ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΙ ΜΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ

Τα 4 μέλη της οικογένειας χρειάστηκε να χωριστούν και να ζήσουν οι μισοί στην Αθήνα και οι υπόλοιποι στη Σύρο. Η δημοσιογράφος, Ελένη Παπαϊωάννου, διηγείται την ιστορία της και τους τρόπους που βοήθησαν να λειτουργήσει μια οικογένεια εξ αποστάσεως.

Όταν η οικογένειά μου μοιράστηκε στα δύο προκειμένου να βελτιώσουμε τις συνθήκες της ζωής μας, βγήκαν στην επιφάνεια πολλές από τις ποιότητές της που δεν γνωρίζαμε μέχρι τότε. Με πολλή καλή θέληση και ακόμη περισσότερη αγάπη, σήμερα είμαστε πιο δεμένοι από ποτέ, κι ας έχουμε δύο διαφορετικά Τ.Κ. Η εξ αποστάσεως εκδοχή της οικογένειας πέτυχε!

Όταν πριν από τρία χρόνια αποφασίζαμε να φύγουμε από την Αθήνα για να εγκατασταθούμε μόνιμα στο νησί της Σύρου, ξέραμε ότι είχαμε να αντιμετωπίσουμε τις ωραίες δυσκολίες που συνοδεύουν κάθε αλλαγή προς το καλύτερο. Η ιδέα είχε πέσει στο οικογενειακό μας τραπέζι χρόνια πριν, αλλά η πανδημία με τις συνέπειες της καραντίνας λειτούργησε καταλυτικά, κάνοντας την απόφαση να φύγουμε, πολύ πιο εύκολη.

Επειδή όμως όλα στη ζωή είναι θέμα timing, και αυτό σχεδόν ποτέ δεν είναι ιδανικό, δεχτήκαμε το γεγονός ότι η οικογένειά μας θα μοιραζόταν για λίγο (αόριστο) χρόνο στα δύο. Ο μικρός μας γιος κι εγώ θα ανοίγαμε τον δρόμο προς τη νέα μας ζωή, σαν τους προσκυνητές, και ο μεγάλος μας θα έμενε στην Αθήνα με τον μπαμπά τους.

Η δουλειά μου ως freelancer έκανε πολύ απλή τη μετάβαση, μιάς και το laptop μου μπορεί να ανοίξει από οπουδήποτε, και στο μεταξύ τα zoom meetings είχαν γίνει σε όλους μας δεύτερη φύση, ενώ η αλλαγή σχολείου για τον μικρό, μετά από δύο σχεδόν χρόνια φυσική αποχής από την κοινωνική ζωή του δημοτικού της γειτονιάς, ήταν αβίαστη και ανώδυνη. Στην ηλικία των οκτώ ετών, θα του ήταν πολύ εύκολο να προσαρμοστεί. Ο σύζυγός μου θα ερχόταν τα σαββατοκύριακα, κάτι που από τον δεύτερο χρόνο μέχρι σήμερα, έγινε μία εβδομάδα Αθήνα, μία εβδομάδα Σύρος.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Οικογένεια εξ αποστάσεως: Πώς μπαίνεις στη νέα κατάσταση

Από τα πρώτα πράγματα που φροντίσαμε να κάνουμε, μαζί με τη μεταφορά φορολογικής έδρας και την εγγραφή στην Τρίτη δημοτικού, ήταν να αποταθούμε σε ψυχολόγο, ώστε να ζητήσουμε κάποιες συμβουλές για το πώς θα συνεχίσει να είναι λειτουργική η οικογένειά μας με αυτό το νέο σχήμα. Μας είπε ότι πολλές οικογένειες ζουν το ίδιο σκηνικό, αναφέροντάς μας μάλιστα και μία περίπτωση με τον μπαμπά να εργάζεται σε μία χώρα, τη μαμά σε άλλη, και να παίρνουν σειρά εναλλάξ στην Ελλάδα με τα παιδιά, χωρίς να συναντιούνται σχεδόν ποτέ μεταξύ τους. Και μιλάμε για αγαπημένο ζευγάρι, και δεμένη οικογένεια.

