ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΨΩΡΙΑΣΗ ΕΧΟΥΝ ΕΝΑ (ΑΚΟΜΗ) ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΠΟΥ ΜΑΛΛΟΝ ΔΕΝ ΦΑΝΤΑΖΕΣΑΙ

Η ψωρίαση δεν είναι απλώς μια δερματική πάθηση. Γι' αυτό και η ορθότερη επιστημονική ονομασία της είναι πλέον «ψωριασική νόσος». Καθώς η 29η Οκτωβρίου είναι η παγκόσμια ημέρα ευαισθητοποίησης, συλλέξαμε πληροφορίες χρήσιμες για την κατανόησή της, ανάμεσα στις οποίες είναι και η κοινωνική της διάσταση.

Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι γιατροί δεν είχαν αποφασίσει ακόμη αν έχω ή όχι ψωρίαση. Κι αυτό μικρή σημασία θα είχε, αν η ψωρίαση ήταν απλώς ένα δερματικό πρόβλημα, όπως πιστεύει ο περισσότερος κόσμος.

Όμως η ψωρίαση, που τα τελευταία χρόνια αποκαλείται ψωριασική νόσος ακριβώς επειδή επηρεάζει πολλαπλά σημεία του σώματος, είναι μια επώδυνη και σοβαρή αυτοάνοση ασθένεια, η οποία προκαλείται από δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η ψωρίαση δεν είναι μόνο ασθένεια του δέρματος

Μπορεί να μην είναι μεταδοτική, πλην όμως είναι ικανή να βασανίσει ποικιλοτρόπως τον ασθενή: οι δερματικές βλάβες είναι συχνά επώδυνες ή ενοχλητικές, η αυτοεικόνα –συνεπώς και η ψυχική διάθεση– επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό, ενώ οι αρθρώσεις αναπτύσσουν φλεγμονές και καθίστανται δυσλειτουργικές και επώδυνες.

iStock

Στη συσχέτισή της με την ψυχική υγεία έχει αναφερθεί η Χαριτωμένη Βαβούλη, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος, Επιμελήτρια Α' στην Α' Κλινική Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α, Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός» και βασικό στέλεχος του Ιατρείου Ψυχοδερματολογίας, που λειτουργεί τα τελευταία χρόνια, λέγοντας:

«Υπάρχουν ψυχοφυσιολογικές διαταραχές που απορρέουν από τη χρονιότητα και τον κοινωνικό αντίκτυπο δερματολογικών παθήσεων. Οι δερματικές παθήσεις επιταχύνονται ή επιδεινώνονται από το ψυχολογικό στρες. Υπάρχει σαφής συσχέτιση μεταξύ του στρες και της έξαρσης. Η νόσος επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα της ζωής των ασθενών. Δυσκολεύονται στις κοινωνικές, προσωπικές, εργασιακές και σεξουαλικές τους σχέσεις».

Αν και δεν είναι απαραίτητο ότι όλοι οι ασθενείς θα αποκτήσουν όλα τα παραπάνω, η ψωριασική νόσος δεν είναι αθώα. Σχετίζεται συχνά με συνοδά νοσήματα, με πιο συχνά την παχυσαρκία, την υπέρταση, τη δυσλιπιδαιμία, το διαβήτη, τις καρδιαγγειακές παθήσεις και τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.

Πιο συγκεκριμένα, τα άτομα με σοβαρή ψωρίαση αντιμετωπίζουν 46% υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 και 58% περισσότερες πιθανότητες να υποστούν μείζον καρδιακό επεισόδιο. Τα στοιχεία αυτά είναι επίσημα και δόθηκαν στη δημοσιότητα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψωρίασης που είναι η 29η Οκτωβρίου.

Η κοινωνική διάσταση της ψωριασικής νόσου

Η φετινή παγκόσμια ημέρα έχει στόχο να φωτίσει μία άλλη διάσταση του προβλήματος που δεν είναι γνωστή, αλλά μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα της υγείας: όσοι πάσχουν από ψωριασική νόσο δεν έχουν πρόσβαση στη σωστή θεραπεία την κατάλληλη στιγμή, ενώ πολλές φορές επιβαρύνονται δυσανάλογα οικονομικά.

Έτσι, το φετινό μήνυμα της Παγκόσμιας  Ημέρας Ψωρίασης, όπως μας ενημερώνει το Σωματείο Υποστήριξης Ψωριασικών Ασθενών Καλυψώ είναι Πρόσβαση για όλους και θέλει να υπογραμμίσει ότι όσοι ζουν με ψωριασική νόσο αξίζουν πρόσβαση σε ποιοτική περίθαλψη ανεξάρτητα από το εισόδημά τους ή τη γεωγραφική τους θέση.

