ΠΩΣ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ

Το έργο της Βανέσσας Τουζλούκωφ ξεφεύγει από τα παραδοσιακά όρια των τεχνών, αποτυπώνοντας επιρροές από την ενασχόλησή της με πολλές διαφορετικές μορφές εικαστικής δημιουργίας, όπως η φωτογραφία, η βιβλιοδεσία, το ψηφιδωτό, η ενδυματολογία, η σκηνογραφία, η μουσική και κηποτεχνία.

Μια πολυσχιδής εικαστικός, με συμμετοχή σε περισσότερες από 20 ομαδικές και 5 ατομικές εκθέσεις στο ενεργητικό της, η Βανέσσα Τουζλούκωφ μίλησε στο OW για το έργο της και για την εντυπωσιακή δουλειά που θα παρουσιάσει τον Σεπτέμβρη στο ametron [artspace], της εικαστικού Ευδοξίας Σταφυλαράκη, η οποία αναπτύσσεται προς μια νέα κατεύθυνση, μία εικαστική εξερεύνηση της εγκεφαλικής λειτουργίας των ονείρων.

Όπως μας περιέγραψε η ίδια η καλλιτέχνις, πρόκειται για «ένα κολάζ εικόνων, χαρακτικών εκτυπώσεων και ανάγλυφων με αυτοβιογραφικές αναφορές, που συνθέτουν έναν ανησυχητικό, μυστηριώδη κόσμο εγκεφαλικής δραστηριότητας».

Νωρίτερα, στις 17 Ιουλίου, η Βανέσσα Τουζλούκωφ θα πάρει μέρος στην Kitchen Print Biennale στη Γαλλία, ενώ θα ακολουθήσει η συμμετοχή της στη Διεθνής Έκθεση Ταχυδρομικής Τέχνης mailart με θέμα το «Εφήμερο στην Τέχνη»,  που συνδιοργανώνει το Φωτογραφικό Κέντρο Θεσσαλονίκης και η  κολεκτίβα αρτίστικα «Κούκος», με έργα τα οποία θα αφεθούν να αποσυντεθούν στο Λιβάδι Θεσσαλονίκης.

Μπορείτε να δείτε τη δουλειά της Βανέσσας Τουζλούκωφ στον λογαριασμό της στο Instagram.

– Πες μας λίγα λόγια για σένα και την δουλειά σου. Η ενασχόληση με διαφορετικά είδη τέχνης έχει επηρεάσει την προσωπική σου εικαστική γραφή;

Μεγάλωσα στο Μαρούσι, όπου βρίσκεται και σήμερα το εργαστήριό μου. Σπούδασα στην Ανωτάτη  Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, και της Βαρκελώνης, ζωγραφική και χαρακτική, αλλά είχα περάσει ένα χρόνο κι από τη Σχολή Βακαλό. Εξερευνώ διάφορες τέχνες, εικαστικές και εφαρμοσμένες. Οι περισσότερες από αυτές (εκτός από τη μουσική, με την οποία επίσης ασχολούμαι, ερασιτεχνικά, ως μέλος χορωδίας) έχουν κοντινές συγγένειες. Άλλωστε, τα παραδοσιακά όρια των Τεχνών έχουν καταργηθεί από τους καλλιτέχνες, εδώ και πολλά χρόνια. Το εικαστικό μου έργο έχει οπωσδήποτε επηρεαστεί από αυτή τη διαδρομή.

Η Βανέσσα Τουζλούκωφ.

– Ποιες είναι οι σημαντικότερες επιρροές σου στην τέχνη σου;

Μερικοί από τους καλλιτέχνες με τους οποίους αισθάνομαι ιδιαίτερη σύνδεση είναι οι Odilon Redon, Μax Ernst, Alexander Rodchenco, Γιάννης Σπυρόπουλος, Antoni Tapies, Vieira da Silva, Ronald B.Kitaj, Sigmar Polke, Jamie Reid, Max Neumann. «Ο καθένας είναι γιος πολλών πατεράδων», όπως είχε πει η Μισέλ Μπερνστάιν, ιδρυτικό μέλος της Καταστασιακής Διεθνούς.

Οι γραφικές τέχνες έχουν επίσης επηρεάσει το έργο μου. Ως παιδί εκφραζόμουν μέσα από τα κόμικς και σίγουρα αυτό με συνέδεσε με τη χαρακτική και τη γλώσσα της. Η λαϊκή κουλτούρα του κινηματογράφου, της ροκ αισθητικής δίσκων και περιοδικών, η επιστημονική φαντασία, ο βομβαρδισμός εικόνων από τα ΜΜΕ έχουν επίσης συμβάλει στη γραφή μου.

