ΠΟΤΕ ΕΧΕΙ ΝΟΗΜΑ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙΣ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΕΛΠΙΖΟΝΤΑΣ ΟΤΙ Ο ΑΛΛΟΣ ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ

«Η αγάπη μου θα τον αλλάξει». Αξίζει να μένεις σε μια σχέση με αυτή την προοπτική ή πρόκειται για φρούδα ελπίδα;

Γνωρίζεστε, ερωτεύεστε, τα πάντα φαντάζουν αψεγάδιαστα, εκτός ίσως από κάποια «αμελητέα» παραπτώματα. Ναι, αναφέρομαι σε αυτές τις αιχμηρές συμπεριφορές που είστε σίγουροι ότι θα καμπυλωθούν επειδή «η αγάπη μου θα τον/την κάνει να αλλάξει». Τελικά, λειτουργεί όλο αυτό; Αλλάζει ο άνθρωπος μόνο και μόνο επειδή αγαπά και αγαπιέται ή πρόκειται για χαμένο χρόνο και φρούδες ελπίδες;

Είναι αρκετά συνηθισμένο στις σχέσεις μας να νιώθουμε ότι υπάρχουν πολλά πράγματα στον σύντροφό μας που μπορούν να αλλάξουν. Ωστόσο, η προσπάθειά μας να τον/την αλλάξουμε μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις, σε έναν φαύλο κύκλο καταστάσεων ή ακόμα και να βλάψει τη σχέση. Όταν δεν αποδεχόμαστε τον σύντροφό μας και προσπαθούμε συνεχώς να τον αλλάξουμε, καταλήγουμε και οι δύο πληγωμένοι, αγανακτισμένοι και απόμακροι.

Άλλωστε, πώς μπορείς να νιώσεις αληθινά ότι κάποιος σε αγαπάει αν αισθάνεσαι ότι τελικά δεν του αρέσεις ή δεν σε αποδέχεται όπως είσαι;

Αλλάζει ο άνθρωπος;

Ένα από τα πιο συνηθισμένα αιτήματα των θεραπευόμενων στο γραφείο του ψυχολόγου είναι η επιθυμία τους να αλλάξει ο/η σύντροφός τους. Το ερώτημα που αιωρείται είναι: «Αλλάζει ο άνθρωπος;»

Αν δεν είχαμε πίστη στη δυνατότητα αλλαγής του ατόμου, ούτε εγώ ούτε κανένας συνάδελφος δεν θα είχαμε δουλειά ως θεραπευτές.

Ναι, αλλάζει ο άνθρωπος. Όμως είναι σημαντικό να θυμάστε ότι κάθε άτομο έχει τις δικές του μοναδικές ιδιότητες, δυνατότητες και περιορισμούς. Αν και είναι φυσικό να επιθυμούμε ορισμένες αλλαγές ή προσαρμογές σε έναν σύντροφο, παράλληλα είναι σημαντικό να σεβαστούμε την αυτονομία του και να τον αποδεχόμαστε όπως είναι. Δεν είναι δίκαιο ή υγιές να προσπαθούμε να αλλάξουμε κάποιον ώστε να ταιριάζει με την ιδανική εικόνα του συντρόφου που έχουμε στο μυαλό μας.

Ναι, αλλάζει ο άνθρωπος, αλλά είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η αλλαγή είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, η οποία μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο.

Ναι, αλλάζει ο άνθρωπος, αλλά μόνο αν αισθάνεται ότι είναι βασικά αρεστός και αποδεκτός όπως είναι. Όταν αισθάνεται ότι συνεχώς τον επικρίνουν, τον αντιπαθούν και δεν τον εκτιμούν, όχι, δεν μπορεί να αλλάξει. Αντίθετα, νιώθει ότι δέχεται συνεχώς επίθεση και βρίσκεται σε μια διαρκή θέση άμυνας, προσπαθώντας να προστατέψει τον εαυτό του.

Αν, λοιπόν, θέλετε πραγματικά να αλλάξει ο σύντροφός σας, ξεκινήστε να τον αποδέχεστε όπως είναι.

«ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΟ Ή ΥΓΙΕΣ ΝΑ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΩΣΤΕ ΝΑ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΙΔΑΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΜΑΣ».

Δημιουργώντας ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, ο άνθρωπος αλλάζει

Δεν είναι στον έλεγχό μας να εξαναγκάσουμε ή να χειραγωγήσουμε κάποιον να αλλάξει. Η αληθινή και διαρκής αλλαγή προέρχεται από την αυτογνωσία, την προθυμία και τη δέσμευση ενός ατόμου για αλλαγή.