Εμείς ήμασταν η εύκολη περίπτωση, σκέφτηκα. Είναι όμως τελικά τόσο πολλά τα logistics, όπως ανακάλυψα στην πορεία, που η καθοδήγηση από ειδικό ήταν η καλύτερη ιδέα που θα μπορούσαμε να έχουμε. Βλέπετε, όλοι λίγο πολύ έχουμε ζήσει σχέση από απόσταση, έστω και για λίγο. Ένα πανεπιστήμιο ή μία δουλειά σε άλλη χώρα, μία στρατιωτική θητεία, βάζουν τη σχέση σε δοκιμασία, μία δοκιμασία που έχει να κάνει με δύο ανθρώπους και την αμφίδρομη σχέση τους.

Η οικογένεια όμως είναι ένας ολόκληρος ζωντανός οργανισμός που χάνει ξαφνικά την αίσθηση της εστίας, του πυρήνα. Του σημείου όπου συγκεντρώνονται όλοι μετά από την ημέρα, και κοιμούνται κάτω από την ίδια στέγη. Και μπορεί στην περίπτωση της δικής μου οικογένειας η αλλαγή αυτή να ήταν καθαρά δική μας απόφαση (που ξάφνιασε πολύ κόσμο), αλλά τι γίνεται, αλήθεια, στις περιπτώσεις που η οικογένεια εξ αποστάσεως είναι ανάγκη;

Πόσο εύκολο είναι να βρεθούν νέες ισορροπίες σε μια οικογένεια εξ αποστάσεως;

Για μας ο πρώτος καιρός έμοιαζε σαν μία μικρή περιπέτεια. Οι έντονες εμπειρίες που ζούσαμε για πρώτη φορά έθρεφαν τις μακροσκελείς συζητήσεις μας, η επανένωση ήταν κάθε φορά ένα πάρτι, ο αποχωρισμός μία συναισθηματική δοκιμασία (ειδικά για το παιδί) που μάθαμε, με την επανάληψη, να ξεπερνάμε.

Και ύστερα άρχισε να κάθεται η χρυσόσκονη, να μπαίνουμε σε ρουτίνα, όλα άρχισαν να γίνονται πιο εύκολα και συνηθισμένα. Οι εκπλήξεις στον μπαμπά κάθε φορά που έφτανε στο λιμάνι αντικαταστάθηκαν με αναμονή στο σπίτι, ενώ κάποια στιγμή αρχίσαμε να μην είμαστε καν εκεί για να τον περιμένουμε. Κάτι ένα παιδικό πάρτι, κάτι ένας καφές στην πλατεία ή τα σαββατιάτικα ψώνια, και η μαγεία γινόταν κανονικότητα.

Τότε διαπίστωσα ότι ο οργανισμός της οικογένειας ναι μεν μπορεί να είναι πολύ δυνατός, ειδικά εάν η βάση είναι σταθερή, αλλά πολλές φορές ξεκουρδίζεται. Κάποιες φορές, στις μηχανικές διαδρομές που κάνουμε στην κουζίνα για τον πρωινό καφέ, πέφτει ο ένας πάνω στον άλλο και γελάμε αμήχανα. Κάποια βράδια δεν βολευόμαστε στο κρεβάτι, το πάπλωμα κάνει βόλτες και οι ήχοι του συντρόφου σου είναι ξανά καινούριοι. Οι κάδοι με τα σκουπίδια όποτε έρχεται ο σύζυγός μου αλλάζουν θέση κατά μερικά εκατοστά, γεγονός ανεπαίσθητο που όμως μου προκαλούσε σύγχυση, ώσπου κατάλαβα ότι αυτός δεν ήταν παρά ο τρόπος του να αφήνει τη σφραγίδα του στο σπίτι (κι επίσης έχει μία φοβία μη χαλάσει ο τοίχος από το μεταλλικό καπάκι του κάδου που τινάζεται απότομα προς τα πίσω).

Υπάρχουν όμως κι εκείνες οι φορές που ξυπνάς για να φτιάξεις καφέ και κλαις στην άδεια κουζίνα, κοιτάς τα σκουπίδια που δεν έχουν αλλάξει θέση και απελπίζεσαι. Ο μεγάλος μου γιος, που επέλεξε ως ενήλικας να παραμείνει στην Αθήνα, χρειάστηκε χρόνο να συνηθίσει τη νέα τάξη πραγμάτων όπου ο καταλύτης «μαμά» έφυγε από τη μέση, και η σχέση του με τον μπαμπά του ήταν ξεγυμνωμένη, με τα καλά της και τα άσχημά της.

