ΛΕΣΒΟΣ: ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΥΜΕ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΕΝΑΝ ΝΤΟΠΙΟ
Πού θα πήγαινες μια παρέα φίλων σου, αν τους υποδεχόσουν για πρώτη φορά στο νησί σου, τη Λέσβο; Σε αυτό το ερώτημα κλήθηκε να απαντήσει ο επιμελητής τέχνης Νικόλας Βαμβουκλής, αποκαλύπτοντας γνωστά και άγνωστα μέρη του τόπου του.
Τα εντυπωσιακά φλαμίνγκο που επιστρέφουν κάθε χρόνο στους υδροβιότοπους της Καλλονής, προσελκύοντας στη Λέσβο φυσιολάτρες από όλο τον κόσμο, είναι μία μόνο από τις μαγευτικές εικόνες που προσφέρει ο τόπος και η πρώτη που μου έρχεται στο νου όταν πρέπει να περιγράψω τη μοναδική ατμόσφαιρα του νησιού μου. Οι φυσικές του ομορφιές συναγωνίζονται τον αρχιτεκτονικό του πλούτο, τη μακραίωνη ιστορία του και την υψηλή γαστρονομική του κουλτούρα.
Στις περιηγήσεις σας στην πρωτεύουσα, Μυτιλήνη, στα χωριά και στους γραφικούς οικισμούς, θα έχετε την ευκαιρία να γνωρίσετε σε βάθος καθένα από τα τέσσερα στοιχεία που συμβάλλουν στη φήμη του.
Πώς να γνωρίσετε τη Λέσβο; Ξεκινήστε δοκιμάζοντας το απόσταγμα της χαράς στην ιδιαίτερη πατρίδα του: ούζο σε συνδυασμό με παστή σαρδέλα Καλλονής, γνωστή και ως παπαλίνα. Καταστρώστε τις διαδρομές σας τρώγοντας πλατσέντα, το σιροπιαστό γλυκό με καρύδια που πωλούν στους αγροτουριστικούς συνεταιρισμούς γυναικών.
Αν σας ξεναγούσα, θα όριζα ως αφετηρία την Αγία Παρασκευή, την κωμόπολη όπου μεγάλωσα, στην καρδιά του νησιού. Υπάρχουν πολλά όμορφα νεοκλασικά εδώ. Το ομορφότερο είναι το συγκρότημα των Εκπαιδευτηρίων, όπου πήγα σχολείο. Το σχεδίασε ο Ασημάκης Φούσκας, μαθητής του Τσίλερ, το 1925 και το σχέδιο του βασίζεται στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Επισκεφτείτε την K-Gold Temporary Gallery που γιορτάζει φέτος το καλοκαίρι την δέκατη επέτειο δράσης της, καθώς και το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς.
Πριν φύγετε, κάντε μια στάση στο καφενείο «Κότερο» στην αγορά, για τα εξαιρετικά ψητά της Αθανασίας και το κρασάκι με γεύση ροδάκινο.
Επισκεφτείτε τη Βιβλιοθήκη-Μουσείο Tériade στη Βαρειά, για να γνωρίσετε το εκδοτικό έργο και τη συλλογή του θρυλικού Μυτιληνιού τεχνοκριτικού. Είναι μια ευχάριστη έκπληξη για τον επισκέπτη να συναντά έργα των Σαγκάλ, Ματίς, Μιρό και Πικάσο σε ένα μικρό χωριό της Λέσβου, έργα που αποτελούν συχνά πηγή έμπνευσης για μένα.
Περιπλανηθείτε στον χρόνο περπατώντας στον Μόλυβο, με τα ονειρικά χρώματα, τα πλακόστρωτα καλντερίμια και το κάστρο των Γατελούζων, χτισμένο το 1373. Κοσμοπολίτικος αέρας, αλλά και αυθεντικό χρώμα. Διεθνές προφίλ, αλλά και τοπική ψυχή.
