ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΛΙΝΙΚΗ ΥΠΝΩΣΗ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΕΙΣ

Τι σχέση έχει η κλινική ύπνωση με την ψυχοθεραπεία και γιατί ό,τι ξέρουμε γι΄ αυτήν από τις τανίες δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα;

Αν περιμένεις να βιώσεις σκηνές παρόμοιες με αυτές που έχεις δει σε ταινίες, ετοιμάσου να απογοητευτείς. Η κλινική ύπνωση είναι τελείως διαφορετική –μα πολύ πιο αποτελεσματική– από οποιοδήποτε είδος υποβολής.

Πριν από λίγο καιρό, θέλοντας να ζήσω την εμπειρία της ύπνωσης επισκέφτηκα το γραφείο της Δωροθέας Μανωλοπούλου, της ειδικού που μου είχε συστήσει η ψυχολόγος μου. «Γιατί είσαι εδώ;» με ρώτησε, συμπληρώνοντας ότι δεν βλέπει κάτι συγκεκριμένο να με βασανίζει, κάτι στο οποίο να αναζητώ λύση. Δεν έβρισκα πραγματικά ικανοποιητική απάντηση να δώσω, τόσο στην ίδια όσο και στον εαυτό μου. «Δεν ξέρω, νομίζω ότι θέλω να εμβαθύνω ακόμη περισσότερο στο ταξίδι της ψυχανάλυσης», της απάντησα, για να το σκεφτώ λίγο περισσότερο και να καταλήξω: «Απλά θέλω το βίωμα».

Τι συμβαίνει σε μία συνεδρία κλινικής ύπνωσης

Αφού μου εξήγησε αναλυτικά τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της κλινικής ύπνωσης, κάναμε μία μικρή δοκιμή για να καταλάβουμε κατά πόσο είναι κάτι που μου ταιριάζει, αν μπορώ να αφεθώ και να το κάνω, αν με βοηθά εν τέλει να αισθανθώ καλύτερα. Τι είναι δηλαδή αυτό που συμβαίνει όταν μιλάμε για κλινική ύπνωση;

Με τη βοήθεια ήρεμης μουσικής υπόκρουσης σε συγκεκριμένους τόνους και με ήρεμη και σταθερή φωνή, ο ειδικός σε καθοδηγεί προς μία κατάσταση βαθιάς χαλάρωσης, στο σημείο εκείνο που φτάνεις λίγο πριν τον ύπνο. Σε μία κανονική συνεδρία ύπνωσης, ο θεραπευτής μπορεί να σε καθοδηγήσει (πάντα μετά την έγκρισή σου) προς ένα σενάριο, ένα αφήγημα, το οποίο καλείσαι να συμπληρώσεις ή να διανθίσεις.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Εμείς χρησιμοποιήσαμε τη μουσική, καθώς η Δωροθέα με οδήγησε σε μία κατάσταση πραγματικής χαλάρωσης, όχι μόνο σωματικής, αλλά –κυρίως– πνευματικής. Τόσο πραγματικής, που λίγα λεπτά αργότερα δεν είχα καν αίσθηση του σώματός μου και, όταν πια «βγήκα» από τη χαλάρωση και άνοιξα τα μάτια μου, αυτό που μου είχε φανεί σαν έξι λεπτά στην πραγματικότητα ήταν σαράντα.

Αφού συζητήσαμε την εμπειρία μου, συμφωνήσαμε ότι η ύπνωση είναι κάτι που μπορεί να με βοηθήσει, και κλείσαμε ραντεβού για λίγο καιρό αργότερα. Στο μεταξύ, μου απάντησε σε κάποιες ερωτήσεις, ώστε να μπορώ να μοιραστώ πιο εμπεριστατωμένα την εμπειρία.

7 ερωτήσεις για την κλινική ύπνωση βρίσκουν απαντήσεις

1. Τι είναι η κλινική ύπνωση;

Κλινική ύπνωση ή αλλιώς βιοθημική ψυχοθεραπεία είναι μία ολοκληρωμένη ψυχοθεραπεία η οποία βασίζεται στο κομμάτι της διεργασίας κατά την οποία ο ψυχοθεραπευτής κατεβάζει τις άμυνες που υπάρχουν στη φάση της ενσυνείδησης. Με καθοδηγούμενη φαντασία ή προτροπές, το άτομο μπορεί να κατακτήσει το επίπεδο της βαθιάς χαλάρωσης.

Σε αυτό το επίπεδο, το οποίο ονομάζουμε και κατάσταση trance, οι άμυνες πέφτουν, χαμηλώνουν, δίνοντας έστω ελάχιστο χώρο στο ασυνείδητο να παράξει εικόνες, λέξεις, σχήματα, αισθήσεις και συναισθήματα πιο εύκολα από ό,τι θα έκανε σε μία ομιλητική θεραπεία.

