ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΔΟΣΕΙΣ JUNK ΕΥΤΥΧΙΑΣ;

Εσένα ποια είναι δική σου δόση junk ευτυχίας; Οι περισσότεροι έχουμε, μη νιώθεις άσχημα! Αρκεί να ξέρεις ποια βαθύτερη ανάγκη σου ικανοποιεί.

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές ανυπομονώ να βραδιάσει για να πάμε με τον άντρα μου στο αγαπημένο μας –εντελώς junk– σαντουιτσάδικο, που μόλις μάθαμε ότι άνοιξε τρίτο κατάστημα κοντά στο σπίτι μας. Είναι να γελά κανείς με τον ενθουσιασμό μας για τα «χαρμόσυνα» αυτά νέα. Τον τελευταίο χρόνο, πέρα από περισσότερη γυμναστική, κάνουμε και οι δύο φιλότιμη προσπάθεια να βελτιώσουμε τις διατροφικές μας συνήθειες, όμως η αδυναμία που έχουμε στο junk φαγητό δεν λέει να ημερεύσει. Eίναι, όπως θα το περιέγραφε ο διάσημος Βρετανός γιατρός Dr Rangan Chatterjee, η δική μας δόση junk ευτυχίας. Μερικές φορές αναρωτιέμαι αν θα έπρεπε να ντρέπομαι.

«Καθόλου», λέει ο ίδιος σε διάφορες ομιλίες και συνεντεύξεις του που διάβασα τελευταία. «Οι περισσότεροι έχουμε μία αντίστοιχη συνήθεια που αποτελεί τη junk ευτυχία μας. Και όλες αυτές οι συμπεριφορές εξυπηρετούν κάποιον σκοπό στη ζωή μας: Περνάς πολύ χρόνο στα social media; Μπορεί να νιώθεις μοναξιά. Χρειάζεσαι ένα ποτήρι κρασί κάθε βράδυ για να χαλαρώσεις; Μπορεί αυτός να είναι ο τρόπος που έχεις βρει για να διαχειρίζεσαι το στρες. Θες να βλέπεις τηλεόραση τρώγοντας γλυκά; Μπορεί να μην είναι σωματική πείνα αυτό που νιώθεις, αλλά συναισθηματική. Το ζητούμενο είναι να καταλάβεις τι ρόλο παίζει αυτή η ανάγκη σου για junk ευτυχία και πώς να τη μειώσεις, δεδομένου ότι το υπερβολικό junk… είναι ανθυγιεινό».

Η ευτυχία είναι ζήτημα υγείας

Ο Dr. Chatterjee είναι από τις περιπτώσεις των ανθρώπων που φαινομενικά έχουν κάθε λόγο να είναι ευτυχισμένοι. Είναι τρομερά επιτυχημένος στη δουλειά του, έχει ένα από τα πιο «δυνατά» podcasts στο Ην. Βασίλειο, μια ευτυχισμένη οικογένεια. Ωστόσο, όπως ο ίδιος παραδέχεται, μέχρι πρόσφατα βίωνε μια έντονη δυσαρέσκεια. Αναζητώντας τις αιτίες και τα εργαλεία που τον βοήθησαν τελικά να βγει από αυτή την κατάσταση, κατάλαβε ότι η ευτυχία δεν είναι απλά μια ικανοποίηση ή κάτι που είναι ωραίο να έχεις – είναι εξαιρετικά σημαντική για την υγεία μας.

«Υπάρχει έντονη διασύνδεση υγείας και ευτυχίας και αυτό συχνά υποτιμάται, όχι μόνο από την κοινωνία αλλά και στο επάγγελμά μου. Δεν μιλάμε αρκετά γι’ αυτό». Στο πρώτο bestseller βιβλίο του The 4 Pillar Plan, το οποίο έγραψε βασισμένος στα 21 χρόνια εμπειρίας του ως γιατρός, αναφέρει πόσο σημαντικά είναι η χαλάρωση, η κίνηση, ο ύπνος και η διατροφή για την υγεία μας. Στα επόμενα βιβλία του μιλά για το πόσο καλύτερα νιώθει κανείς χάνοντας βάρος και δίνει συμβουλές για να μειώσουμε το στρες. Σε όλα ασχολείται με τις ρίζες των σοβαρών προβλημάτων υγείας, οι οποίες κατά 80%, όπως υποστηρίζει, σχετίζονται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής.

