς επειδή είναι σε θέση να βλέπει το παιδί το εξώφυλλο, του είναι πολύ εύκολο να επιλέξει ποιο θέλει. Μια μεγάλη μαξιλάρα ή ένα πουφ στη γωνία, ένα χαλάκι, και έτοιμη η γωνιά διαβάσματος. Μεγαλώνοντας τα παιδιά, τα βιβλία μπαίνουν σε χαμηλά ράφια.

Μυρτώ Αντωνοπούλου

Ο καθρέφτης αρέσει πολύ στα παιδιά. Όσο για τα ρούχα, αποφεύγεις γκρίνια και κερδίζεις χρόνο αν σιγουρευτείς ότι δεν έχει μείνει κοντό παντελόνι στη ντουλάπα μήνα Νοέμβριο (είναι σίγουρο ότι αυτό θα επιλέξουν). Οι περιορισμένες επιλογές ρούχων πάνω σε μια καρέκλα ήταν πολύ βοηθητική τα πρώτα χρόνια.

– Στο μπάνιο

Επιλέξτε ένα σημείο στο μπάνιο για την αλλαγή πάνας. Τα παιδιά που αρχίζουν να στέκονται, συνήθως δεν θέλουν να ξαπλώσουν για να τους αλλάξουμε την πάνα. Μπορούν, λοιπόν, να αλλάζουν όρθια στο μπάνιο για να μπαίνουν και στη λογική χρήση της τουαλέτας. Το γιογιό μπορεί επίσης να έχει μια συγκεκριμένη θέση στο μπάνιο για να αρχίσει να το χρησιμοποιεί το παιδί.
Ένα σκαλάκι είναι απαραίτητο για να μπορέσει το παιδί να φτάσει στον νιπτήρα και να μπει στην μπανιέρα.
Μια μικρή μπάρα σαπουνιού ή ένα υγρό σαπούνι σε μπουκάλι με αντλία μπορεί να τα διαχειριστεί μόνο του το παιδί και να πλύνει τα χέρια του.
Βάλτε σε ένα καλαθάκι, στο οποίο θα έχει πρόσβαση το παιδί, τα προσωπικά του αντικείμενα: οδοντόβουρτσα, οδοντόκρεμα, βούρτσα μαλλιών.
Ένα καλάθι για βρώμικα ρούχα, που να μπορεί το παιδί να ρίξει τα άπλυτά του.
Χαμηλό άγκιστρο για να κρεμάει την πετσέτα του.

Η δική μου εμπειρία: Όλα τα παραπάνω ήταν πολύ βοηθητικά.

Μυρτώ Αντωνοπούλου

Ανακαλύψτε περισσότερους τρόπους να εδιαμορφώσετε το σπίτι σας σύμφωνα με τις αρχές Μοντεσσόρι στο βιβλίο «Μοντεσσόρι στο σπίτι με το μικρό παιδί (1-3 ετών)», Simone Davies, εκδόσεις Μεταίχμιο.