ΠΟΙΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ COVID-19;
Στη μάχη μας ενάντια στην Covid-19, οι βιταμίνες και τα θρεπτικά συστατικά που προσλαμβάνουμε μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο.
Υπάρχουν θρεπτικά συστατικά που θωρακίζουν τον οργανισμό μας ή τουλάχιστον ενισχύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα ενάντια στην COVID-19; Αν υπάρχουν, με ποιον τρόπο μας βοηθούν και τι χρειάζεται να προσέχουμε;
Ο Χάρης Δημοσθενόπουλος, κλινικός διαιτολόγος, βιολόγος, προϊστάμενος του διαιτολογικού τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Λαϊκό» απαντά στις απορίες μας.
– Ποια διατροφικά συστατικά χρειάζεται να πάρουμε για ενίσχυση ενάντια στον κορονοϊό;
Υπάρχουν ολοένα και περισσότερες ενδείξεις ότι μια διατροφή πλούσια σε φυτικά τρόφιμα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης της νόσου, ιδιαίτερα της σοβαρότερης COVID-19.
Πιο συγκεκριμένα, στοιχεία δείχνουν ότι όσοι ακολουθούσαν μια πιο υγιεινή διατροφή ήταν 10% λιγότερο πιθανό να αναφέρουν ότι έχουν COVID-19 σε σύγκριση με εκείνους που τρέφονταν πιο ανθυγιεινά. Είχαν, επίσης, 40% λιγότερες πιθανότητες να νοσήσουν σοβαρά και να χρειαστούν νοσηλεία.
Το να ακολουθούμε μια σωστή διατροφή μπορεί να βοηθήσει και στην ανάρρωσή μας, σε περίπτωση που έχουμε ήδη νοσήσει από τον ιό.
Επομένως, φροντίζουμε να περιορίσουμε στο ελάχιστο τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα, τα επεξεργασμένα δημητριακά και τα ζαχαρούχα ποτά, και στοχεύουμε σε μια ποικίλη διατροφή, που να περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά, λιπαρά ψάρια, ξηρούς καρπούς, όσπρια και προϊόντα ζύμωσης.
Η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης C, βιταμίνης D και ψευδάργυρου μπορεί να είναι σε γενικές γραμμές μια αποτελεσματική μέθοδος για να διασφαλίσουμε την επαρκή πρόσληψη των συγκεκριμένων συστατικών από τον οργανισμό. Έτσι, θα διατηρήσουμε την καλύτερη δυνατή ανοσοποιητική λειτουργία, η οποία θα μας βοηθήσει ενάντια σε ιογενείς λοιμώξεις.
– Υπάρχουν αναφορές για συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά όσον αφορά την Covid-19;
Τα πιθανά οφέλη της συμπληρωματικής λήψης ορισμένων θρεπτικών συστατικών σε σχέση με λοιμώξεις από κορονοϊούς δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Frontiers in Physiology». Σύμφωνα με τα στοιχεία, μια άμεση ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος για την αντιμετώπιση ιογενών λοιμώξεων επιτυγχάνεται με λήψη:
- EPA και DHA (ωμέγα-3 λιπαρά οξέα),
- βιταμινών B6 και B12 (συσχετίζονται με την καλή λειτουργία των λευκοκυττάρων και την παραγωγή αντισωμάτων),
- βιταμίνης Α (δρα προστατευτικά στον βλεννογόνο των οργάνων και ενισχύει την παραγωγή και λειτουργία των λευκοκυττάρων),
- βιταμινών C και Ε (έχουν αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση),
- βιταμίνης D (συμβάλλει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού, ενώ η επάρκειά της μπορεί να μειώσει τις επιπλοκές και την πιθανότητα θανάτου από Covid-19),
- φυλλικού οξέος (ενισχύει τη καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού, ενδυναμώνοντας την παραγωγή λευκοκυττάρων),
- ψευδαργύρου (τα χαμηλά επίπεδα μπορούν να απειλήσουν το ανοσοποιητικό σύστημα),
- σιδήρου (τα χαμηλά επίπεδα περιορίζουν τη φυσική ανοσία),
- σεληνίου (είναι αντιοξειδωτικό συστατικό),
- μαγνησίου (υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα και προλαμβάνει την φλεγμονή),
- χαλκού (σε περίπτωση έλλειψης, τα συμπτώματα είναι αναιμία και αδύναμο ανοσοποιητικό).
ΜΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΛΟΥΣΙΑ ΣΕ ΦΥΤΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΝΟΣΗΣΗΣ ΑΠΟ COVID-19.
– Τι ισχύει για τα ω-3 λιπαρά οξέα;
Η αυξημένη πρόσληψη ωμέγα-3 γέρνει τη ζυγαριά του μεταβολισμού των λιπαρών οξέων στην παραγωγή λιγότερων φλεγμονωδών παραγόντων.