Στο τελευταίο βιβλίο του Happy Mind, Happy Life, που χαρακτηρίζει ως πιο προσωπικό του, αναφέρεται σε μία ακόμα πιο «παραμελημένη» ομάδα ανθρώπων. Αυτούς που ενώ κάνουν όλες τις σωστές επιλογές στον τρόπο ζωής τους, συνεχίζουν να μη νιώθουν καλά. «Πρέπει, λοιπόν, να υπάρχει κάτι πιο σημαντικό από τον τρόπο ζωής. Από την έρευνά μου ανακάλυψα ότι αν θες να κερδίσεις ακόμα περισσότερα, πρέπει να διερευνήσεις πόσο ευχαριστημένος είσαι από την –φαινομενικά καλή– ζωή που έχεις φτιάξει».

iStock

Όσο πιο ευχαριστημένος είσαι τόσο λιγότερη junk ευτυχία χρειάζεσαι

Ο ίδιος συνεχίζει λέγοντας πως «Όταν είσαι καλά –πιο χαρούμενος, πιο γαλήνιος– τόσο καλύτερες επιλογές στον τρόπο ζωής σου θα κάνεις. Τόσο λιγότερη ανάγκη θα έχεις να βουτήξεις στο οικογενειακό παγωτό στις 3:00 το πρωί ή να πνίξεις το στρες της ημέρας σε μισό μπουκάλι κρασί το βράδυ».

Αναφέρεται μάλιστα στη μελέτη που παρακολουθούσε για χρόνια μια ομάδα καλογριών που είχαν πανομοιότυπο τρόπο ζωής: ίδια ώρα ύπνου, ίδιο φαγητό, ίδια σωματική άσκηση. Αυτές που έζησαν περισσότερο ήταν οι πιο χαρούμενες. Άλλη μελέτη απέδειξε ότι οι άνθρωποι με χειρότερη διάθεση είναι αυτοί που αρρωσταίνουν πιο εύκολα.

Και πριν προλάβεις να σχολιάσεις ότι η ευτυχία είναι και θέμα τύχης, ο Dr Chatterjee υποστηρίζει το ακριβώς αντίθετο: «Είναι δεξιότητα. Μια δεξιότητα στην οποία μπορείς να εξασκηθείς, να αναπτύξεις και να γίνεις καλύτερος». Αλλά πώς;

Εδώ έρχεται η έννοια της junk ευτυχίας. Είναι ο εύκολος τρόπος να νιώσουμε ευτυχισμένοι και μάλιστα να επαινέσουμε τον εαυτό μας γι’ αυτό: Τρώμε σοκολάτες, πίνουμε κρασί, βουτάμε στον βυθό των social media. Θεωρούμε ότι έτσι επιβραβεύουμε τον εαυτό μας, ότι του κάνουμε το δώρο που του αξίζει έπειτα από μια δύσκολη μέρα, παίρνοντας μια καλή δόση προσωρινής απόλαυσης – η έμφαση στο προσωρινής.

Υπάρχει, όμως, και η «ουσιαστική ευτυχία», η οποία έρχεται όταν ζεις με έναν τρόπο που είναι αληθινός για εσένα. Στο τελευταίο του βιβλίο, ο γιατρός προτείνει διάφορους τρόπους για να την προσεγγίσεις: Να αποφασίζεις τι σημαίνει για εσένα επιτυχία (μπορεί να μην είναι το να βγάζεις πολλά λεφτά), να ανοίγεσαι στους ανθρώπους γύρω σου, να βοηθάς τους άλλους και να μειώνεις τη χρήση του τηλεφώνου σου.

