ΒΟΗΘΟΥΝ ΟΙ ΠΟΛΥΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ΤΗ ΜΝΗΜΗ;

Επιστημονική μελέτη την οποία συνυπογράφουν επιστήμονες και από το Χάρβαρντ αφορά στην ενίσχυση της μνήμης με λήψη πολυβιταμινούχων σκευασμάτων και ανεβάζει ξανά τις πολυβιταμίνες στην κορυφή του χρηματιστηρίου αξιών των συμπληρωμάτων διατροφής.

Αμερικανοτραφής φίλος και γιατρός αφιχθείς από τη Βοστώνη στις αρχές της χιλιετίας έφερε στις αποσκευές και τις πολυβιταμίνες του, τις οποίες κατανάλωνε σαν καραμέλες. Δεν ήταν vegan, δεν απέκλειε καμία τροφή από το διαιτολόγιό του, το πεπτικό του σύστημα λειτουργούσε τέλεια απορροφώντας όλα τα θρεπτικά συστατικά των τροφών και ήταν καθόλα υγιής. Τότε γιατί ήταν φανατικός των πολυβιταμινούχων σκευασμάτων;

Όλοι τα βάζαμε μαζί του θεωρώντας «αμερικανιά» δίχως οφέλη τη συνήθειά του. Το επιχείρημά του το θυμάμαι σαν τώρα: «Οι τροφές σήμερα δεν είναι πλούσιες σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία όπως άλλοτε», έλεγε, και παραμένει σήμερα μια χαρά στην υγεία του.

Από την Αμερική, λοιπόν, τη χώρα με την εμμονή στα συμπληρώματα διατροφής, έρχονται τα νέα: Πρόσφατη τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή καταδεικνύει ότι οι πολυβιταμίνες μπορεί να βελτιώσουν τη μνήμη και να επιβραδύνουν τη γνωστική εξασθένηση σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.

Με μία πολυβιταμίνη θυμάμαι

Η Dr JoAnn Manson, Καθηγήτρια Ιατρικής στο τμήμα Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, αφήνει για λίγο τα έδρανα και μπαίνει σε μία περίοδο εξωστρέφειας, προκειμένου να ενημερώσει το κοινό με βιντεάκια για τα ευρήματα της μελέτης. την οποία συνέγραψε με τον Dr. Howard Sesso, επίσης Επιδημιολόγο και επίκουρο Καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Η μελέτη δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 2022 στην Επιθεώρηση της Ένωσης για το Αλτσχάιμερ.

Συγκρινόμενες με placebo, οι πολυβιταμίνες μπορεί να βελτιώσουν τη μνήμη και να καθυστερήσουν τη λόγω ηλικίας γνωστική εξασθένηση. Σε αυτό καταλήγουν δύο τυχαιοποιημένες μελέτες, που φέρουν την ονομασία COSMOS (COcoa Supplement and Multivitamins Outcome Study). Εκπονήθηκαν από το Πανεπιστήμιο του Columbia σε συνεργασία με το Brigham and Women's Hospital του Χάρβαρντ.

Η δοκιμή περιλάμβανε 3.500 συμμετέχοντες ηλικίας 60 ετών και άνω, στους οποίους εξετάστηκε η απόδοση σε ένα τεστ μνήμης στο διαδίκτυο. Η ομάδα τα άτομα της οποίας έπαιρναν πολυβιταμίνες τα πήγε πολύ καλύτερα από την ομάδα εικονικού φαρμάκου στα τεστ μνήμης και στην ανάκληση λέξεων. Το όφελος εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον έναν χρόνο της μελέτης και διατηρήθηκε και στα τρία χρόνια της δοκιμής.

Ο έτερος συγγραφέας, Dr Sesso, έχει μεγάλη εμπειρία σε αυτού του είδους τη μελέτη: Είναι ο δεύτερος στην ιεραρχία της ομάδας ερευνητών που «έτρεξαν» την COSMOS για τον γενικότερο ρόλο των φλαβονοειδών του κακάου και των πολυβιταμινούχων συμπληρωμάτων στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων και του καρκίνου σε δείγμα 21.444 γυναικών και αντρών μεγαλύτερης ηλικίας, με τέσσερα χρόνια θεραπείας και παρακολούθησης.

Η μνήμη στο πιάτο μας

Αλλά ας επιστρέψουμε στη διεργασία της μνήμης: Η διατήρηση της μνήμης και της γνωστικής λειτουργίας είναι κρίσιμης σημασίας για τους ηλικιωμένους. Σύμφωνα με τη Dr Manson, «οι διατροφικές παρεμβάσεις παίζουν σημαντικό ρόλο, επειδή γνωρίζουμε ότι ο εγκέφαλος απαιτεί πολλά θρεπτικά συστατικά για να είναι όσο το δυνατόν πιο υγιής και οι ελλείψεις σε ένα ή περισσότερα από αυτά τα θρεπτικά συστατικά μπορεί να επιταχύνουν τη γνωστική εξασθένηση. Μερικά από τα μικροθρεπτικά συστατικά, που είναι γνωστό ότι είναι σημαντικά για την υγεία του εγκεφάλου, είναι μεταξύ άλλων η βιταμίνη Β12, η θειαμίνη και άλλες βιταμίνες του συμπλέγματος Β, η λουτεΐνη, το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος».

Να τρέξουμε στα φαρμακεία για πολυβιταμίνες που περιέχουν τα προαναφερθέντα συστατικά; Υπάρχουν κάποιες «σημαντικές επιφυλάξεις», αναφέρει η Dr. Manson, που πρέπει να τονιστούν: «Πρώτον, οι πολυβιταμίνες και άλλα συμπληρώματα διατροφής δεν θα υποκαταστήσουν ποτέ την υγιεινή διατροφή και τον υγιεινό τρόπο ζωής και δεν πρέπει να αποσπούν την προσοχή μας από αυτούς τους στόχους. Οι πολυβιταμίνες, όμως, μπορεί να έχουν ρόλο ως μία στρατηγική λήψης συμπληρωμάτων. Επίσης, οι τυχαιοποιημένες δοκιμές εξέτασαν τις συνιστώμενες διατροφικές ποσότητες και όχι μεγαλύτερες δόσεις αυτών των μικροθρεπτικών συστατικών. Στην πραγματικότητα, τυχαιοποιημένες δοκιμές υψηλών δόσεων μεμονωμένων μικροθρεπτικών συστατικών δεν έχουν δείξει ξεκάθαρα γνωστικά οφέλη και αυτό υποδηλώνει ότι το “περισσότερο” δεν είναι απαραίτητα καλύτερο. Μπορεί να είναι χειρότερο. Οι υψηλές δόσεις μπορεί επίσης να σχετίζονται με τοξικότητα ή μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση ή τη βιοδιαθεσιμότητα άλλων θρεπτικών συστατικών».

Σε κάθε περίπτωση, το εύρημα της μελέτης είναι συναρπαστικό τόσο για τους επιστήμονες όσο και για εμάς τους κοινούς θνητούς, που φοβόμαστε μήπως ο χρόνος που περνάει αφήσει τα ίχνη του στο μυαλό μας και μεγαλώνοντας χάσουμε τη μνήμη, εμείς ή τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Αλλά θα χρειαστεί περαιτέρω έρευνα για να κατανοηθεί ποιος είναι πιο πιθανό να ωφεληθεί και ποιοι είναι οι ακριβείς βιολογικοί μηχανισμοί που εμπλέκονται ώστε να αλλάξουν –αν αλλάξουν– οι κατευθυντήριες οδηγίες για τη λήψη πολυβιταμινούχων συμπληρωμάτων.