ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ «ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ»: ΠΟΙΟΣ ΦΤΑΙΕΙ ΓΙΑ ΟΣΑ ΖΟΥΜΕ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΧΩΡΑ;

Κάθε μέρα, με όλα όσα συμβαίνουν σε αυτή τη χώρα, συνειδητοποιούμε όλο και περισσότερο πόσο μόνοι και απροστάτευτοι είμαστε. Ονομάζεται «ατομική ευθύνη». Μεταφράζεται σε «κρατική ανευθυνότητα».

Μια από τις πιο δύσκολες συζητήσεις έκανα χθες βράδυ με την έφηβη κόρη μου. Από αυτές που κάνουν κάποτε φαντάζομαι οι περισσότεροι γονείς με στόχο να εμφυσήσουν στο παιδί τους ένα αίσθημα ευθύνης, να αναπτύξουν λίγο περισσότερο το ένστικτο της αυτοπροστασίας του.

Αν έχετε μεγαλώσει και ζείτε ακόμα σε αυτή τη χώρα, δεν γίνεται να μη νιώθετε ότι η ποιότητα ζωής μας έχει χειροτερέψει. Δεν αναφέρομαι μόνο στις οικονομικές μας δυνατότητες, αλλά και στο περιβάλλον στο οποίο ζούμε, στις σχέσεις μας με τους συνανθρώπους μας. Αν δε μεγαλώνετε και παιδιά σε αυτή τη χώρα, δεν γίνεται να μην απελπίζεστε με το πόσο χειρότερη ακόμα ενδέχεται να γίνει η δική τους ζωή στο μέλλον.

Η χθεσινή μέρα μάς έδωσε –δυστυχώς– αφορμή για μια τέτοια συζήτηση. Από το προηγούμενο βράδυ παρακολουθούσαμε άναυδοι την εν ψυχρώ δολοφονία ενός συνανθρώπου μας στον Πειραιά, τον οποίο –για λόγους που αδυνατούμε να κατανοήσουμε– έσπρωξαν από τη μπουκαπόρτα του καραβιού στη θάλασσα. Στην πορεία της ημέρας, βλέπαμε εικόνες άλλων συνανθρώπων μας να παρασύρονται από τα λασπόνερα στους πλημμυρισμένους δρόμους σε κεντρικά σημεία της πρωτεύουσας, μαθαίναμε για τεράστιες καταστροφές και απώλειες στην επαρχία και λαμβάναμε μηνύματα από το 112, με προειδοποιητικές ανακοινώσεις περιορισμού της κυκλοφορίας.

Πειραιάς, Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου 2023. ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ / EUROKINISSI

Παρ’ όλα αυτά, για να μην αφήνουμε και την ιδιωτική πρωτοβουλία στο απυρόβλητο, η συναυλία των Imagine Dragons στο ΟΑΚΑ, για την οποία είχαμε εισιτήρια, μάθαμε ότι θα γινόταν κανονικά – εν μέσω όλης αυτής της κακοκαιρίας και ενώ το 112 εξέδωσε προειδοποιητικό μήνυμα για περιορισμό μετακινήσεων. Μετάνιωσα πολλές φορές την απόφαση να υποκύψω στα παρακαλετά της κόρης μου και να βρεθώ στην άλλη άκρη της Αθήνας, από δρόμους που έμοιαζαν με ποτάμια.

«Ανεύθυνη», θα με χαρακτηρίσετε κάποιοι. Είμαι, όμως, εγώ πραγματικά η ανεύθυνη; Μήνυμα για ακραία καιρικά φαινόμενα είχε στείλει η πολιτική προστασία και χθες το πρωί. Λίγο μετά εκδόθηκε ανακοίνωση ότι το μήνυμα αυτό ήχησε στα νότια προάστια από λάθος – πήγαινε για άλλες περιοχές.

ΠΗΓΑ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ ΣΤΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΙ ΦΟΒΟΥΜΕΝΗ ΜΙΑ ΒΡΟΧΗ.