Κάποια από αυτά ακούγονται απλοϊκά, μα άλλα πραγματικά σε βάζουν στη διαδικασία να σκεφτείς. «Μας λένε από όταν είμαστε παιδιά ακόμα να κυνηγάμε τα όνειρά μας. Κανείς όμως δεν μας λέει ότι τα όνειρα αυτά δεν θα μας κάνουν απαραίτητα ευτυχισμένους. Κανείς δεν μας λέει ότι ο αγώνας προς αυτά μπορεί να είναι σκληρός – μπορεί να μας κάνει σκληρούς με τον εαυτό μας. Και ότι η ευτυχία τις περισσότερες φορές δεν έρχεται με το να πιέζουμε όλο και παραπάνω τον εαυτό μας, αλλά με το να είμαστε καλοί μαζί του», λέει.

iStock

Με τι να αντικαταστήσεις το junk

«Ακούγεται απλουστευτικό, όμως όταν γινόμαστε σκληροί με τον εαυτό μας ενεργοποιούμε την αντίδραση του στρες – ορμόνες όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη εκτινάσσονται. Την ίδια ώρα ανεβαίνει το σάκχαρο και η αρτηριακή πίεση. Η όρεξή μας επηρεάζεται». Με λίγα λόγια, βιολογικά γινόμαστε άνω-κάτω. «Έρευνες, όμως, δείχνουν πως όσο πιο συμπονετικοί είμαστε με τον εαυτό μας, τόσο πιθανότερο είναι να νιώθουμε πιο υγιείς, πιο χαρούμενοι και πιο ικανοί να πετύχουμε τους στόχους μας», συμπληρώνει ο ίδιος και προτείνει κάτι που λίγοι έχουμε σκεφτεί: «Γιατί δεν γράφεις ένα ερωτικό γράμμα στον εαυτό σου; Γιατί δεν του λες όλα τα υπέροχα που είσαι και που έχεις καταφέρει;»

Το εννοεί αυτό που προτείνει, δεν αστειεύεται. Και επειδή αναγνωρίζει ότι αυτό δεν είναι για όλους εύκολο, αντιπροτείνει: «Άσε το μπουκάλι του κρασιού, πάρε ένα χαρτί και γράψε τρία πράγματα που σου αρέσουν πάνω σου. Σαν ένα post-άκι αγάπης. Είναι πολύ εύκολο να κριτικάρεις συνεχώς τον εαυτό σου. Από μικρά παιδιά μας λένε διαρκώς τι κάνουμε λάθος τόσο, που έχει γίνει η εσωτερική μας φωνή την οποία πλέον ακούμε πάντα πρώτοι, πριν ακόμα ακούσουμε τη γνώμη των άλλων».

Τη στιγμή που θα το συνειδητοποιήσουμε αυτό, έχουμε κάνει το πρώτο βήμα για να νιώσουμε καλύτερα. Όσο για την κριτική των άλλων, η οποία μπορεί να σε κάνει να χάνεις τον ύπνο σου, προτείνει: «Αναρωτήσου: Πώς νιώθεις για την κριτική αυτή; Θυμό, λύπη; Απάντησε ειλικρινά στον εαυτό σου. Νιώθεις όπως νιώθεις. Στη συνέχεια αναρωτήσου: Γιατί με ενοχλεί τόσο πολύ; Υπάρχει αλήθεια σε αυτή την κριτική; Και έτσι θα μάθεις κάτι. Και στη συνέχεια σκέψου: Ποιος είναι αυτός που με κριτικάρει; Τι συμβαίνει στη ζωή του; Μήπως νιώθει ότι απειλείται από εμένα; Τότε μπορεί ακόμα και συμπόνια να νιώσεις για τον άνθρωπο αυτό».

Νομίζω πως αν καταφέρουμε να το διαχειριστούμε όλο αυτό, όχι μόνο θα βρούμε τη γαλήνη, αλλά θα τη μεταδώσουμε και στους γύρω μας. Και ίσως τότε να αρχίσουμε να κόβουμε και το «junk».