Αναρωτιέστε τι εμπόδια μπορεί να υπάρχουν; Δυσκολία πρόσβασης στην περίθαλψη σε πρωτοβάθμιο επίπεδο, υψηλό κόστος των θεραπειών και έλλειψη συντονισμού στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης για τη διαχείριση των συννοσηροτήτων μη μεταδοτικών ασθενειών.

Μέχρι σήμερα, οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν με ψωριασική νόσο παγκοσμίως εξακολουθούν να τη διαχειρίζονται κυρίως μέσω δαπανών από την τσέπη τους. Μελέτες έχουν δείξει ότι η ψωριασική νόσος αντιπροσωπεύει μια τεράστια κοινωνικοοικονομική επιβάρυνση τόσο για τα άτομα που ζουν με τη νόσο όσο και για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Αν αυτά ακούγονται παράξενα για τα ελληνικά δεδομένα, σε συνομιλία που είχαμε με τον Κώστα Λούμο, πρόεδρο του σωματείου Καλυψώ, μάθαμε τα εξής: Στην Ελλάδα υπάρχει σημαντικό πρόβλημα πρόσβασης στην πρωτοβάθμια φροντίδα στην επαρχία. Αυτό σημαίνει ότι αν στα μεγάλα αστικά κέντρα υπάρχουν δερματολογικά ιατρεία στα νοσοκομεία, όπου οι ασθενείς μπορούν να προσέρχονται χωρίς οικονομική επιβάρυνση, στις περισσότερες επαρχιακές πόλεις και τα χωριά, οι πολίτες πρέπει να επισκέπτονται ιδιώτη δερματολόγο με δικά τους έξοδα.

Αν πάλι θέλουν να μετακινηθούν σε ένα νοσοκομείο στις μεγαλουπόλεις, τότε το κόστος μετακίνησης αναγκαστικά επιβαρύνει τους ίδιους. Πόσο μάλλον σε μια νόσο που είναι χρόνια και δεν περνάει με τη χορήγηση μιας αλοιφής, αλλά χρειάζεται τακτική φροντίδα. Συνέπεια αυτού του προβλήματος, είναι και η αργοπορημένη διάγνωση της νόσου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αναποτελεσματική ή καθόλου θεραπεία.

Ένας ψωριασικός ασθενής επιβαρύνεται συνήθως οικονομικά και από το κόστος των καλλυντικών προϊόντων, καθώς είναι μεγάλης σημασίας η χρήση εξειδικευμένων δερμοκαλλυντικών για την περιποίηση της ψωριασικής επιδερμίδας.

Τα φαρμακευτικά σκευάσματα καλύπτονται σε ποσοστό 90% από τα κρατικά ταμεία, το ίδιο και οι ακριβές θεραπείες με βιολογικούς παράγοντες που συνήθως χορηγούνται στις πιο δύσκολες περιπτώσεις. Αλλά δεν είναι καθόλου σπάνιο οι ασθενείς να αναγκάζονται να παίρνουν πιο βαριές θεραπείες από αυτές που χρειάζονται, πράγμα που επιβαρύνει όχι μόνο την υγεία των ασθενών, αλλά και την κρατική οικονομία.

Η ψωριασική νόσος χρειάζεται συντονισμένη φροντίδα

«Τα συστήματα υγείας πρέπει να αγκαλιάσουν καινοτομίες στη διάγνωση, τη θεραπεία και τη διαχείριση των μη μεταδιδόμενων νόσων όπως η ψωριασική, που απαιτούν μακροχρόνια φροντίδα, πρόσβαση και συμμόρφωση στη θεραπεία, ψυχοκοινωνική υποστήριξη και συντονισμό από παρόχους φροντίδας σε όλους τους κλάδους» αναφέρει ο κ. Λούμος.

Ας μου επιτραπεί να υπογραμμίσω και την ανάγκη για συντονισμό και επικοινωνία των γιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων. Εφόσον η ψωρίαση είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα που σχετίζεται με το στρες, ο δερματολόγος μάλλον δεν είναι αρκετός. Η συνεργασία του με τον ρευματολόγο και τον ψυχίατρο πρέπει να αφορά τους ίδιους τους γιατρούς κι όχι τον ασθενή, ο οποίος αρκετές φορές τρέχει εδώ κι εκεί, νιώθοντας σαν «μπαλάκι του τένις».