ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΝΔΕΙΞΗ «ΕΥΑΙΣΘΗΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ» ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΣΚΛΗΡΑ ΒΙΝΤΕΟ ΣΤΟ INTERNET;

Πολλές από τις εικόνες και τα βίντεο που κυκλοφορούν τον τελευταίο καιρό στο διαδίκτυο συνοδεύονται από ένα προειδοποιητικό μήνυμα: «Ευαίσθητο περιεχόμενο. Αυτή η φωτογραφία μπορεί να περιλαμβάνει σκληρό ή βίαιο περιεχόμενο». Πόσο βοηθούν την ψυχική μας υγεία τέτοιου είδους προειδοποιήσεις; Επηρεάζουν τον τρόπο που θα «δούμε» την πληροφορία;

Το να θωρακίσεις την ψυχική σου υγεία παραμένοντας παράλληλα ενημερωμένος για τα όσα φρικτά συμβαίνουν γύρω σου δεν είναι εύκολο. Τις τελευταίες μέρες υπάρχει μια πληθώρα οπτικής πληροφορίας στα social media με περιεχόμενο από τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας. Καθημερινά βλέπουμε φωτογραφίες με ανθρώπους αιμόφυρτους κάτω από τα συντρίμμια, άλλους να κρατάνε αγκαλιά νεκρά σώματα συμπατριωτών τους και όσους έχουν επιζήσει από τους βομβαρδισμούς να βρίσκονται σε κατάσταση σοκ.

Ομολογώ ότι σε κάποιες περιπτώσεις έχω αποφύγει να δω ορισμένα βίντεο από τα συγκεκριμένα γεγονότα. Αυτό που συνέβαλε στο να τα προσπεράσω ήταν το «trigger warning» στην αρχή τους, δηλαδή ένα μήνυμα που εμφανίζεται πριν από ένα βίντεο ή μια εικόνα και προειδοποιεί τους χρήστες ότι το περιεχόμενο θα μπορούσε να προκαλέσει έντονες συναισθηματικές ή ψυχολογικές αντιδράσεις ή να πυροδοτήσει αρνητικά συναισθήματα όπως στρες ή θλίψη, ιδιαίτερα –αλλά όχι αποκλειστικά– σε εκείνους που έχουν βιώσει κάποια τραυματική εμπειρία.

Ένα ερώτημα είναι το αν τέτοιου είδους προειδοποιητικά μηνύματα μπορούν να λειτουργήσουν ως ένα ακόμη εργαλείο προστασίας της ψυχικής υγείας. Αν μπορούν, δηλαδή, να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αποφύγουν ή να προετοιμαστούν ψυχολογικά για να αντιμετωπίσουν περιεχόμενο που σχετίζεται με προηγούμενο τραύμα. Μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Clinical Psychological Science, υποστηρίζει ότι αυτές οι ειδοποιήσεις ενδέχεται να μην εκπληρώνουν καμία από τις παραπάνω λειτουργίες.

Freepik

Περισσότερο άγχος φαίνεται να προκαλούν τα trigger warnings

Οι ερευνητές πραγματοποίησαν σύγκριση των αποτελεσμάτων 12 μελετών σχετικά με τις επιπτώσεις των προειδοποιήσεων περιεχομένου στις αρνητικές συναισθηματικές αντιδράσεις, τη συμπεριφορά αποφυγής και την κατανόηση των συμμετεχόντων. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες σε αυτές τις μελέτες ήταν τόσο άνθρωποι που είχαν βιώσει τραυματικές εμπειρίες όσο και άνθρωποι που δεν είχαν αντίστοιχο ιστορικό.

Διαπίστωσαν ότι οι προειδοποιήσεις φαίνεται να ενισχύουν το άγχος που μπορεί να αισθάνεται ένα άτομο πριν δει ευαίσθητο υλικό, ενώ η προσθήκη τους δεν καθιστά λιγότερο πιθανό το να καταναλώσει το άτομο αυτό το περιεχόμενο. Παράλληλα, τα επίπεδα δυσφορίας των συμμετεχόντων μετά την προβολή υλικού που θα μπορούσε να προκαλέσει αρνητικές αντιδράσεις ήταν τα ίδια ανεξάρτητα από το αν έλαβαν ή όχι προειδοποίηση.

«Όταν οι άνθρωποι βλέπουν trigger warnings, τους κάνει να αισθάνονται άγχος, αλλά αυτό το άγχος δεν φαίνεται να αποτελεί κάποιου είδους χρήσιμη συναισθηματική προετοιμασία», δήλωσε στο Association for Psychological Science η Victoria M. E. Bridgland, μία εκ των βασικών συγγραφέων της μελέτης.

iStock

Ειδικότερα, η μετα-ανάλυση των ερευνητών κατέληξε σε τέσσερα ευρήματα:

1. Οι προειδοποιήσεις αύξησαν το «προληπτικό» άγχος. Σε πέντε μελέτες, οι συμμετέχοντες που διάβασαν ένα trigger warning ήταν πιο ανήσυχοι πριν δουν το υλικό που θα μπορούσε να πυροδοτήσει αρνητικές αντιδράσεις από εκείνους που δεν διάβασαν την προειδοποίηση.
2. Οι προειδοποιήσεις δεν επηρέασαν τις συναισθηματικές αντιδράσεις στο περιεχόμενο. Σε εννέα μελέτες, οι προειδοποιήσεις περιεχομένου δεν επηρέασαν τα συναισθήματα αγωνίας, φόβου ή άγχους των συμμετεχόντων μετά την προβολή ευαίσθητου περιεχομένου.
3. Οι προειδοποιήσεις δεν αύξησαν την αποφυγή. Σε πέντε μελέτες, οι συμμετέχοντες είδαν το περιεχόμενο με περίπου τον ίδιο ρυθμό, ανεξάρτητα από το αν έλαβαν ή όχι ένα trigger warning.
4. Οι προειδοποιήσεις δεν επηρέασαν την κατανόηση. Σε τρεις μελέτες, οι προειδοποιήσεις περιεχομένου δεν επηρέασαν την κατανόηση γραπτού υλικού από τους συμμετέχοντες.

Συνολικά, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα προειδοποιητικά μηνύματα ναι μεν προετοιμάζουν τους ανθρώπους για τις οδυνηρές αντιδράσεις που μπορεί να έχουν, αλλά δεν εξηγούν πώς να μειώσουν αυτές τις αντιδράσεις. Όπως συμπληρώνουν σε άλλο σημείο, αν και πολλά ερωτήματα απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση, οι ίδιοι θεωρούν ότι τα trigger warnings δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως εργαλείο προστασίας της ψυχικής υγείας.