Κατά τα χρόνια των σπουδών μου και έκτοτε με συναρπάζει το χαρακτικό έργο των εξπρεσιονιστών όπως οι Edward Munch, Emil Nolde, Lyonel Feininger, Erich Heckel, Ludwig Kirchner, αλλά και το περιεχόμενο κινημάτων όπως ο Σουρεαλισμός, το Dada, Nεο-Dada, η αρχική φάση της αγγλικής Pop Art, το Fluxus.

Η  καλλιτεχνική φωτογραφία μου πρόσφερε μια διαφορετική ματιά, ενώ ένα ταξίδι μου στην Ιαπωνία στάθηκε αφορμή να εξερευνήσω τη σχέση μου με τις ιαπωνικές ξυλογραφίες της περιόδου Endo και με τον ανατολικό μυστικισμό του Ζεν, που αντιμετωπίζει την ύλη ως μέσο διαλογισμού για να φτάσει κανείς σε μία πνευματική κατάσταση ασυνήθιστης ακρίβειας και οξύτητας, μέσα από τέχνες όπως το Suminagashi και η Ιαπωνική κηποτεχνία.

Από μικρή με γοήτευαν τα τέρατα, ο αρχαίος Αιγυπτικός και Ελληνικός ζωομορφισμός, η πρωτόγονη Τέχνη, το παράλογο, το γκροτέσκο, το ανοίκειο.

Επιρροές μου, φυσικά, βρίσκονται και πέρα από το χώρο των εικαστικών, στη μουσική, τη λογοτεχνία, την ποίηση αλλά και στην ψυχολογία του βάθους και το σκοτάδι του ασυνείδητου, που με συναρπάζουν.

– Σε συνεργασία με την γκαλερί ametron κάνετε ένα κάλεσμα καλλιτεχνών να καταγράψουν και να εικονογραφήσουν τα όνειρα τους, δημιουργώντας ένα εικαστικό «αρχείο ονείρων» που θα εκτεθεί στην γκαλερί τον Σεπτέμβριο. Μίλησε μας λίγο για αυτό το project.

Το «Αρχείο Ονείρων» είναι ένα έργο εμπνευσμένο από μία τράπεζα ονείρων που χρησιμοποιούν ως αφορά οι επιστήμονες ερευνητές που μελετούν την εγκεφαλική λειτουργία των ονείρων. Η DreamBank είναι μια συλλογή με περισσότερες από 20.000 αναφορές ονείρων. Οι αναφορές προέρχονται από μια ποικιλία διαφορετικών πηγών και ερευνών από άτομα ηλικίας 7 έως 74 ετών και μπορούν να αναλυθούν χρησιμοποιώντας τη μηχανή αναζήτησης και τα στατιστικά προγράμματα που είναι ενσωματωμένα σε αυτόν τον ιστότοπο.

Στο ατελιέ της Βανέσσας Τουζλούκωφ.

Η τράπεζα αυτή, βέβαια, περιλαμβάνει περιγραφές όνειρων και όχι από την εικαστική έκφρασή τους. Το «Αρχείο Ονείρων» είναι ένα συλλογικό εικαστικό έργο αποτελούμενο από έργα και καταγραφές ονείρων από διάφορα μέρη του κόσμου και θα εκτεθεί στα πλαίσια της ατομικής μου εκθέσης «5th PHASE» που θα πραγματοποιηθεί στην ametron [art space]. Καταπιάνεται με τη λειτουργία αυτή του γενεσιουργού νου, που ακόμη παραμένει άγνωστη χώρα για την επιστήμη, η οποία όλο και περισσότερο τη μελετά και ωφελείται από αυτήν. Το αρχείο θα συνοδεύει ηχητική σύνθεση της συνθέτριας και ερευνήτριας Άννας Στερεοπούλου, μια σύνθεση που θα περιέχει αποσπάσματα ηχογραφημένων ονείρων.

– Η έκθεση βασίζεται στο κίνημα της mail art (επιστολική τέχνη), με τους καλλιτέχνες να στέλνουν τα έργα τους μέσω ταχυδρομείου, δημιουργώντας ένα δίκτυο διανομής που παρακάμπτει τα συμβατικά κανάλια πώλησης και προώθησης της τέχνης, π.χ. γκαλερί και μουσεία. Στην εποχή του διαδικτύου, που ολόκληρες εκθέσεις πραγματοποιούνται αποκλειστικά online, ποια είναι η ανταπόκριση των καλλιτεχνών σε ένα mail art call και ποια τα οφέλη και οι δυνατότητες αυτής της πρακτικής;

Τα τελευταία χρόνια άρχισα να ασχολούμαι περισσότερο με τη mail art για να ανακαλύψω έναν υπέροχο κόσμο χωρίς σύνορα, ένα κόσμο εμπιστοσύνης, συνεργασίας, ανταλλαγής και γενναιοδωρίας, που μου έδωσε ελπίδα κι έμπνευση μέσα σε μία εποχή κοινωνικά, ψυχολογικά και ηθικά ασφυκτική.

