ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ ΟΜΙΚΡΟΝ: ΠΩΣ ΑΝΟΙΞΑΝ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ;

Καθώς τα σχολεία λειτουργούν υπό τον φόβο της υπερμεταδοτικής μετάλλαξης Όμικρον, το πρώτο μεγάλο ερώτημα είναι αν τα μέτρα προστασίας που εφαρμόζονται είναι αρκετά. Η παγκόσμια εμπειρία δείχνει ότι υπάρχουν διαφορές από χώρα σε χώρα, αλλά και μια ακόμη μεγαλύτερη απορία: Γιατί κάποιες κυβερνήσεις «τσιγκουνεύονται» και δεν εξασφαλίζουν καλύτερα την υγεία εκπαιδευτικών και μαθητών;

Από τα πρώτα στοιχεία που είχαμε για τη μετάλλαξη Όμικρον ήταν ότι είναι υπερμεταδοτική. Αυτό επιβεβαιώθηκε και έχει αυξήσει κατακόρυφα τον αριθμό των παιδιών που νοσούν με Covid-19 σε όλο τον κόσμο. Τα στοιχεία δείχνουν πως, μολονότι το ποσοστό να εμφανίσουν σοβαρά συμπτώματα είναι μικρό, η απειλή βαριάς νόσησης ή ακόμα και θανάτου εξακολουθεί να υπάρχει. Επίσης, υπάρχει το ενδεχόμενο να αναπτύξουν επιπλοκές που θα τα ακολουθούν για χρόνια, π.χ. Long Covid. Στα παιδιά, η Όμικρον φαίνεται να προκαλεί στην αναπνευστική οδό προβλήματα που είναι δυνητικά επικίνδυνα (οδηγούν και σε βρογχιολίτιδα – λοίμωξη κατώτερου αναπνευστικού).

Σύμφωνα με μελέτη του UCL Great Ormond Street Hospital, στο Λονδίνο, ένα στα 7 παιδιά και νέους ενδεχομένως να εμφανίσουν συμπτώματα Covid-19 ακόμα και 15 εβδομάδες μετά τη νόσηση. Κατά το UK Office of National Statistics (ONS), στη Μεγάλη Βρετανία ο αριθμός των παιδιών που έχουν Long Covid έχει φτάσει στα 117.000.

Παρ’ όλα αυτά, οι κυβερνήσεις όλων των χωρών προχώρησαν μετά τις γιορτές στο άνοιγμα των σχολείων, «πατώντας» και στην έγκριση των εμβολιασμών σε παιδιά από 5 έως 11 χρόνων. Οι περισσότερες χώρες ανανέωσαν τα πρωτόκολλά τους, εντούτοις τα πλάνα δεν φαίνεται να είναι επιτυχημένα, ή να είναι σε συνάρτηση με όσα είχε προτείνει ο περιφερειακός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Ευρώπη, Dr. Hans Kluge, στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου. Είχε εξηγήσει πως οι μάσκες και ο εξαερισμός, σε συνδυασμό με τα τεστ, θα έπρεπε να είναι τα στάνταρ για όλα τα σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, μαζί με τον εμβολιασμό των παιδιών.

Επιπλέον προληπτικά μέτρα στα σχολεία λόγω της Όμικρον

Μελέτη που δημοσιεύτηκε στην Βritish Medical Journal ενημέρωσε ότι η Νορβηγία και η Ιαπωνία δεν έκλεισαν μεν τα σχολεία, αλλά πήραν σειρά εξτρά προληπτικών μέτρων για να προφυλάξουν μαθητές και εκπαιδευτικούς. Το μοντέλο τους αφορούσε τις αποστάσεις μεταξύ των θρανίων, τη μεγαλύτερη χρήση υπαίθριων χώρων, την αποφυγή συνωστισμού, την αυστηρή χρήση μάσκας και το τακτικό πλύσιμο των χεριών.

Χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία επίσης είδαν θετικά αποτελέσματα μετά την επιβολή της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας. Όπου αυτό το μέτρο ήταν πιο χαλαρό, υπήρχαν εξάρσεις κρουσμάτων.

iStock

Στην Ασία, πέραν της ευρείας χρήσης μάσκας, του βελτιωμένου αερισμού και των ολοκληρωμένων προγραμμάτων τεστ (που πληρώνουν οι κυβερνήσεις), η υποστήριξη της καραντίνας έχει περιορίσει κατά πολύ τη μόλυνση των μαθητών. Χώρες όπως η Ιαπωνία, η Σιγκαπούρη, η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν έχουν κοινή γραμμή πλεύσης και αντανακλαστικά που οδηγούν σε αλλαγές, το συντομότερο δυνατό, ανάλογα με τις προκλήσεις που προκύπτουν. Επίσης, γρήγορα περνούν στην υβριδική εκπαίδευση.

Τι είναι υβριδική εκπαίδευση

Πρόκειται για εκπαιδευτικό μοντέλο κατά το οποίο ορισμένοι μαθητές είναι στην τάξη, ενώ άλλοι είναι στο σπίτι και παρακολουθούν το μάθημα διαδικτυακά. Οι εκπαιδευτικοί διδάσκουν ταυτόχρονα και τις δύο περιπτώσεις, χρησιμοποιώντας εργαλεία όπως το λογισμικό της τηλεδιάσκεψης (οnline εξετάσεις, προηχογραφημένες οδηγίες video κ.λπ). Έτσι, γίνεται εφικτή η εκπαίδευση για μεγαλύτερο αριθμό μαθητών.

iStock

Το υβριδικό μοντέλο δεν είναι μόνο εικονικό ή πλήρως ψηφιακό, καθώς απαιτεί τη φυσική παρουσία δασκάλου και μαθητή, με πρόσβαση σε multimodal learning (εκπαίδευση με διαφορετικούς τρόπους).

Στη Γαλλία τα έξοδα μοιράζονται μεταξύ οικογενειών και Κυβέρνησης

Οι Γάλλοι έκαναν ανάλυση των πρωτοκόλλων που είχαν εφαρμοστεί στα σχολεία την άνοιξη και στην τότε έξαρση της μετάλλαξης Δέλτα και διαπίστωσαν ότι τα συχνά τεστ και ο εμβολιασμός ήταν η πιο επιτυχημένη οδός, ώστε να περιοριστούν τα λουκέτα σε τάξεις και σχολεία. Κατέστη σαφές και ότι η κυκλοφορία του ιού μεταξύ των παιδιών στα σχολεία είναι υψηλότερη από ότι στη γενική κοινότητα, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης των μελών του σπιτιού τους.

Με σχεδόν 6.000.000 παιδιά ηλικίας από 5 έως 11 χρόνων να παραμένουν ανεμβολίαστα (έχει εμβολιαστεί ποσοστό μικρότερο του 2%), η χρήση μάσκας προστασίας 95 δεν είναι υποχρεωτική (παρά τις εκκλήσεις των εκπαιδευτικών). Όπως είπε ο Υπουργός Παιδείας Jean-Michel Blanquer στη Le Parisien, «είναι πολύ δύσκολο να διδάσκεις με μάσκα FFP2. Επιπλέον, αυτές τις μάσκες τις κρατάμε για να τις διαθέσουμε στους επαγγελματίες υγείας. Επιπροσθέτως, οι εκπαιδευτικοί ανήκουν στα επαγγέλματα με τα χαμηλότερα ποσοστά νόσησης».

iStock

Τα παιδιά τάξης που δεν έχει δάσκαλο –επειδή νοσεί– δεν μπορούν να πάνε σε άλλες τάξεις. Τα σχολεία έχουν ειδοποιηθεί από το Υπουργείο Παιδείας να αποφύγουν τις εκδρομές και τις επισκέψεις σε μουσεία. Σε περίπτωση κρούσματος σε τάξη, ανεξάρτητα από το καθεστώς εμβολιασμού των παιδιών, δεν χρειάζεται να μπει κάποιος σε καραντίνα, αν δεν έχει συμπτώματα και έχει αρνητικό PCR ή rapid τεστ, ανήμερα. Μετά, πρέπει να κάνει self test τη δεύτερη και την τέταρτη μέρα από την επαφή.