Να θυμάστε πως όλες οι ταβέρνες στο λιμανάκι της Μήθυμνας είναι εξαιρετικές, το δε λιαστό χταπόδι είναι το σήμα κατατεθέν τους. Αν πρέπει να ξεχωρίσω μία, είναι το ουζάδικο του Μπαμπούκου, κάτω από τη Στέγη Τρύφωνα που φιλοξενεί νέους καλλιτέχνες.
Σταθείτε σχεδόν σε κάθε σημείο του νησιού για να θαυμάσετε πολλά από τα βιομηχανικά του κτίρια (ελαιοτριβεία, σαπωνοποιεία κ.ά.), και ιδιαίτερα το Ελαιοτριβείο - Μουσείο Βρανά στον οικισμό Παπάδο. Τα παλιά αρχοντικά, κλειστά εδώ και χρόνια, ακόμα και με έντονα τα σημάδια της εγκατάλειψης μαρτυρούν την έντονη οικονομική δραστηριότητα και ευμάρεια των προηγούμενων αιώνων. Επεξεργάζομαι συχνά την ιδέα της δημιουργικής επανάχρησης των χώρων αυτών μέσα από πολιτιστικές και επιχειρηματικές δράσεις.
Μια διαδρομή που αγαπώ ιδιαίτερα και με φέρνει σε επαφή με το πολυποίκιλο φυσικό τοπίο της Λέσβου είναι από την πρωτεύουσα προς τα δυτικά. Θα διαπιστώσετε πως η παλέτα αλλάζει σταδιακά και οι καταπράσινοι ελαιώνες δίνουν τη θέση τους σε ένα πιο άγριο σκηνικό. Φτάνοντας στο Σίγρι, θα συναντήσετε ένα από τα μεγαλύτερα απολιθωμένα δάση στον κόσμο, μέρος του δικτύου γεωπάρκων της UNESCO. Εκεί, τον Αύγουστο θα πραγματοποιηθεί και ένα νέο διαθεματικό πρότζεκτ τέχνης, το Xeno Festival.
Στην επιστροφή, ανακεφαλαιώστε όσα είδατε απολαμβάνοντας ένα από τα περιβόητα κοκτέιλ του μπαρ «Parasol» (μετά από 25 χρόνια λειτουργεί υπό νέα διεύθυνση!) στην Ερεσό, τη γενέτειρα της Σαπφούς.
Επιστρέφοντας στην πρωτεύουσα, καθίστε στο «Μουσικό Καφενείο» (φροντίστε να γνωρίσετε τον ιδιοκτήτη του, Απόστολο Μπενάκη). Εναλλακτικά, κλείστε ένα σπιτάκι στο «Kaloni Village Apartments», έναν επίγειο παράδεισος στο κέντρο του νησιού, που επιτρέπει γρήγορες αποδράσεις προς όλες τις κατευθύνσεις.
Για μεγαλύτερη επαφή με την παράδοση και τον ντόπιο τρόπο ζωής, κυνηγήστε τα Λεσβιακά πανηγύρια που διοργανώνονται με κάθε ευκαιρία θρησκευτικής ή τοπικής γιορτής. Αποτελούν ευκαιρία για πραγματική διασκέδαση με μουσική και χορό στις πλατείες των χωριών. Οι ντόπιοι συμμετέχουν έφιπποι και συναγωνίζονται με τις επιδέξιες φιγούρες τους και τον στολισμό των αλόγων. Γευτείτε οπωσδήποτε το εορταστικό κισκέκ με αλεσμένο κρέας, σιτάρι και κρεμμύδια.
Στη Λέσβο, η σύγχρονη δημιουργία συναντά τα βιώσιμα τοπικά υλικά, την καινοτομία και την κυκλική οικονομία: κάντε μια στάση στο Μεγαλοχώρι για το βραβευμένο design studio «Koukos de Lab» που κατασκευάζει έπιπλα από κουκούτσι ελιάς. Τέλος, μην ξεχάσετε, φεύγοντας να αγοράσετε κεραμικά από τα εργαστήρια του Μανταμάδου και της Αγιάσου.
Ο Νικόλας Βαμβουκλής είναι επιμελητής τέχνης και ιδρυτής της K-Gold Temporary Gallery