Είμαι εγώ πραγματικά η ανεύθυνη, όταν παρά το μήνυμα αυτό η συναυλία έλαβε χώρα κανονικά; Με τον κόσμο συγκεντρωμένο μέσα στις λάσπες του εξωτερικού χώρου του ΟΑΚΑ, φορώντας αδιάβροχα και κρατώντας ομπρέλες στα χέρια; Η διοργανώτρια εταιρία διαβεβαίωσε ότι τα έντονα καιρικά φαινόμενο υποχωρούν – και εμείς θέλαμε πολύ να δούμε αυτή τη μπάντα. Πήραμε, λοιπόν, τις δικές μας ομπρέλες –και την απόφαση ότι θα βραχούμε λίγο– και πήγαμε να δούμε το αγαπημένο της συγκρότημα, που απτόητο τα «έδωσε όλα» στη σκηνή παρά τη βροχή, όπως έχει κάνει ξανά σε αντίστοιχες συναυλίες υπό βροχή στο εξωτερικό. Την πήγα γιατί δεν θέλω το παιδί μου να μεγαλώσει φοβούμενο τη βροχή. Μια κανονική βροχή!

Βόλος, Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου 2023. ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ / EUROKINISSI

Είμαι εγώ πραγματικά η ανεύθυνη, όταν, μετά το τέλος της συναυλίας η βροχή είχε πλέον δυναμώσει και οι δρόμοι ήταν τόσο πλημμυρισμένοι που σε κάποια σημεία μετά βίας μπορούσε να προχωρήσει αυτοκίνητο; Η κόρη μου με ρωτούσε γιατί συμβαίνει αυτό και πώς θα φύγουν όλα αυτά τα νερά, και τότε εντελώς αυθόρμητα, με βαθιά λύπη, της είπα ό,τι ακριβώς σκεφτόμουν εκείνη τη στιγμή – μια κουβέντα που ξέρω ότι θα της μείνει για πάντα.

Αθήνα, Τετάρτη προς Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου 2023. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ / EUROKINISSI

Της είπα ότι είχαμε κάνει ένα μεγάλο λάθος. Το λάθος δεν ήταν ότι αποφασίσαμε να πάμε σε μία συναυλία μια βροχερή μέρα. Το λάθος ήταν ότι εμπιστευτήκαμε –και εμπιστευόμαστε καθημερινά, όσο κι αν μας διαψεύδει– το κράτος στο οποίο ζούμε, πιστεύοντας ότι έχει φροντίσει να καθαρίσει τα φρεάτια και να λάβει όλα τα απαραίτητα αντιπλημμυρικά έργα για να μην γίνονται ποτάμια οι δρόμοι. Το λάθος είναι ότι κανένα σοβαρό έργο δεν γίνεται προληπτικά και καταφεύγουν απλώς στο 112, το μήνυμα της εκκένωσης, της καταστολής. Το λάθος είναι ότι οι διοργανωτές δεν ανέβαλαν τη συναυλία, ώστε να μην ταλαιπωρηθεί ο κόσμος στους δρόμους – ίσως εμπιστεύονται κι αυτοί υπερβολικά αυτό το κράτος...

«Ναι, αλλά μάθαμε σήμερα πως, όταν θέλεις κάτι πολύ, όλα γίνονται», μου απάντησε εκείνη με την ζηλευτή αισιοδοξία και τον ρομαντισμό των 13 χρόνων της. «Ναι, αγάπη μου. Απλά να θυμάσαι πάντα μεγαλώνοντας πως σε όλες τις μεγάλες σου επιθυμίες είσαι μόνη σου. Κανένα κράτος δεν θα σε σώσει – μπορεί μάλιστα και να σε πετάξει στη θάλασσα. Το αν θα φοράς ή όχι σωσίβιο είναι δικό σου πρόβλημα. Το κράτος μας το ονομάζει «ατομική ευθύνη». Και ακριβώς επειδή η ευθύνη είναι δική σου, κανένας κράτος δεν έχει δικαίωμα να σε χαρακτηρίσει ανεύθυνη.