ΕΝΑ ΝΗΣΑΚΙ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Δέκα λεπτά με το καραβάκι στα ήσυχα συνήθως νερά της λίμνης Ιωαννίνων. Ένα νησάκι χωρίς όνομα, μια μόλις ανάσα από την πόλη. Μια βόλτα που σε πηγαίνει πιο μακριά απ’ όσο είναι η πραγματική απόσταση με το καραβάκι.

Δεν είναι η πρώτη φορά που πηγαίνω στο νησάκι που βρίσκεται στη λίμνη των Ιωαννίνων. Είναι ωστόσο η πρώτη φορά που συνειδητοποιώ πόσο τυχεροί είναι οι Γιαννιώτες που έχουν στα πόδια τους αυτό το νησάκι «του γλυκού νερού», όπως λέει χαριτολογώντας ο νησιώτης Νίκος Σιορόκας.

Δέκα λεπτά θέλει το καραβάκι να σε πάει μέχρι εκεί «σκίζοντας» την ομίχλη, που δεν είναι καθόλου ασυνήθιστη στα Γιάννενα. Το «νησί της λίμνης» ή «νησάκι των Ιωαννίνων» καταλαμβάνει έκταση 200 στρεμμάτων, μετράει περί τους 150 μόνιμους κατοίκους και απολαμβάνει την –μάλλον παγκόσμια πρωτοτυπία για κατοικημένο νησί– να μην έχει όνομα.

Κάποτε, οι περισσότεροι κάτοικοί του ήταν ψαράδες. Σήμερα, αν και όλοι έχουν τη βάρκα τους για να μετακινούνται άμεσα από και προς την πόλη, λίγοι ψαρεύουν. Άλλοι έχουν τα καραβάκια που αναχωρούν κάθε μισή ώρα από τις αποβάθρες του Κάστρου και οι υπόλοιποι ασχολούνται με τον τουρισμό – διατηρούν καταστήματα με σουβενίρ, διάφορα τοπικά και άλλα εδέσματα και καλούδια, καφενεία, μεζεδοπωλεία, ταβέρνες.

Wise Ram

Με τα πόδια παντού στο νησί της λίμνης

Χωρίς αυτοκίνητα, με ωραία πλακόστρωση εντός οικισμού αλλά και στα βασικά μονοπάτια που το κυκλώνουν, η βόλτα στο νησάκι των Ιωαννίνων περνάει πρώτα απ’ όλα από το Μουσείο Αλή Πασά και Επαναστατικής Περιόδου. Υπάρχουν στιγμές που βαριέμαι τα μουσεία και η αλήθεια είναι πως στην προηγούμενη επίσκεψη το είχα προσπεράσει. Κακώς.

Αυτή τη φορά, ο έτερος νησιώτης που με συνοδεύει μαζί με τον κ. Νίκο, ο Αιμίλιος Νέος, με πληροφορεί ότι βρισκόμαστε ακριβώς στο σημείο όπου ο Αλή Πασάς δολοφονήθηκε από τα σουλτανικά στρατεύματα το 1822. Εδώ, στον χώρο της Μονής Αγίου Παντελεήμονος όπου στεγάζεται το μουσείο, φιλοξενείται η σπουδαία συλλογή του Φώτη Ραπακούση.

Wise Ram

Δυστυχώς, ο τελευταίος δεν βρίσκεται στο νησί και χάνουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τον πρώην αρτοποιό και διαχρονικά επίμονο συλλέκτη κειμηλίων της ύστερης Οθωμανικής περιόδου. Θαυμάζουμε όμως το χρυσοποίκιλτο καριοφίλι του Αλή Πασά (1804), το περίφημο μακρύ τσιμπούκι του και την αυθεντική μεταξωτή φορεσιά της Βασιλικής, τελευταίας συζύγου του. Μαθαίνουμε, επίσης, ένα σωρό πληροφορίες για εκείνα τα πρώτα χρόνια της ελληνικής επανάστασης, που κατά κάποιο τρόπο οφείλει μέρος της επιτυχίας της στη διαμάχη που είχε ξεσπάσει μεταξύ Αλή πασά και Σουλτάνου. Μαθαίνουμε και άλλα ενδιαφέροντα, που αφορούν τον ρόλο της κατά μισό αιώνα νεώτερης συζύγου του, της Κυρα-Βασιλικής, αλλά δεν θα επεκταθούμε εδώ πέρα.

iStock

Σαν γαλάτικο χωριό

Συνεχίζουμε την περιήγηση. Χαζεύουμε τα σπίτια του οικισμού, πέτρινα, περιποιημένα και τα περισσότερα αποκαταστημένα. Βλέπουμε το σχολείο που δεν λειτουργεί πια, καθώς τα λιγοστά παιδιά του νησιού πηγαινοέρχονται στα Γιάννενα. Συζητάμε για τη ζωή τότε και τώρα.