Το κόστος των τεστ καλύπτεται ως εξής: το πρώτο το πληρώνει η οικογένεια και τα άλλα δύο η κυβέρνηση. Όπως και στην Ελλάδα, έτσι και στη Γαλλία, ο γονιός μπορεί να δηλώνει στην πλατφόρμα ό,τι θέλει ως αποτέλεσμα των self test – δεν υπάρχει έλεγχος.

Στη Γερμανία και τη Μεγάλη Βρετανία τα παιδιά κάνουν τεστ στα σχολεία

Οι Γερμανοί είχαν επενδύσει τον Οκτώβριο του 2020 το ποσό των 500 εκατομμύρια ευρώ για τη βελτίωση των συστημάτων εξαερισμού των δημόσιων κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων των σχολείων. Πρόσθεσαν αναβαθμισμένα συστήματα air condition και ιονιστές, με την τότε Καγκελάριο Angela Merkel να δηλώνει ότι «είναι ένας από τους πιο οικονομικούς και αποτελεσματικούς τρόπους για να περιορίσουμε τη μετάδοση του ιού».

Μετά τις γιορτές, μόνο οκτώ κρατίδια άνοιξαν τα σχολεία τους, ενώ ο αριθμός των μολύνσεων είχε τριπλασιαστεί συγκριτικά με την προηγούμενη εβδομάδα. Οι μαθητές και το προσωπικό κάνουν τρία τεστ την εβδομάδα (γίνονται στα σχολεία και το έξοδο το καλύπτει η κυβέρνηση), ενώ η χρήση μάσκας και σωστής υγιεινής είναι υποχρεωτικά.

Οι Βρετανοί είχαν πει πως δεν έχουν τους πόρους να φτιάξουν τον εξαερισμό των σχολείων, με τους Φιλελεύθερους Δημοκρατικούς να προτείνουν τα φίλτρα αέρα, project που θα έφτανε τα 167,6 εκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή, στο μισό ποσό από το τελευταίο βασιλικό γιοτ. Μετά τις γιορτές, τα σχολεία άνοιξαν με τους διευθυντές να αναλαμβάνουν την ευθύνη επιλογής air purifier – η κυβέρνηση πρότεινε δύο που ήταν εξόχως ακριβοί και δεν καλύπτονταν από τα μπάτζετ.

Ο αριθμός των εκπαιδευτικών που νοσούν (10% δεν εμφανίστηκε την πρώτη μέρα μετά τις διακοπές) κάνει τη λειτουργία των σχολείων δύσκολη. Τα δύο τεστ την εβδομάδα –στους σχολικούς χώρους– είναι υποχρεωτικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ οι εκπαιδευτικοί και οι φοιτητές κλήθηκαν να κάνουν self test στα σπίτια τους (παρέχονται δωρεάν), πριν επιστρέψουν στις τάξεις. Όποιος γονιός κρατάει στο σπίτι το παιδί γιατί φοβάται πληρώνει πρόστιμο.

Στην Ιταλία δεν κλείνουν εύκολα τα σχολεία

Πριν την επιστροφή των μαθητών στα σχολεία (7 με 10 Ιανουαρίου), η Ιταλία προχώρησε σε αναθεώρηση των κανονισμών που αφορούν την ασφάλεια των πολιτών από την Covid-19. Στο διάστημα από τις 28/12 έως τις 3/1 είχε διπλασιαστεί ο αριθμός των παιδιών που νοσηλεύονταν με κορονοϊό.

Διευκρινίστηκε πως η επιστροφή στην τηλεκπαίδευση θα είναι το τελευταίο καταφύγιο. Στις υποχρεώσεις των μαθητών είναι η χρήση μάσκας FFP2 (ή Ν95 ή ΚΝ95) στις αίθουσες. Εάν εμφανιστούν περισσότερα από ένα κρούσματα σε τάξη, θα εφαρμόζεται ο συνδυασμός διδασκαλίας εκ του σύνεγγυς και μέσω διαδικτύου. Στο σχολείο συνεχίζουν να πηγαίνουν παιδιά που έχουν εμβολιαστεί προσφάτως (δεν πρέπει να έχουν περάσει 120 μέρες από το τελευταίο εμβόλιο).

iStock

Πιο συγκεκριμένα, στα νηπιαγωγεία και τα βρεφονηπιαγωγεία, με την εμφάνιση ενός κρούσματος η εγκατάσταση πρέπει να κλείσει για 10 μέρες, καθώς τα παιδιά δεν είναι εμβολιασμένα και ο ιός μπορεί να μεταδοθεί παντού και γρήγορα.

Στα δημοτικά, εάν εμφανιστεί ένα κρούσμα, οι υπόλοιποι μαθητές και δάσκαλοι πρέπει να κάνουν rapid test ανήμερα της έκθεσης και πέντε μέρες αργότερα. Tα πληρώνει η κυβέρνηση. Σε τάξεις με περισσότερα από ένα κρούσματα, γίνεται στροφή στην τηλεκπαίδευση για 10 μέρες. Στα γυμνάσια, με τουλάχιστον τρία κρούσματα εφαρμόζεται η τηλεκπαίδευση για δέκα ημέρες.

Στις ΗΠΑ γονείς δεν συναινούν στα τεστ των παιδιών τους

Στις ΗΠΑ, όπου στα νοσοκομεία εισήχθησαν περισσότερα παιδιά από ποτέ, ο Πρόεδρος Joe Biden ενημέρωσε πως οι ιδιωτικές ασφάλειες θα καλύπτουν το κόστος έως οκτώ rapid τεστ ανά μήνα για κάθε οικία. Έχει ήδη κάνει υποχρεωτικούς τους δυο ιονιστές σε κάθε τάξη, με τη χρήση μάσκας να μην είναι παντού υποχρεωτική (αφού οι χειρουργικές και οι προστασίας 95 δεν υπάρχουν εν αφθονία), ενώ δεν υπάρχει επάρκεια στα τεστ. Όπως γράφουν οι New York Times, πέραν αυτού σε πάρα πολλές περιπτώσεις γονείς δεν δίνουν τη συγκατάθεση τους για να κάνουν τα παιδιά τους τεστ.

Επίσης, το ποσοστό των εμβολιασμένων μαθητών είναι πολύ μικρό. Την πρώτη εβδομάδα μετά την επιστροφή από τις γιορτές, βρέθηκαν θετικοί περισσότεροι από 1.000.000, εκ των 50 εκατομμυρίων που πηγαίνουν σε δημόσια σχολεία. Γεγονός που οδήγησε σε κλείσιμο των εγκαταστάσεων και τηλεκπαίδευση. Οι ειδικοί προτείνουν την εξ αποστάσεως διδασκαλία ως λύση στα «φτωχά» μέσα προστασίας των μαθητών.

Εδώ θα ήταν χρήσιμο να θυμίσουμε ότι κάθε πολιτεία παίρνει τις δικές της αποφάσεις, με την Καλιφόρνια να έχει ως υποχρεωτικά τα (δωρεάν) τεστ των μαθητών και των εργαζομένων στα σχολεία, κάθε εβδομάδα.

Γιατί οι κυβερνήσεις «τσιγκουνεύονται» τα μέτρα προστασίας;

Από τη στιγμή που είναι σημαντικό και για τη ψυχική υγεία των παιδιών, να παραμείνουν ανοιχτά τα σχολεία, γιατί «τσιγκουνεύονται» οι κυβερνήσεις τα μέτρα προστασίας;

«Δεν είμαι σίγουρος ότι πολλοί γονείς αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν καθημερινά τα παιδιά τους», δήλωσε στο αμερικανικό CNN o Dr. Deepti Gurdasani, κλινικός επιδημιολόγος στο Queen Mary University του Λονδίνου. «Pροκαλεί τρόμο να βλέπεις τον αριθμό των παιδιών που μολύνονται και νοσηλεύονται κάθε εβδομάδα. Ο τρόμος γίνεται μεγαλύτερος όταν βλέπεις να πηγαίνουν στο σχολείο εν μέσω της έξαρσης μιας εξαιρετικά μεταδοτικής παραλλαγής, χωρίς να υπάρχουν κατάλληλα μέτρα ή εμβολιασμοί. Η ρητορική φαίνεται πως εξακολουθεί να είναι “κρατάμε τα σχολεία ανοιχτά, πάση θυσία”, ενώ η πραγματική συζήτηση θα έπρεπε να έχει ως αντικείμενο το πώς θα τα κρατήσουμε ανοιχτά με ασφάλεια».