Ωστόσο, μπορούμε να επηρεάσουμε τον άνθρωπο απέναντί μας και να τον εμπνεύσουμε μέσω των πράξεων, των συμπεριφορών και της επικοινωνίας μας. Καλλιεργώντας ένα υποστηρικτικό και θετικό περιβάλλον και παρέχοντας ενθάρρυνση, μπορούμε να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες που πιθανόν να παρακινήσουν και να εμπνεύσουν τον άλλο να ξεκινήσει το δικό του ταξίδι αλλαγής.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Αξίζει να μείνω στη σχέση περιμένοντας τον άλλον να αλλάξει;

Είναι μια βαθιά προσωπική και περίπλοκη απόφαση το εάν θα παραμείνετε στη σχέση με την ελπίδα ότι ο/η σύντροφός σας θα αλλάξει. Πριν πάρετε την απόφαση να το παλέψετε, είναι σημαντικό να λάβετε υπόψη κάποιους παράγοντες:

– Προθυμία για αλλαγή

Η πραγματική θέληση και το κίνητρο για αλλαγή είναι κρίσιμοι παράγοντες. Σκεφτείτε: Έχει δείξει ο/η σύντροφός σας γνήσια προθυμία να αναγνωρίσει τα ελαττώματα ή τις προβληματικές του συμπεριφορές και να καταβάλει προσπάθειες για να αλλάξει; Η αλλαγή απαιτεί συχνά αυτοπαρατήρηση, προσωπική ανάπτυξη και συνεχή προσπάθεια. Εάν ο σύντροφός σας αντιστέκεται στις αλλαγές ή δεν δείχνει διάθεση να αντιμετωπίσει τα ζητήματα, μάλλον δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένετε σημαντικές αλλαγές.

– Επικοινωνία και διαφάνεια

Οι υγιείς σχέσεις βασίζονται στην ανοιχτή και ειλικρινή επικοινωνία. Έχετε συζητήσει ανοιχτά τις ανησυχίες σας με τον σύντροφό σας; Έχετε εκφράσει την επιθυμία σας για αλλαγή; Είναι δεκτικός σε σχόλια και πρόθυμος να συμμετέχει σε έναν ουσιαστικό διάλογο; Εάν μπορείτε να κάνετε εποικοδομητικές συζητήσεις και να συνεργαστείτε, τότε μπορεί να υπάρχει δυνατότητα αλλαγής.

– Πρότυπα και μοτίβα συμπεριφοράς

Χρειάζεται να αναγνωρίσετε και να λάβετε υπόψη τα πρότυπα συμπεριφοράς που έχετε παρατηρήσει στον σύντροφό σας. Τα μοτίβα που θέλετε να αλλάξει επαναλαμβάνονται και είναι βαθιά ριζωμένα; Έχει δείξει ένα σταθερό μοτίβο σε τοξικές ή επιβλαβείς συμπεριφορές; Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι σημαντικό να είστε ρεαλιστές σχετικά με την πιθανότητα μιας σημαντικής και διαρκούς αλλαγής.

– Προσωπική ευημερία

Σκεφτείτε: Πώς επηρεάζει η σχέση σας τη δική σας ευημερία; Μήπως θυσιάζετε τη δική σας ευτυχία, τις αξίες ή την ψυχική σας υγεία παραμένοντας στη σχέση; Είναι σημαντικό να δώσετε προτεραιότητα στη δική σας ευημερία και να αναγνωρίσετε εάν η σχέση είναι υποστηρικτική, ικανοποιητική και σύμφωνη με τις δικές σας ανάγκες και αξίες ή όχι.

– Χρόνος και υπομονή

Θυμηθείτε ότι η αλλαγή είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο και η πρόοδος μπορεί να συμβεί σταδιακά. Απαιτεί συνεχή προσπάθεια, εξάσκηση, θέληση και υπομονή. Είναι σημαντικό να είστε υπομονετικοί και ρεαλιστές στις προσδοκίες. Μικρά βήματα και συνεχής προσπάθεια μπορούν να οδηγήσουν σε μια ουσιαστική αλλαγή.

– Ατομικές διαφορές

Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι οι άνθρωποι έχουμε διαφορετικές ικανότητες για αλλαγή, η αλλαγή μπορεί να φαίνεται διαφορετική για κάθε άτομο και επίσης, ορισμένες αλλαγές μπορεί να είναι πιο εύκολο να επιτευχθούν, ενώ άλλες μπορεί να απαιτούν περισσότερο χρόνο και προσπάθεια.

– Επαγγελματική υποστήριξη

Η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας, όπως η θεραπεία ζεύγους, μπορεί να προσφέρει πολύτιμη καθοδήγηση και υποστήριξη κατά τη διαδικασία αλλαγής. Ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να αποκτήσουν γνώσεις και να αναπτύξουν στρατηγικές και να τους παρέχουν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για την αλλαγή.

Κλείνω αυτό το κείμενο με μια φράση της Maya Angelou: «Όταν κάποιος σου δείχνει ποιος είναι, πίστεψέ τον από την πρώτη φορά».

Η Βαρβάρα Καρπούζου είναι κλινική ψυχολόγος MSc, παιδοψυχολόγος MSc, συστημική ψυχοθεραπεύτρια.

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.