Φυσικά και ο ψηφιακός κόσμος κυριαρχεί στην επικοινωνία, αλλά η mail art εκφράζει μια ανάγκη για υλικότητα στο έργο τέχνης. Δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για μια τέχνη που δεν είναι δημιουργημένη για μουσειακή κατανάλωση, για μια ελεύθερη διακίνηση της Τέχνης, χωρίς μεσάζοντες.

Έτσι, γίνεται μέρος της καθημερινής ζωής, κινητοποιώντας δημιουργικά ανθρώπους κάθε ηλικίας, δίνοντας ευκαιρίες παρουσίασης των έργων σε διάφορα μέρη του κόσμου, ενώ δημιουργεί καλλιτεχνικά επικοινωνιακά δίκτυα και μια ομαδικότητα που χρειάζεται σε μια εποχή ατομισμού και απομόνωσης. Η ανταπόκριση είναι εντυπωσιακή! Είναι τεράστια χαρά να ανακαλύπτεις τέχνη μέσα σε ένα κουτί αλληλογραφίας, που συνήθως περιέχει λογαριασμούς, διαφημίσεις και, πρόσφατα, ψηφοδέλτια. Το ανοιχτό μας κάλεσμα θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Αυγούστου.

– Πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου σε 10 χρόνια;

Δεν συνηθίζω να φαντάζομαι τον εαυτό μου στο μέλλον, κυρίως γιατί μου προκαλεί κάποιο φόβο η ραγδαία υποβάθμιση της ζωής  μας. Φαντάζομαι όμως τον εαυτό μου πέρα από τον χρόνο, να ταξιδεύω μέσα σε μία ολοένα και πιο δημιουργική και ουσιαστική ζωή, περιστοιχισμένη από ανθρώπους που αγαπώ, να προοδεύουμε μαζί, συνδεόμενοι με τον κόσμο, ανακαλύπτοντας τον εαυτό μας και τις δυνατότητές του.

– Ποιες συνήθειες προσπαθείς να ενσωματώσεις στην καθημερινότητά σου για έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής;

Προσπαθώ να τρέφω ωφέλιμα το πνεύμα και το σώμα μου, πράγμα καθόλου εύκολο πολλές φορές. Ζω μέσα στον κόσμο των Τεχνών. Προσπαθώ να έρχομαι σε επαφή με τη φύση μέσα από τη σχέση μου με τα ζώα και τα φυτά, τα βουνά και τις θάλασσες. Αποφεύγω την υπερβολική αυτοκριτική και προσπαθώ  να συναισθανθώ τους ανθρώπους και να καταλάβω τα κίνητρά τους.

– Με ποιον καλλιτέχνη θα ήθελες να βγεις για ένα βράδυ και ποια ερώτηση θα του έκανες;

Ο Max Neumann είναι ένας καλλιτέχνης το έργο του οποίου με μαγεύει. Αναρωτιέμαι ποιοι είναι οι δαίμονές του, αλλά επειδή ακριβώς νιώθω μια δυνατή σύνδεση με το έργο του, θα προτιμούσα να μην τον γνωρίσω! Αυτό ισχύει και για άλλους αγαπημένους καλλιτέχνες. Άλλωστε, τα έργα μας περιέχουν μια βαθύτερη αλήθεια από αυτή που μοιραζόμαστε καθημερινά και κάποια πράγματα στην τέχνη προτιμώ να παραμένουν αινιγματικά.

– Προσπαθείς να χρησιμοποιείς στην καθημερινότητά σου αλλά και στη δουλειά σου υλικά φιλικά προς το περιβάλλον;

Στη δουλειά μου χρησιμοποιώ το περισσότερο δυνατόν υλικά που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον και την υγεία, εφαρμόζοντας non-toxic τεχνικές και σωστές διαδικασίες απόρριψης χημικών. Στην Αθήνα είναι εφικτό κάτι τέτοιο, αν και δεν γνωρίζω αν είναι για την επαρχία και κατά πόσο πραγματοποιείται η ανακύκλωση συσκευασιών στο 100% των απορριμμάτων.