ΤΙ ΕΧΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΤΑΝ ΚΑΝΟΥΜΕ ΔΙΑΙΤΑ;

Όταν κάνουμε δίαιτα, συχνά εστιάζουμε αποκλειστικά στα κιλά και βάζουμε τον διαιτολόγο σε θέση «αστυνόμου της θερμίδας». Όμως, οι δείκτες που έχουν σημασία δεν είναι μόνο ό,τι δείχνει η ζυγαριά.

Έστω ότι αποφάσισες να προσέξεις τη διατροφή σου, έχοντας ως στόχο και την απώλεια βάρους. Να μην διαλέξεις αυθαίρετα κάποια από τις δίαιτες που κυκλοφορούν, αλλά να επισκεφθείς έναν ειδικό. Να πάρεις κάποιες κατευθύνσεις, να ξεκινήσεις να μπαίνεις σε ένα κάποιο διατροφικό πλαίσιο πιο θρεπτικό και, βέβαια, να δεις αποτελέσματα. Και φτάνουμε στην κρίσιμη ερώτηση: Ποια είναι τα αποτελέσματα που αναμένεις από μια τέτοια προσπάθεια;

Η συνηθισμένη μονάδα μέτρησης της διατροφικής σου προσπάθειας είναι το βάρος. Άντε, και το ποσοστό λίπους. Μια ολόκληρη κουλτούρα δίαιτας χτισμένη γύρω από έναν διαιτολόγο-αστυνόμο της θερμίδας και του ψυγείου σου, έναν ακριβό λιπομετρητή με ευφάνταστες μετρήσεις και σχήματα, και ένα άψυχο κομμάτι χαρτί, που ρητά υποδεικνύει τι πρέπει να βάλεις στο στόμα σου και πότε.

Η ώρα της ζύγισης αναδεικνύεται ως η πλέον καθοριστική της κάθε συνεδρίας, αφού θα δείξει αδιάψευστα το αποτέλεσμα της προσπάθειάς σου στο διάστημα που μεσολάβησε. Σωστά; Με βεβαιότητα, όχι!

Ας δούμε τη δίαιτα αλλιώς

Χρόνια και χρόνια τέτοιες προσπάθειες, εστιασμένες αποκλειστικά στο πόσα κιλά είμαστε και πόσα κιλά χάνουμε, αποδείχθηκαν άκαρπες. Δημιούργησαν φαύλους κύκλους και αντιμετώπισαν το θέμα απολύτως επιδερμικά, χωρίς βάθος, χωρίς ουσία, χωρίς αλήθεια. Με ενοχή, με φόβο ότι θα τιμωρηθούμε αν δεν έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα, και με δικτατορικές πρακτικές περικοπής του φαγητού που καταναλώνουμε μέσα στην ημέρα. Τόσο σαθρά θεμέλια, τη στιγμή που θέλουμε να στηριχθεί μακροχρόνια αλλαγή, αυτό που τελικά είναι και η βασική επιδίωξή μας.

Το ζητούμενο πάντοτε είναι οι άνθρωποι να αλλάζουμε μέσα από την δική μας συνειδητή επιλογή και όχι μέσα από μπαμπούλες-Κέρβερους. Με γενναιότητα να αντικρίσουμε και να αντιμετωπίσουμε τα θέματά μας, το βασικό μοτίβο που μας έφερε τελικά εδώ. Μέσα από αγάπη για τον εαυτό και επιθυμία να προχωρήσουμε, να κατανοήσουμε, να μάθουμε.

Unsplash Neonbrand

Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως το βάρος δεν είναι σε καμία περίπτωση η απόλυτη μονάδα αξιολόγησης της προσπάθειας που κάνουμε. Αυτό χρειάζεται να το κατανοήσουμε βαθιά και να μην αποζητάμε γρήγορα αποτελέσματα, πιο αυστηρές δίαιτες, μαγικές αποτοξινώσεις (μια χαρά είναι οι αποτοξινώσεις, αλλά δεν είναι για απώλεια βάρους!) και ό,τι άλλο σκεφτούμε. Να θυμόμαστε ότι αυτό το αμείλικτο τιμωρητικό μονοπάτι το ακολουθήσαμε πάμπολλες φορές και οδηγηθήκαμε σε αδιέξοδο.

