ΠΟΣΟ ΩΦΕΛΕΙΤΑΙ Η ΥΓΕΙΑ ΣΟΥ ΟΤΑΝ ΤΡΕΧΕΙΣ ΝΑ ΠΡΟΛΑΒΕΙΣ ΚΑΤΙ

Σταμάτα να οικτίρεις τον εαυτό σου κάθε φορά που ξεχνάς κάτι και πρέπει να τρέξεις. Αυτές οι στιγμές μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης 13 τύπων καρκίνου.

Έχεις ξεχάσει αναμμένο το μάτι στην κουζίνα. Το θυμάσαι λίγα μέτρα μακριά από το σπίτι. Τρέχεις να προλάβεις το κακό. Βλέπεις το λεωφορείο σου να περνά από δίπλα σου, κάποια μέτρα από την στάση. Κάνεις σπριντ για να το προλάβεις. Αργείς να φτάσεις στο αεροδρόμιο και κάνεις αγώνα ταχύτητας ώστε να προλάβεις την πύλη σου ανοιχτή.

Για όλα αυτά φταίει το μυαλό σου. Θα σου πρότεινα όμως να μην το κατηγορήσεις. Καλύτερα να το ευχαριστήσεις.

Βλέπεις, όσο ζεις το «όποιος δεν έχεις μυαλό, έχει πόδια», ζεις και το VIPLA, δηλαδή τη Vigorous Intermittent Lifestyle Physical Activity (έντονη διαλείπουσα φυσική δραστηριότητα στον τρόπο ζωής). Ο όρος αυτός αναφέρεται σε σύντομες (ενός έως δυο λεπτών) και σποραδικές περιόδους που ανεβάζουμε παλμούς μέσα στην ημέρα. Είτε γιατί επιταχύνουμε το βήμα μας, είτε επειδή ανεβαίνουμε σκάλες.

Πρόσφατη μελέτη βρήκε ευεργετική συσχέτιση του καθημερινού VILPA με τη συνολική θνησιμότητα από καρκίνο. Ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής έναν Έλληνα, αξιολόγησε τις συσχετίσεις του VILPA με τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου. Τι έδειξαν τα αποτελέσματα; Aν κινείσαι πιο γρήγορα για συνολικά 3 λεπτά κάθε ημέρα μπορεί να μειώσεις τον κίνδυνο εμφάνισης τουλάχιστον 13 τύπων καρκίνου. Συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του μαστού, του στομάχου, της ουροδόχου κύστης, του παχέος εντέρου και του αίματος,

Η VILPA είναι πολύ καλή μας φίλη

O Mάνος Σταματάκης, καθηγητής σωματικής δραστηριότητας, τρόπου ζωής και υγείας του πληθυσμού στο University of Sydney, και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν δεδομένα παρακολούθησης δραστηριότητας από περισσότερους από 22.000 άνδρες και γυναίκες. Όσοι συμπλήρωναν το τρίλεπτο πιο γρήγορης κίνησης (που οφειλόταν σε πράγματα της καθημερινότητας) είχαν περίπου 30% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από πολλούς τύπους καρκίνου, σε σχέση με τα άτομα που «ανοίγουν» το βήμα τους. Ακόμα και αν ουδείς εξ αυτών ασκούνταν.

Η μελέτη βασίστηκε σε προηγούμενα δεδομένα που υποδεικνύουν ότι η έντονη άσκηση (βλ. το είδος που αυξάνει την αναπνοή μας έως ότου αισθανθούμε αρκετά κουρασμένοι) μπορεί να μας προστατεύσει από τον καρκίνο. Η νέα εργασία προτείνει επίσης ότι μπορεί να μην απαιτείται άσκηση όπως ξέραμε τον όρο έως σήμερα, για να έχουμε αυτά τα οφέλη.

«Θα μπορούσε να είναι αρκετό απλώς να επιταχύνουμε τον ρυθμό των δραστηριοτήτων που θα κάναμε ούτως ή άλλως», σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης.

iStock

Όπως εξήγησε ο Δρ. Σταματάκης στην Washington Post, «η έντονη άσκηση είναι γνωστό ότι αυξάνει δυναμικά τη φυσική κατάσταση. Ως αποτέλεσμα, βελτιώνει την υγεία το ίδιο ή περισσότερο από άλλες ευκολότερες ασκήσεις, σε λιγότερο χρόνο».