2. Έχει αυτή η κατάσταση σχέση με τη φάση «θήτα» του εγκεφάλου;

Τα theta waves και τα alpha waves είναι πολύ σημαντικά κατά τη διάρκεια της κλινικής ύπνωσης, γιατί είναι αυτά που δουλεύουν κατά τη διάρκεια του προ-ύπνου. Είναι η κατάσταση κατά την οποία μπορεί να βιώσουμε την αίσθηση ότι θα πέσουμε, είναι εκείνο το σημείο που νιώθεις ότι τώρα, όπου να 'ναι θα σε πάρει ο ύπνος. Αυτή είναι η κατάσταση trance. Τότε ενεργοποιούνται αυτά τα εγκεφαλικά κύματα.

3. Πόση σχέση έχει η ύπνωση με την ψυχανάλυση; Είναι συμπληρωματική;

Το ιδανικό σενάριο σε μία θεραπεία είναι να συνδυάζονται, να υπάρχει μία σύνθεση προσεγγίσεων, γι’ αυτό και βοηθά το να έχει ένας θεραπευτής αρκετά εργαλεία στα χέρια του. Εάν ένας θεραπευόμενος δεν ανταποκρίνεται στην αναλυτική θεραπεία, μπορεί να χρειάζεται πιο πρακτικά πράγματα.

Παράλληλα, απαιτείται και μία αναλυτική σκέψη ώστε να μπορείς να επεξεργαστείς τα δεδομένα. Η κλινική ύπνωση προϋποθέτει την παρουσία ενός θεραπευόμενου που έχει τη διάθεση να χαλαρώσει. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν είναι η φυσική τάση τους να χαλαρώνουν, ή δεν μπορούν να δουλέψουν υπό χαλάρωση. Μπορεί να υπάρχει π.χ. ένα υποβόσκον άγχος, το οποίο να μην τους αφήνει να χαλαρώσουν, ή να υπάρχουν υπερβολικά πολλές άμυνες που δεν αφήνουν το ασυνείδητο ελεύθερο. Εκεί, χρειάζεται περισσότερη υπομονή και δουλειά.

4. Ο θεραπευτής έχει την εμπειρία να καταλάβει αρκετά γρήγορα τι είδους θεραπευόμενο έχει απέναντί του;

Ναι, και αυτό είναι κάτι που ελέγχεται. Κάνεις ένα πείραμα, αρχικά με μία απλή χαλάρωση. Κατόπιν ρωτάς το άτομο πώς πέρασε, πώς το ένιωσε, αν πιστεύει ότι του ταιριάζει, αν θα ήθελε να εμβαθύνει κ.λπ.

5. Είναι για όλους η κλινική ύπνωση ή όχι;

Είναι για όσους τη θέλουν ή την έχουν ανάγκη. Η κλινική ύπνωση μπορεί να δουλέψει τόσο επικουρικά όσο και αυτούσια. Κάποιον μπορεί να τον «ανοίξει» για να τον βοηθήσει να ξεπεράσει πράγματα. Από την άλλη, μπορεί κάποιον που έχει ορισμένα εμπόδια ή μπλοκαρίσματα στην αναλυτική θεραπεία να τον βοηθήσει, να τον οδηγήσει. Είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις που είτε έχει «παιχτεί πολύ το έργο» της ομιλητικής θεραπείας ή σε κάποιον που δεν έχει δουλέψει αρκετά.

6. Σε ποιες περιπτώσεις βοηθά;

Λειτουργεί σχετικά στοχευμένα σε περιπτώσεις που υπάρχουν φοβίες (αν κάποιος φοβάται π.χ. τα αεροπλάνα), σε κρίσεις πανικού, διαταραχές, εθισμούς, διατροφικές διαταραχές, διακοπή του καπνίσματος. Πάντα όμως παίζει ρόλο το αν το άτομο θέλει πραγματικά να αλλάξει κάτι και όχι να είναι εκεί επειδή ακολουθεί απλά εντολές γιατρού.

7. Ποια είναι η διαφορά της κλινικής ύπνωσης από αυτό που έχουμε δει στις ταινίες;

Η κλινική ύπνωση είναι θεραπευτική, δεν έχει καμία σχέση με αυτό που βλέπουμε στις ταινίες με το εκκρεμές κ.λπ. Αυτή λέγεται αρνητική ύπνωση και γίνεται με υποβολές, κι ενώ έχει σε κάποιους ανθρώπους εφαρμογή, απλά δεν έχει διάρκεια, επειδή στην πραγματικότητα ο ψυχισμός δεν έχει συναινέσει ώστε να θεραπευτεί. Στην κλινική ύπνωση πηγαίνεις πάντα με ερώτηση, αν συμφωνεί ο ψυχισμός να συνεχίσεις.

Ευχαριστούμε θερμά τη Δωροθέα Μανωλοπούλου, ψυχολόγο-αναλυτική ψυχοθεραπεύτρια.