ΓΙΑΤΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΛΑΨΟΥΝ

Γιατί κάποιοι άνθρωποι δεν μπορούν να κλάψουν ακόμα κι όταν βιώνουν έντονη θλίψη; Ορισμένοι ειδικοί εξηγούν τους λόγους αλλά και το αν θεωρείται προβληματική μια τέτοια κατάσταση.

Το κλάμα κάνει καλό. Δεν το είχε υπονοήσει μόνο ο Τσαρλς Μπουκόφσκι μέσα από τη φράση του «If we can laugh, fine. And if we’ve got to cry, we’ve got to cry», αλλά το έχουν διαπιστώσει και επιστήμονες. Για παράδειγμα, δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ εξηγούσαν ότι το κλάμα απελευθερώνει ωκυτοκίνη και ενδογενή οπιοειδή, όπως είναι οι ενδορφίνες, οι οποίες βοηθούν στην ανακούφιση τόσο του σωματικού όσο και του συναισθηματικού πόνου.

Ορισμένοι έχουν περιγράψει ως «κάθαρση» το να μπορείς να κλάψεις όταν σε κατακλύζουν έντονα συναισθήματα. Βέβαια, κανείς δεν σου εγγυάται ότι θα νιώσεις απαραίτητα ανακούφιση ή ικανοποίηση μετά από αυτό. Μάλιστα, κάποιοι άνθρωποι μπορεί να αισθανθούν ακόμα και χειρότερα κλαίγοντας.

Εδώ, θα μας απασχολήσει μια άλλη κατηγορία ανθρώπων. Αυτοί που θέλουν αλλά δεν μπορούν να κλάψουν...

Γιατί δεν μπορώ να κλάψω;

«Για πολύ καιρό ήθελα αλλά δεν μπορούσα να κλάψω», μου είχε πει πριν από κάποιον καιρό φιλικό πρόσωπο που πάλευε με την απώλεια. «Υπάρχουν πολλοί πιθανοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να αισθάνεστε λίγο μπλοκαρισμένοι, με αποτέλεσμα να μην μπορείτε να κλάψετε», εξηγεί στο διαδικτυακό περιοδικό Wondermind η επίκουρη καθηγήτρια ψυχιατρικής και ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ Lauren Bylsma, PhD, διερευνώντας τους λόγους για τους οποίους κάποιοι άνθρωποι δεν μπορούν να κλάψουν.

Μερικές φορές η αιτία μπορεί να κρύβεται σε ασθένειες, άλλες καταστάσεις υγείας ή στη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει κάποιος. Για παράδειγμα, καταστάσεις όπως η ξηροφθαλμία και το σύνδρομο Sjogren, ένα αυτοάνοσο νόσημα που προσβάλλει κυρίως τους δακρυϊκούς και τους σιελογόνους αδένες, προκαλώντας ξηροφθαλμία ή και ξηροστομία, μπορούν να επηρεάσουν την παραγωγή δακρύων και να κάνουν το άτομο να μην μπορεί να δακρύσει. Τα φάρμακα που ξηραίνουν τα μάτια μπορεί επίσης να έχουν παρόμοιο αποτέλεσμα.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Όπως προσθέτει η ειδικός, ορισμένα φάρμακα για την ψυχική υγεία, όπως οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI), που συνταγογραφούνται συχνά για την κατάθλιψη ή αντίστοιχες παθήσεις, μπορούν να μας επηρεάσουν συναισθηματικά και να εμποδίσουν το κλάμα.

Από την άλλη, υπάρχει και το εσωτερικευμένο στίγμα, το οποίο μας κάνει να πιστεύουμε ότι είναι κακό να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας. «Ένα άτομο που μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όπου επικρίθηκε ή ακυρώθηκε επειδή έκλαιγε, μπορεί να έχει δυσκολία να κλάψει αργότερα», σχολιάζει η Δρ Bylsma. Επιπλέον, ανεξάρτητα από το πώς ήταν η πρώιμη παιδική σας ηλικία, αν το κλάμα σάς κάνει να αισθάνεστε ιδιαίτερα ευάλωτοι τώρα, μπορεί να είστε σε θέση να κλάψετε μόνοι σας αλλά όχι μπροστά σε άλλους, προσθέτει.

Η ειδικός επικεντρώνεται στο ανδρικό φύλο, αναφέροντας ότι οι άντρες ίσως είναι περισσότερο απρόθυμοι να κλάψουν, παρόλο που οι κοινωνικές νόρμες έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια και είναι πλέον πιο αποδεκτό για τους άντρες αθλητές, για παράδειγμα, να κλαίνε δημοσίως, είτε από χαρά είτε από λύπη.

Μήπως από πίσω κρύβεται η κατάθλιψη;

Πίσω από την αδυναμία μας να κλάψουμε μπορεί να κρύβονται, επίσης, ορισμένες καταστάσεις ψυχικής υγείας. Κι ενώ ίσως μοιάζει λογική ως σκέψη η ιδέα ότι η κατάθλιψη οδηγεί σε περισσότερο κλάμα, πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από αυτή βιώνουν συναισθήματα κενού ή απάθειας, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο εκφράζονται.

Πιο συγκεκριμένα, η κατάθλιψη συχνά προκαλεί μελαγχολία, ανηδονία και απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που τα άτομα προηγουμένως απολάμβαναν. Και οι έρευνες δείχνουν ότι όσοι βιώνουν τέτοιου είδους συναισθήματα αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη δυσκολία να εκφραστούν, επομένως και να κλάψουν.

Πειράζει που δεν κλαίω;

«Το κλάμα μπορεί σίγουρα να είναι χρήσιμο όταν πρόκειται για την επεξεργασία των συναισθημάτων. Ωστόσο, δεν είναι υποχρεωτικό να κλαίτε», εξηγεί στο Wondermind η Brooke Palmer, κλινική ψυχολόγος και καθηγήτρια στην ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της Μινεσότα.

Σύμφωνα με την ειδικό, η μόνη περίπτωση που το να μην μπορείτε να κλάψετε ενδέχεται να γίνει πρόβλημα είναι αν προσπαθείτε εσκεμμένα να αποφύγετε ή να καταπιέσετε τα συναισθήματά σας. «Όταν οι άνθρωποι βασίζονται στην καταπίεση [χρησιμοποιώντας την] ως κύριο εργαλείο συναισθηματικής ρύθμισης, αυτό συνήθως συνδέεται με χειρότερη ψυχική υγεία, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου άγχους και της κατάθλιψης», σημειώνει η Palmer.

Εκτός από τα δάκρυα, υπάρχουν και άλλοι τρόποι να επεξεργαστείτε τα συναισθήματά σας. Η ψυχολόγος προτείνει τη βαθιά αναπνοή και την προοδευτική μυϊκή χαλάρωση, δύο μορφές ενσυνειδητότητας που μπορούν να σας βοηθήσουν να επικεντρωθείτε στην παρούσα στιγμή. Αν προτιμάτε να εστιάσετε στο σώμα σας, η άσκηση ή ένας περίπατος μπορεί να σας βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.

Σε κάθε περίπτωση, αν νιώθετε ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που σας απασχολεί έντονα, απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας.

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.