«Μπορείς να το δεις και σαν το γαλατικό χωριό», συμφωνούν Νίκος και Αιμίλιος. «Εκεί που γελάμε, που τσακωνόμαστε, εκεί φιλιώνουμε και αρχίζουμε ξανά τα τσίπουρα». Δεν μου κάνει εντύπωση. Κάπως έτσι είναι τα χωριά, σκέφτομαι κρίνοντας από την εμπειρία μου σε μια άλλη μεριά της χώρας. Και συνεχίζουμε τη βόλτα και την κουβέντα.

iStock

Μια μικρή-μεγάλη μοναστική κοινότητα

Το νησί έχει επτά μοναστήρια και συνιστά την τρίτη μεγαλύτερη κοινότητα Μονών στην Ελλάδα, μετά το Άγιο Όρος και τα Μετέωρα. Σαν καλά κρυμμένο μυστικό μοιάζει αυτή η πληροφορία. Και όμως, οι ιστορικές αναφορές για το νησί ξεκινούν τον 13ο αιώνα, όταν ιδρύθηκαν η Μονή του Αγίου Νικολάου των Φιλανθρωπινών (1292) και η Μονή Αγίου Νικολάου Ντίλιου (ή Στρατηγοπούλου). Τον 16ο και τον 17ο αιώνα ακολούθησε η ίδρυση των υπόλοιπων πέντε μοναστηριών, ενώ τότε περίπου δημιουργήθηκε και ο οικισμός.

Ολοκληρώνουμε μια μεγάλη κυκλική διαδρομή, άλλοτε ψηλά και άλλοτε πλάι στο νερό, με ωραία θέα στην πόλη απέναντι και στα βουνά τριγύρω – αυτό το μοναδικό τοπίο που κάνει την περιοχή των Ιωαννίνων τόσο ξεχωριστή.

Wise Ram

Οι τοπικές συνταγές

Είναι μεσημέρι. Ο ήλιος μπαίνει και βγαίνει στα σύννεφα, το βοριαδάκι τσιμπάει λίγο και το στομάχι γουργουρίζει. Το νησάκι μάς έχει χαρίσει το καλύτερό του πρόσωπο. Την πλούσια φύση του, την ησυχία και τους χαλαρούς ρυθμούς του.

Ώρα να γνωρίσουμε και την κουζίνα του. Οι τοπικές συνταγές περιλαμβάνουν χέλια και καραβίδες από τη λίμνη, με ντόπια χόρτα στο ταψί, αλλά και καρυδάτο, που είναι η δική τους εκδοχή σκορδαλιάς, με ψωμί και καρύδια. Ψαροκεφτέδες από αυγά κυπρίνου και φυσικά βατραχοπόδαρα είναι κάποια από τα πιάτα που συνοδεύει το τσίπουρο, δυνατό και άνευ, ηπειρώτικο με τα όλα του.

Wise Ram

Κάπου εδώ ρίχνουμε μια ματιά και στην ωραία δουλειά των σεφ που υπογράφουν τη νεαρή ακόμα κοινότητα, ονόματι Epirus Gastronomy, και μας συστήνουν την τοπική κουζίνα. Νέοι Ηπειρώτες μάγειρες που ταξίδεψαν, δούλεψαν, έμαθαν και επέστρεψαν πίσω με σκοπό να δημιουργήσουν μια σύγχρονη εκδοχή της ηπειρώτικης μαγειρικής.

Τυχεροί οι Γιαννιώτες, είπαμε. Τυχεροί που έχουν αυτόν τον νησιωτικό παράδεισο μια ανάσα από την πόλη τους. Την ησυχία του, την ιστορία του, τις ιδιαίτερες γεύσεις του.

Wise Ram

Ο νησιώτης Νίκος Σιορόκας, που μας συνόδευσε στο νησί, είναι Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Ιωαννιτών. Ο επίσης νησιώτης Αιμίλιος Νέος εργάζεται στο Τμήμα Τουρισμού του Δήμου. Την ομάδα του Epirus Gastronomy τη γνωρίσαμε στο φιλόξενο art street food restaurant Μπυρίτσα (6983666629), όπου αν βρεθείτε Κυριακή –και το επιτρέπουν ο καιρός και η πανδημία– θα πετύχετε λάιβ ρεμπέτικα.