Ένας πιθανός μηχανισμός με τον οποίο μπορούν να ωφελήσουν ορισμένους ασθενείς με συννοσηρότητες, οι οποίοι διατρέχουν σημαντικό κίνδυνο θρομβωτικών επιπλοκών, αφορά την προστασία που προσφέρουν απέναντι στην αρτηριακή και φλεβική θρόμβωση.
Μια διατροφή πλούσια σε ιχθυέλαια φαίνεται να μην προκαλεί κάποια βλάβη, ενώ η λήψη συμπληρωμάτων ω-3 λιπαρών οξέων από το ευρύ κοινό, είναι απίθανο να έχει αρνητικές επιπτώσεις, όταν γίνεται σωστά και υπό ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση.
Βέβαια, παρά τη θεωρία που υποστηρίζει την ενισχυτική και θετική επίδρασή τους στο ανοσοποιητικό σύστημα ενάντια στην COVID-19, τα στοιχεία από τις υπάρχουσες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές είναι ανεπαρκή. Δεν μπορούμε να πούμε εάν τα συμπληρώματα προσφέρουν πλεονέκτημα σε κλινικό περιβάλλον σε σχέση με τη νόσο.
– Πριν πάρουμε συμπληρώματα, χρειάζεται να κάνουμε εξετάσεις αίματος;
Καλό θα είναι για κάποιες βιταμίνες, όπως π.χ. η βιταμίνη D, ή για τον ψευδάργυρο και τον σίδηρο, να έχουμε εικόνα των επιπέδων τους στον οργανισμό, ώστε να αξιολογήσουμε την αναγκαιότητα λήψης συμπληρώματος, καθώς και το πόσες μονάδες χρειάζονται. Αναφορικά με τα ωμέγα-3 λιπαρά δεν απαιτείται κάποιος έλεγχος.
– Αν επιλέξουμε βιταμίνες και συμπληρώματα, πώς πρέπει να τα λάβουμε;
Τις λιποδιαλυτές βιταμίνες, όπως π.χ. η βιταμίνη D, τις λαμβάνουμε με το φαγητό για να γίνει πιο σωστά η απορρόφηση τους. Τα ιχθυέλαια φροντίζουμε να τα λαμβάνουμε μαζί με το πρωινό και το μεσημεριανό μας. Όσον αφορά τις πολυβιταμίνες και τα αντιοξειδωτικά ο τρόπος χορήγησής τους εξαρτάται από το σκεύασμα και αναγράφεται στο φυλλάδιο οδηγιών.
– Μπορούν να πάρουν και τα παιδιά;
Τα συμπληρώματα διατροφής που έχουν σχεδιαστεί για ενήλικες μπορεί να μην είναι κατάλληλα για παιδιά. Μπορεί, για παράδειγμα, να περιέχουν συστατικά σε ποσότητες που δεν είναι κατάλληλες για μικρές ηλικίες και έκδοχα που δεν έχουν μελετηθεί σε αυτήν την ομάδα πληθυσμού, οπότε δεν γνωρίζουμε αν είναι ασφαλή στην περίπτωσή τους.
Οπότε, καλό είναι να συμβουλευτούμε έναν ειδικό πριν την αγορά και λήψη κάποιου σκευάσματος.
– Έχει νόημα να τα παίρνουμε πριν κολλήσουμε COVID-19 ή/και μετά;
Υπάρχουν συστατικά που λειτουργούν ενισχυτικά τόσο στο επίπεδο της πρόληψης όσο και στο επίπεδο της αντιμετώπισης της νόσου, όπως για παράδειγμα ο ψευδάργυρος, η βιταμίνη D, τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα και τα προβιοτικά. Φροντίζουμε, επομένως, να τα λαμβάνουμε πριν και μετά.
– Υπάρχουν ομάδες πληθυσμού που πρέπει να τα λάβουν;
Άτομα που ανήκουν σε ειδικές ομάδες πληθυσμού, όπως οι συμπολίτες μας ηλικίας άνω των 65 ετών, άτομα με συννοσηρότητες (π.χ. σακχαρώδη διαβήτη, ιστορικό εμφράγματος ή κάποιο αυτοάνοσο νόσημα), άτομα με φτωχή διατροφή ή ιστορικό συχνών ιώσεων και νόσησης χρειάζονται να ενισχύσουν περισσότερο την άμυνα του οργανισμού τους την περίοδο αυτή.
Αυτό δεν σημαίνει ότι όσοι δεν ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες απαγορεύεται να τα λαμβάνουν.
Ο Χάρης Δημοσθενόπουλος, SRD. MΜedSci. PhD, είναι κλινικός διαιτολόγος, βιολόγος, προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος ΓΝΑ «Λαϊκό», Μέλος ΔΣ Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, Board Member of DNSG & Lead of EFAD European Specialist for Diabetes.