ΠΟΤΕ ΟΙ ΠΛΗΓΕΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΟΥΝ ΝΑ ΚΛΕΙΣΟΥΝ ΚΑΙ ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΕΙΣ

Η κατάσταση του δέρματος και κατά συνέπεια η ηλικία παίζουν ρόλο στο πώς επουλώνονται οι πληγές. Τι πρέπει να κάνουμε αν έχουμε τραυματισμό και πότε συντρέχει λόγος ανησυχίας;

H διαδικασία που επουλώνονται οι πληγές στο δέρμα μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες. Για παράδειγμα, τη σοβαρότητα αλλά και το σημείο της πληγής, την ηλικία, διάφορα φάρμακα, προϋπάρχουσες χρόνιες ιατρικές καταστάσεις (διαβήτης ή αγγειακής νόσος) και βέβαια από πιθανό επανατραυματισμό.

Συνηθέστερα ωστόσο, όπως εξηγούν ειδικοί, έχει τρία στάδια:

1. Φλεγμονώδης Φάση: Tο σώμα προσπαθεί να σταματήσει την απώλεια αίματος, συστέλλοντας τα αιμοφόρα αγγεία. Ταυτόχρονα, καθαρίζει την πληγή μετακινώντας κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος στην τραυματισμένη περιοχή. Στόχος είναι η εξάλειψη των βακτηρίων και η απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό πως η φλεγμονή θέτει τις βάσεις για την αναγεννητική φάση.
2. Φάση Πολλαπλασιασμού: Η πληγή αρχίζει να κλείνει και αναπτύσσεται ξανά το δέρμα. Τα κύτταρα γύρω από το τραύμα αρχίζουν να διαιρούνται για να δημιουργήσουν νέα κύτταρα, ενώ οι ινοβλάστες συγκρατούν τα κύτταρα ενωμένα και δουλεύουν για να παράγουν νέο κολλαγόνο και αιμοφόρα αγγεία, ώστε να «επισκευαστεί» ο κατεστραμμένος ιστός. Κρατήστε πως τα κύτταρα «αντικατάστασης» γεννιούνται όταν αυτά που υπάρχουν στην άκρη του τραύματος διαιρούνται. Τα κύτταρα των ινοβλαστών τοποθετούν ένα υποστηρικτικό ικρίωμα που ονομάζεται εξωκυτταρική μήτρα και συγκρατεί τα νέα κύτταρα μαζί. Έτσι, αποκαθίσταται το προστατευτικό «φράγμα» έναντι των βακτηρίων.
3. Φάση Αναγέννησης: Η πληγή κλείνει με την εμφάνιση νέου δέρματος, που είναι εύθραυστο. Το σώμα συνεχίζει να δημιουργεί κολλαγόνο και σχηματίζει νέο ιστό καθώς η πληγή επουλώνεται με μια ουλή. Με την πάροδο του χρόνου, τα κύτταρα που δεν χρειάζονται πλέον καθίστανται ανενεργά, γεγονός που βοηθά στη μείωση της ορατότητας της ουλής. Η τελική φάση αναδιαμόρφωσης διαδραματίζεται σε μερικά χρόνια, καθώς το νέο δέρμα ενισχύεται σταδιακά από πολλές παράλληλες διεργασίες. Εκτός από την ενίσχυση του νέου δέρματος, αυτές οι συλλογικές ενέργειες ευθύνονται επίσης για την τάση των ουλών να ξεθωριάζουν ορατά με το χρόνο.

iStock

Γιατί οι πληγές καθυστερούν να κλείσουν όσο μεγαλώνουμε

Με το πέρασμα του χρόνου και τη φθορά που βιώνουν όλα μας τα συστήματα, το δέρμα γίνεται πιο λεπτό, λιγότερο ελαστικό και περισσότερο «εύθραυστο».

Λέγεται ότι οι δερματικοί τραυματισμοί σε ηλικιωμένους ενήλικες μπορεί να χρειαστούν έως και 4 φορές μεγαλύτερο διάστημα για να επουλωθούν, σε σύγκριση με νεότερα άτομα. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην επίδραση της γήρανσης στα κύτταρα του σώματος.