Μελέτη που δημοσιεύτηκε πέρυσι στο Nature Medicine και έγινε με τη χρήση επιταχυνσιόμετρου που χρησιμοποίησαν περισσότεροι από 20.000 ανθρώπους είχε αποκαλύψει ότι άτομα που κινούνταν έντονα για τουλάχιστον 4 λεπτά την ημέρα είχαν περίπου 30% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα από καρκίνο ή άλλες αιτίες. Οι καθ’ ύλην αρμόδιοι ωστόσο, είχαν επικεντρωθεί στη θνησιμότητα από καρκίνο.

Αρκεί και ένα λεπτό τρεξίματος για να σβήσεις τον θερμοσίφωνα

Ο Δρ. Σταματάκης και η ομάδα του ασχολήθηκαν και με τη μείωση του ρίσκου εμφάνισης καρκίνου, που είναι προτιμότερη συνθήκη για την επιβίωση μας. Μεταξύ όσων εργάστηκαν στη νέα μελέτη ήταν και άτομα που είχαν πάρει μέρος στην περυσινή δημοσίευση. Όλοι εξέτασαν εάν περιστασιακά σπριντ για να φτάσουμε στο ασανσέρ ή στο μετρό μπορεί να επηρεάσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου ευθύς εξαρχής.

Τα δεδομένα τα πήραν και πάλι από την UK Biobank, μια αποθήκη πληροφοριών υγείας για εκατοντάδες χιλιάδες Βρετανούς ενήλικες, ορισμένοι από τους οποίους φορούσαν επιταχυνσιόμετρα για να παρακολουθούν τις καθημερινές τους κινήσεις. Προτιμήθηκαν αρχεία μεσήλικων και ηλικιωμένων που είχαν πει ότι δεν ασκήθηκαν ποτέ.

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη για να αναλύσουν τα δεδομένα (πότε επιτάχυναν και για πόσο). Στη συνέχεια, έλεγξαν τα ιατρικά αρχεία για διαγνώσεις καρκίνου τα επόμενα επτά περίπου χρόνια, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις διαγνώσεις για τους 13 καρκίνους που προηγουμένως προσδιορίζονταν ως λιγότερο συχνοί μεταξύ των ενεργών ατόμων. Τέλος, υπολόγισαν τους κινδύνους καρκίνου των ανθρώπων και είδαν ότι οποιαδήποτε VILPA μείωσε τον κίνδυνο.

«Το ελάχιστο που χρειαζόταν για να δούμε κάποια μείωση του κινδύνου ήταν πολύ λιγότερο από ένα λεπτό την ημέρα», είπε ο Δρ. Σταματάκης. Τα 3 λεπτά συνδέθηκαν με περίπου 18% χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου οποιουδήποτε τύπου, ενώ η πιθανότητα εμφάνισης ενός από τους 13 καρκίνους ειδικού ενδιαφέροντος ήταν χαμηλότερη σχεδόν κατά 30%.

Οι κίνδυνοι συνέχισαν να μειώνονται, όταν οι άνθρωποι συσσώρευαν περισσότερο VILPA, αλλά με βραδύτερο ρυθμό.

Ο Έλληνας επιστήμονας εξήγησε ότι «τα ευρήματα της μελέτης μας αφορούν ιδιαίτερα τους ανθρώπους που δεν ενδιαφέρονται για την άσκηση στον ελεύθερο χρόνο. Στην πλειοψηφία ανήκουν στον ενήλικο πληθυσμό. Για αυτούς, η μελέτη μας προτείνει ότι το να κάνουν μερικές σύντομες εκρήξεις έντονης άσκησης καθώς περνά η μέρα μπορεί να είναι ευεργετικό».

Δεν παρέλειψε, βέβαια, να διευκρινίσει ότι προφανώς και όσοι ασκούνται δεν χρειάζεται να σταματήσουν και να αντικαταστήσουν τη ρουτίνα τους με VILPA.

«Οι αλλαγές στη φυσική μας κατάσταση, στο ανοσοποιητικό σύστημα και η σωματική φλεγμονή ως αποτέλεσμα της δραστηριότητας πιθανότατα παίζουν κάποιο ρόλο στα ευρήματα μας», εξήγησε ο Δρ Σταματάκης, πριν καταλήξει στο ότι «το μήνυμα είναι ότι η κίνηση σε υψηλότερη ένταση κατά τη διάρκεια της καθημερινής μας ζωής, μπορεί να είναι μια καλή εναλλακτική λύση στη δομημένη άσκηση. Μπορεί επίσης να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου μακροπρόθεσμα».