Όσο για τον μικρό; Υπάρχουν μέρες που θέλει τον μπαμπά του για να κοιμηθεί, κι άλλες που βαριέται ακόμη και να του μιλήσει στο τηλέφωνο, κι ας του λείπει φριχτά. Και υπάρχουν και άλλες φορές για όλους μας με τόσες δουλειές, ευθύνες και άγχη, που οι μέρες περνάνε και δεν έχεις προλάβει να συνδεθείς ουσιαστικά με τον άλλον ούτε για πέντε λεπτά. Και όταν πια έχει φύγει, έχεις ξαφνικά όλο τον χρόνο που χρειαζόσασταν για να συντονιστείτε, και κανέναν για να τον μοιραστείς. Είναι απλό: Οι βιορυθμοί των σχέσεων δεν μπορούν να υπακούσουν στο πρόγραμμα της δουλειάς και των ταξιδιών. Έχουν δική τους λογική και τον δικό τους ειρμό.

Τι βοήθησε τη δική μας οικογένεια

Κάθε οικογένεια είναι μοναδική, αλλά αυτά που βοήθησαν εμάς είναι τα παρακάτω:

• Εκείνος που λείπει θα πρέπει να πάρει απόφαση πως κάθε φορά που επιστρέφει, θα έχει χάσει κάποια επεισόδια. Ο σύζυγός μου στην αρχή δεν καταλάβαινε πόσο γρήγορα εξελισσόταν ο γιος μας μέσα σε πέντε ημέρες και δεν μπορούσε να τον εμπιστευτεί, πχ, να πάει μόνος του μέχρι το μίνι μάρκετ, κατάκτηση που είχε κερδίσει μέσα στην εβδομάδα κάνοντας σταθερή πρόοδο.
• Εκείνος που επωμίζεται των καθημερινών ζητημάτων, υποχρεώσεων και συναισθηματικών απαιτήσεων του παιδιού θα πρέπει να καταλάβει ότι δεν φταίει ο άλλος γονιός για το γεγονός ότι είναι μακριά και δεν μπορεί να αναλάβει, έστω για λίγα λεπτά, το παιδί.
• Το γνωστό κόλπο των δικών μας γονιών «κάτσε να έρθει ο πατέρας σου και θα δεις» δεν πιάνει. Μία φορά, στην απελπισία και την κούρασή μου μού ξέφυγε, και το μετάνιωσα αυτόματα.
• Όταν στηθεί ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, θα πρέπει να διατηρείται πάση θυσία. Το σχήμα «Σαββατοκύριακο» ήταν για τον σύζυγό μου κουραστικό μετά από λίγο καιρό, δεν έχασε όμως ούτε ένα διήμερο. Αυτό δημιούργησε μία νέα σταθερότητα μεταξύ μας.
• Στον γιο μας είπαμε ότι, οποιαδήποτε στιγμή καταλάβει ότι έχει την ανάγκη, μπορεί να μας το ζητήσει και θα ανέβουμε αμέσως στην Αθήνα για να δει τον μπαμπά του και τον αδελφό του. Δεν άσκησε ούτε μία φορά το δικαίωμα.
• Ακολουθούμε ιεροτελεστίες. Όταν έρχεται ο μπαμπάς, θα πάμε για φαγητό στο αγαπημένο μας ιταλικό, θα καληνυχτίσει εκείνος τον μικρό, θα πάμε οι δυό μας για περπάτημα στο λιμάνι.
• Μέσα στη γρήγορη ροή της καθημερινότητας, πολλές φορές θέλω να συζητήσω κάτι με τον σύντροφό μου ενώ εκείνος είναι σε άλλη πόλη, και άλλους ρυθμούς. Αντί να πιεστώ και να τον πιέσω, σημειώνω τα σημαντικά σε ένα χαρτί, και όταν πια έρχεται, βάζω μία «ατζέντα» θεμάτων προς συζήτηση, θέτοντάς τα ένα-ένα.

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.