Σε πολλούς ηλικιωμένους ασθενείς, τα κύτταρα διαιρούνται πιο αργά ή σε ορισμένες περιπτώσεις καθόλου. Το σώμα δυσκολεύεται επίσης να παράγει λιπώδη κύτταρα κάτω από το δέρμα. Αυτές οι επιδράσεις είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι ηλικιωμένοι έχουν λεπτό δέρμα και είναι πιο επιρρεπείς σε πληγές ή τραυματισμούς.

Τα γερασμένα κύτταρα χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αναγεννηθούν, έτσι το δέρμα δεν μπορεί να προστατεύσει το σώμα από βακτήρια. Ως εκ τούτου, αυξάνεται ο κίνδυνος μόλυνσης. Η έρευνα δείχνει και ότι τα κύτταρα που δεν διαιρούνται μπορεί επίσης να αυξήσουν τη φλεγμονή και να βλάψουν τον περιβάλλοντα ιστό. Κάτι που εμποδίζει τη διαδικασία επούλωσης.

Ακόμα, τα κύτταρα του δέρματος που παράγουν κερατίνη χάνουν την ικανότητά τους να διαιρούνται με την πάροδο του χρόνου. Την ίδια ώρα, οι ελλείψεις σε βιταμίνες (D και C) και μέταλλα (π.χ. ψευδάργυρος) επιβραδύνουν τη διαδικασία επούλωσης.

iStock

Να σημειωθεί ότι τα στεροειδή και τα αναλγητικά φάρμακα «παρεμβαίνουν» στο πρώτο στάδιο της διαδικασίας, μπλοκάροντας τη φλεγμονή. Προφανώς και δεν παίρνουμε πρωτοβουλίες πριν επικοινωνήσουμε με γιατρό, ώστε να αξιολογήσει συνολικά την κατάσταση και να μας δώσει οδηγίες.

Τι κάνουμε όταν έχουμε κάποια πληγή

• Άπαξ και κοπούμε ή πληγωθούμε κάπου, πλένουμε τα χέρια μας και εφαρμόζουμε ήπια πίεση για να σταματήσουμε την αιμορραγία, εάν υπάρχει.
• Ξεπλένουμε με νερό, ώστε να φύγει τυχόν βρωμιά ή άλλο υπόλειμμα και να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης μόλυνσης.
• Καθαρίζουμε απαλά με υγρό σαπούνι και νερό βρύσης και στεγνώνουμε καλά (όχι τελείως) με μια αποστειρωμένη γάζα.
• Βάζουμε έναν επίδεσμο που δημιουργεί υγρό περιβάλλον θεραπείας. Η υγρασία επιτρέπει στα κύτταρα του δέρματος να παραμείνουν ζωντανά. Αν υπάρχει αιμορραγία, χρησιμοποιούμε κάτι που να απορροφήσει το αίμα. Διαφορετικά, προτιμούμε επίδεσμο που «αναπνέει». Αν έχουμε χρησιμοποιήσει προϊόν σε μορφή τζελ, προσέχουμε να μην κολλήσει ο επίδεσμος, τον οποίον πρέπει να αλλάζουμε τουλάχιστον μια φορά την ημέρα.

iStock

Αν υπάρχει μόλυνση, πηγαίνουμε σε γιατρό.

Εάν η πληγή δεν έχει κλείσει εντός 30 ημερών, επίσης πηγαίνουμε σε επαγγελματία υγείας. Το ίδιο κάνουμε εάν το τραύμα είναι μεγαλύτερο από 5x5 εκατοστά ή αρκετά βαθύ.

Πώς μπορούμε να καταλάβουμε αν υπάρχει μόλυνση

Τα σημάδια που δείχνουν ότι πρέπει να επικοινωνήσουμε αμέσως με γιατρό μας είναι:

1. Η αυξημένη ερυθρότητα και το πρήξιμο.
2. Ο έντονος πόνος κοντά στην πληγή ή στο άκρο της πληγής.
3. Η έκκριση γκρι υγρού από την πληγή.
4. Ο πυρετός άνω των 38 βαθμών.
5. Οι κόκκινες «ραβδώσεις» κοντά στην πληγή.