Δίαιτα έξω από στεγανά

Κάπως έτσι, με αίσθημα περιέργειας και αγάπης για τον εαυτό μας ανοίγουμε την οπτική της γνωστής μέχρι τώρα πεποίθησης για τη διατροφή και τη δίαιτα και βγαίνουμε λίγο παραέξω. Εκεί έξω, λοιπόν, θα δούμε και θα μάθουμε πως:

– Είναι απολύτως εντάξει μία, δύο και δέκα φορές η ζυγαριά να «κολλήσει»

Είναι εντάξει, γιατί έχει αρχίσει να ξεκολλάει κάτι πολύ πιο σπουδαίο: το μυαλό μας! Κι εκεί που νομίζαμε πως είμαστε για πάντα ελέφαντες κρατημένοι από τα τοσοδούλικα πασαλάκια μας, αλλάζουμε. Αλλάζουμε τις σκέψεις μας, τις πεποιθήσεις μας, τα συναισθήματά μας, τον τρόπο ζωής μας, το αίσθημα βαθύτερης φροντίδας και θρέψης, τις διατροφικές μας συνήθειες.

Unsplash Birgith Roosipuu

– Το βάρος είναι το σύμπτωμα

Είναι το αποτέλεσμα, όχι η αιτία. Πόσο νόημα έχει να εξετάζουμε αδιαλείπτως το αποτέλεσμα; Εμείς θέλουμε να πάμε στη ρίζα και να την «καθαρίσουμε». Να φτιάξουμε θεμέλια και να χτίσουμε πάνω εκεί. Και αυτό το οικοδόμημα να το πάρουμε ως κληρονομιά μας.

Οι δείκτες που έχουν αληθινή σημασία

Άλλοι είναι οι δείκτες που έχουν αληθινή και διαχρονική σημασία και αξίζει τελικά να τους βάλουμε προτεραιότητα.

• Το πώς αισθανόμαστε, όταν τρεφόμαστε σωστά. Πώς είναι η ζωτικότητά μας, τα επίπεδα ενέργειας και συγκέντρωσης, το αίσθημα ευεξίας. Δεν έχει σημασία αν αυτό το καταφέρουμε για 1, για 3 ή για 15 μέρες. Για όσο το καταφέραμε, ήταν ωραία εκεί (στην Ιθάκη, που θα έλεγε κι ο ποιητής); Αξίζει να προσπαθήσουμε περισσότερο (που είναι το ταξίδι); Γιατί, εννοείται: Οι αλλαγές είναι άβολες, μας βγάζουν από αυτό που έχουμε συνηθίσει και νιώθουμε οικείο. Αν, όμως, νιώθουμε και διαισθανόμαστε το όφελος, το κίνητρο πολλαπλασιάζεται και μαζί με αυτό η δύναμη που θα υπερνικήσει τελικά τη συνήθεια.
• Οι μικρές αλλαγές που εγκαθιδρύουμε αργά και σταθερά σε σχέση με τις διατροφικές μας συνήθειες. Πράγματα όπως αυτό το πρωινό που πάντοτε παραλείπαμε, με αποτέλεσμα η ενέργειά μας να καταλήγει λίαν συντόμως στα τάρταρα. Όπως αυτό το βραδινό γεύμα το παραφορτωμένο, που αλαφραίνει σιγά σιγά και πάει χέρι-χέρι με τους κιρκάδιους ρυθμούς μας. Αυτό το junk food, που τόσο συχνά πια δεν το ανεχόμαστε, μας κάθεται βαρύ και τελικά μας «χαλάει», κι ας είναι πεντανόστιμο. Μιλάμε για τέτοια μικρά πραγματάκια που, κι όμως, κάνουν τη διαφορά.
• Το πόσο μαθαίνουμε να αφουγκραζόμαστε το σώμα μας και να συνομιλούμε μαζί του. Αυτό που από μικροί μαθαίνουμε πολύ καλά είναι να το μπουκώνουμε. Να το γεμίζουμε τόσο, που να μην προλαβαίνει να βγάλει κιχ, που να μην μένει χώρος για κανένα συναίσθημα. Θέλει κουράγιο να το αλλάξουμε αυτό. Θέλει να είμαστε εκεί κοντά του, με αίσθημα φροντίδας. Και κάπως έτσι αλλάζουμε. Από άτεγκτοι, επικριτικοί, ανελέητοι συγκάτοικοι, γινόμαστε εγκάρδια φιλαράκια που κατανοούν βαθιά και έχουν υπομονή στη διαδρομή αυτή, είναι εκεί στα δύσκολα και δίνουν δύναμη.
• Ότι μαθαίνουμε να παίρνουμε τον εαυτό μας αυτή τη μεγάλη αγκαλιά που τόσο έχει ανάγκη. Και που όσοι κι αν του τη δώσουν, από εμάς τους ίδιους την έχει περισσότερο ανάγκη, τελικά.

Κάτι τέτοιοι δείκτες δίνουν την αίσθηση ότι θα κάνουμε κάποια προχωρήματα, από εκεί που το πιάσαμε. Και αυτό είναι το πιο μεγάλο, το πιο σπουδαίο, το πιο συναρπαστικό.

Η Ελένη Καπόλου είναι Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών.