4 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ «ΜΙΚΡΟ ΠΡΙΓΚΙΠΑ»

Ο Μικρός Πρίγκιπας, η πασίγνωστη νουβέλα του Antoine de Saint-Exupéry, κρύβει βαθιά μηνύματα ανθρωπιάς, ευαισθησίας και ενηλικίωσης. Και δεν είναι απλώς ένα παιδικό βιβλίο.

Γράφτηκε στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, την εποχή που ο Antoine de Saint-Exupéry βρισκόταν στην Αμερική. Δημοσιεύτηκε το 1943, έναν χρόνο πριν ο Γάλλος συγγραφέας –και πιλότος– χάσει τη ζωή του σε ηλικία 44 ετών. Σήμερα, ο Μικρός Πρίγκιπας (Le Petit Prince) είναι το πιο ευπώλητο και πολυμεταφρασμένο γαλλικό βιβλίο, ενώ βρίσκεται στις πρώτες θέσεις των best seller της παγκόσμιας εκδοτικής ιστορίας.

Είναι το βιβλίο που έχω δωρίσει περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο, όχι μόνο σε παιδιά, αλλά και σε μεγάλους. Είναι το βιβλίο που διάβασα πρώτη φορά στο δημοτικό, αλλά για να το καταλάβω το ξαναδιάβασα στα 25. Έκλαψα και τις δύο φορές. Την πρώτη, γιατί δεν μου άρεσε το τέλος. Τη δεύτερη, από λύτρωση.

Η ιστορία του μικρού αγοριού από τον αστεροειδή Β 612 δεν είναι ένα απλό παιδικό βιβλίο. Είναι μια ιστορία που μιλά για την αγάπη, τη μοναξιά, την απληστία, τη θυσία, την αξία του να μένουμε πιστοί στον εαυτό μας. «Είναι μια μελέτη της ανθρώπινης φύσης», μου ’χαν κάποτε πει. Μια μελέτη εκφρασμένη μέσα από την απλή γλώσσα των παραμυθιών και ίσως ένας από τους καλύτερους οδηγούς ενηλικίωσης, με μαθήματα που καλό είναι να κουβαλάμε πάντα μαζί μας.

Heritage Image Partnership/ Alamy/ VISUALHELLAS.GR

Μάθημα #1: Φροντίζουμε το παιδί που κρύβουμε μέσα μας

Όταν τύχαινε να συναντούσα κάποιον που μου φαινόταν έξυπνος, του έκανα το πείραμα με το σκίτσο μου με τον αριθμό 1, που είχα πάντα μαζί μου… Όμως πάντοτε η απάντηση ήταν: «Είναι ένα καπέλο». Τότε, δεν του μιλούσα για βόες, ούτε για παρθένα δάση, ούτε για αστέρια… Του έλεγα για μπριτζ, για γκολφ, για πολιτική και για γραβάτες. Και ο ενήλικας ήταν πανευτυχής που είχε γνωρίσει έναν άνθρωπο εξίσου λογικό.

Στις πρώτες κιόλας σελίδες, ο Saint-Exupéry μάς δίνει το πρώτο μάθημα. Ο αφηγητής ξεκινάει τη διήγηση με μια ιστορία από τα παιδικά του χρόνια, την ιστορία για το πρώτο σχέδιο που έφτιαξε ποτέ, έναν βόα που χωνεύει έναν ελέφαντα. Δυστυχώς, οι ενήλικες έβλεπαν πάντα το ίδιο πράγμα, ένα απλό καπέλο, γι’ αυτό ο αφηγητής εγκατέλειψε την αγάπη του για τη ζωγραφική και βρήκε μια άλλη δουλειά να κάνει.

Για να ωριμάσουμε, να κατακτήσουμε τους στόχους μας και να θεωρηθούμε επιτυχημένοι ενήλικες, η κοινωνία απαιτεί να καταπιέσουμε οτιδήποτε παιδικό, την αθωότητα, την ανεμελιά, την ευαισθησία, τον ενθουσιασμό. Μπορεί να γινόμαστε καλύτεροι στο να ελέγχουμε τον εαυτό μας, τις ικανότητες, τις σκέψεις και τις επιθυμίες μας, ταυτόχρονα όμως χάνουμε την ικανότητα να «ρουφάμε» τον κόσμο γύρω μας, την περιέργεια, τη φαντασία. Σταματάμε να πιστεύουμε στο αδύνατο και αποσυνδεόμαστε από την παιδική μας δημιουργικότητα.

Στον κόσμο του Saint-Exupéry, οι ενήλικες είναι παράλογοι. Μόνο ο Μικρός Πρίγκιπας, η αλεπού και το τριαντάφυλλο φαίνεται να αντιλαμβάνονται τι είναι πραγματικά σημαντικό.

ΓΙΑ ΝΑ ΘΕΩΡΗΘΟΥΜΕ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ, Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΑΠΑΙΤΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΠΙΕΣΟΥΜΕ ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΠΑΙΔΙΚΟ.

Μάθημα #2: Απολαμβάνουμε τη ζωή μας

–Και τι τα κάνεις αυτά τα πεντακόσια εκατομμύρια αστέρια;
–Πεντακόσια ένα εκατομμύρια, εξακόσιες είκοσι δυο χιλιάδες, εφτακόσια τριάντα ένα. Είμαι σοβαρός, εγώ, είμαι ακριβής.
–Και τι τα κάνεις όλα αυτά τα αστέρια;
–Τι τα κάνω;
–Ναι.
–Τίποτα. Τα έχω στην κατοχή μου.

Στον τέταρτο πλανήτη που επισκέπτεται, ο μικρός πρίγκιπας συναντά έναν σοβαρό επιχειρηματία, που μετρά και ξαναμετρά όλα τα αστέρια που έχει στην κατοχή του. Είναι τόσο απασχολημένος, που δεν θυμάται καν τη λέξη αστέρια, ούτε αφιερώνει χρόνο στο να τα θαυμάσει και να εκτιμήσει την ομορφιά τους. Η ζωή του, παρά τον πλούτο, είναι μοναχική και μονότονη. Δεν έχει τίποτα άλλο. Κυνηγώντας ανούσια πράγματα, χάνουμε όσα πραγματικά έχουν σημασία.

Η ιδέα του να απολαμβάνουμε τις στιγμές που μας χαρίζει η ζωή επαναλαμβάνεται στον πέμπτο πλανήτη, που φιλοξενεί έναν άνθρωπο οποίος κάνει μόνο ένα πράγμα: ανάβει και σβήνει ένα φανάρι.

Τώρα λοιπόν που γυρίζει μια φορά το λεπτό [σ.σ. ο πλανήτης του], δεν έχω πάνω από ένα δευτερόλεπτο για να ξεκουραστώ. Ανάβω και σβήνω μια φορά ανά λεπτό!

Μάθημα #3: Εξερευνούμε τον κόσμο γύρω μας

Δεν είναι δουλειά του γεωγράφου να μετρήσει τις πολιτείες, τα ποτάμια, τα βουνά, τις θάλασσες και τους ωκεανούς. Ο γεωγράφος είναι πολύ σημαντικό πρόσωπο για να περιπλανιέται. Δεν αποχωρεί ποτέ από το γραφείο του. Δέχεται όμως τους εξερευνητές. Τους θέτει ερωτήσεις και κρατά σημειώσεις των αναμνήσεών τους...

Στον έκτο πλανήτη του ταξιδιού του, ο μικρός πρίγκιπας συναντά έναν γέρο κύριο. Αρχικά πιστεύει ότι είναι εξερευνητής, αλλά σύντομα διαπιστώνει ότι είναι ένας γεωγράφος, που ποτέ δεν έχει αφήσει το γραφείο του για να εξερευνήσει άλλα μέρη.

Οι περισσότεροι τείνουμε να παραμένουμε μέσα στη «ζώνη άνεσής μας» και να προτιμάμε το γνώριμο, γιατί η ασφάλεια που μας προσφέρει δεν απαιτεί την ανάληψη κανενός ρίσκου. Το ρίσκο κρύβει το άγνωστο και το άγνωστο μπορεί να είναι επικίνδυνο. Είναι ευκολότερο, επομένως, να καθόμαστε στα… αβγά μας. Όμως, ο χρόνος που έχουμε στη Γη είναι περιορισμένος. Ας τον αξιοποιήσουμε για να γνωρίσουμε ανθρώπους, να ταξιδέψουμε, να αποκτήσουμε εμπειρίες, να αφήσουμε ένα θετικό σημάδι.

Heritage Image Partnership/ Alamy/ VISUALHELLAS.GR

Μάθημα #4: Αφιερώνουμε χρόνο στις σχέσεις μας

Δεν είστε καθόλου ίδια με το τριαντάφυλλό μου, δεν είστε ακόμη τίποτα. Κανείς δεν σας έχει εξημερώσει και δεν έχετε εξημερώσει κανέναν. Είστε όπως ήταν η αλεπού μου. Δεν ήταν παρά μια αλεπού ίδια με εκατό χιλιάδες άλλες. Όμως έγινε πλέον φίλη μου και τώρα είναι μοναδική στον κόσμο.

Στη συζήτησή του με την αλεπού, ο Μικρός Πρίγκιπας ανακαλύπτει την έννοια της «εξημέρωσης». Τον δεσμό της φιλίας και της αγάπης που καλλιεργείται σταδιακά ανάμεσα σε εκείνον και την αλεπού, ανάμεσα σε εκείνον και το τριαντάφυλλό του. Για να εξημερώσουμε πρέπει να μιλήσουμε με πράξεις. Για να εξημερωθούμε πρέπει να ρίξουμε τα τείχη μας και να είμαστε ανοιχτοί σε όποιον βρίσκεται απέναντί μας. Το πρώτο περιγράφει τη δέσμευση, ενώ το δεύτερο ενέχει πάντα την πιθανότητα να κλάψουμε.

Τα μαθήματα του Μικρού Πρίγκιπα δεν τελειώνουν εδώ. Μέσα στις λίγες σελίδες του, μιλά για το πόσο δύσκολο είναι να κρίνεις πρώτα τον εαυτό σου και μετά τους άλλους. Για το πόσο ανούσιο είναι να ζεις κυνηγώντας τον θαυμασμό των γύρω σου. Για το πώς μερικές φορές χρειάζεται να αφήσεις ελεύθερους αυτούς που αγαπάς. Αν δεν το έχετε διαβάσει, επισκεφτείτε το κοντινότερο βιβλιοπωλείο και καλή ανάγνωση!