ΓΙΑΤΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΤΥΠΟΙ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΧΤΥΠΟΥΝ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΜΙΚΡΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ

Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι ορισμένοι τύποι καρκίνου –όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου– πλήττουν όλο και πιο συχνά μικρότερες ηλικίες από ό,τι στο παρελθόν. Ποιοι είναι οι λόγοι και τι πρέπει να γίνεται σε επίπεδο πρόληψης;

Στις 18 Ιουνίου 2023 οι Financial Times δημοσίευσαν ένα μεγάλο ρεπορτάζ  για την «επιδημία» καρκίνου σε νέους ενήλικες και των δύο φύλων. Τι έχει συμβεί;

Αναζητώντας απαντήσεις από την Αμερικανική Εταιρία για τον Καρκίνο (ACS), μία από τις εγκυρότερες επιστημονικές εταιρίες παγκοσμίως, κατανοήσαμε ότι το φαινόμενο δεν είναι ξαφνικό, ούτε πρόσφατο. Τα τελευταία τριάντα χρόνια παρατηρείται αύξηση των περιστατικών σε άτομα ηλικίας κάτω των πενήντα ετών. Τα περισσότερα στοιχεία αφορούν στον καρκίνο του παχέος εντέρου, ο οποίος όλο και πιο συχνά εμφανίζεται σε ανυποψίαστους τριανταπεντάρηδες και τριανταπεντάρες.

Οι αριθμοί περιγράφουν την «επιδημία» στους νέους

Η ACS έδωσε πρόσφατα στατιστικά στοιχεία για την εμφάνιση της νόσου σε ηλικίες 20-39 ετών. Σύμφωνα με αυτά:

• Περίπου 80.000 νεαροί ενήλικες (20-39 ετών) διαγιγνώσκονται ετησίως στις ΗΠΑ. Περίπου το 5% όλων των κρουσμάτων διαγιγνώσκεται σε ανθρώπους αυτής της ηλικίας.
• Περίπου 9.000 νεαροί ενήλικες πεθαίνουν από τη νόσο κάθε χρόνο.
• Ο καρκίνος είναι η 4η αιτία θανάτου μετά από δυστυχήματα, αυτοκτονίες και δολοφονίες. Είναι η πρώτη αιτία θανάτου από ασθένεια στις γυναίκες αυτής της ηλικιακής κατηγορίας και η δεύτερη για τους άντρες. (Πρώτη αιτία θανάτου από ασθένεια στους άντρες είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα).
• Οι νέες γυναίκες είναι πιο πιθανό να διαγνωστούν με τη νόσο από ό,τι οι άντρες, αλλά νέοι άντρες και γυναίκες είναι το ίδιο πιθανό να καταλήξουν από από αυτή.

freepik

Οι πιο θανατηφόρες μορφές καρκίνου σύμφωνα με την ACS ήταν για την περίοδο 2012-2016 οι εξής: Στους άντρες πρώτη αιτία θανάτου είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ακολουθεί ο καρκίνος του πνεύμονα και τέλος του εγκεφάλου. Στις γυναίκες πρώτος καταγράφεται ο καρκίνος του μαστού, ακολουθεί (όπως και στους άντρες) εκείνος του πνεύμονα και τέλος ο καρκίνος του παχέος εντέρου.

Καρκίνος του παχέος εντέρου

Αύξηση της συχνότητας του καρκίνου του παχέος εντέρου σε νεότερους ενήλικες περιγράφεται παγκοσμίως σε χώρες υψηλού εισοδήματος. Στις ΗΠΑ, όπου ο προσυμπτωματικός έλεγχος για καρκίνο παχέος εντέρου ήταν εντατικός στους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, μειώθηκε ο ρυθμός εμφάνισης του συγκεκριμένου καρκίνου σε άτομα ηλικίας εξήντα πέντε ετών και άνω. Σύμφωνα όμως με έρευνα της Αμερικανικής Εταιρείας. για τον Καρκίνο αυξήθηκε ο ρυθμός εμφάνισης της νόσου στους νεαρούς ενήλικες.

Από την ίδια πηγή μαθαίνουμε ότι τα ποσοστά καρκίνου του παχέος εντέρου αυξάνονται από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 σε ενήλικες ηλικίας 20-39 ετών και από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 σε ενήλικες ηλικίας 40-54 ετών, με τις νεότερες ηλικιακές ομάδες να παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αύξηση.

Συμπτώματα και ηλικία

Δεν υπάρχει για τριαντάρηδες και τριανταπεντάρηδες οδηγία για προληπτική κολονοσκόπηση, εξέταση που εντοπίζει και αφαιρεί τους πολύποδες οι οποίοι σχετίζονται με την εμφάνιση της νόσου, καθώς ορισμένοι από αυτούς εξελίσσονται σε καρκινικούς όγκους.

Τα ποσοστά θανάτου από καρκίνο του παχέος εντέρου ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα. Από το 2008-2017, τα ποσοστά θνησιμότητας μειώθηκαν κατά 3% ετησίως σε άτομα 65 ετών και άνω, αλλά μειώθηκαν μόνο κατά 0,6% σε άτομα 50 έως 64 ετών, ενώ αυξήθηκαν κατά 1,3% σε άτομα ηλικίας κάτω των 50 ετών.

iStock

Ευρήματα που δημοσιεύονται στο Colorectal Cancer Statistics, 2020 δείχνουν σαφή άνοδο στα περιστατικά καρκίνου του παχέος εντέρου που αφορούν ενήλικες κάτω των 50 ετών. Οι νεότεροι ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου είναι πιθανό να διαγνωστούν όψιμα και να χάσουν πολύτιμο χρόνο. Αν υπάρξει καθυστερημένη διάγνωση του καρκίνου, ενδέχεται η νόσος να έχει φτάσει σε στάδιο όχι ιάσιμο.

Η Michelle Mitchell, διευθύνουσα σύμβουλος της Cancer Research UK, δήλωσε στους Financial Times για την αύξηση στις νεότερες ηλικιακές ομάδες: «Είναι μια σημαντική αλλαγή. Πρέπει να την κατανοήσουμε».

Ο ρόλος της διατροφής

Το Cancer Research UK έχει ξεκινήσει μια κοινή ερευνητική πρωτοβουλία με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ, προκειμένου να διαπιστώσει περισσότερα για τις αιτίες που ο καρκίνος εμφανίζεται σε νεότερες ηλικίες. Οι επιστήμονες εκτιμούν πως οι αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής που ξεκίνησαν στα μέσα του περασμένου αιώνα αποτελούν μέρος της απάντησης. Το γεγονός ότι οι περισσότερες περιπτώσεις σε νεότερους ανθρώπους αφορούν καρκίνους του παχέος εντέρου, αλλά και του οισοφάγου, του στομάχου, του παγκρέατος, του χοληδόχου πόρου, του ήπατος και της χοληδόχου κύστης, ενισχύει την υπόθεση της σύνδεσης με τη διατροφή.

freepik

Παράλληλα, οι ερευνητές εστιάζουν στο μικροβίωμα, δηλαδή στα τρισεκατομμύρια μικρόβια που ζουν κυρίως στο έντερό μας και παίζουν βασικό ρόλο στη συνολική υγεία, συμπεριλαμβανομένης της πέψης και της εύρυθμης λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης το μικροβίωμα πιστεύεται ότι προστατεύει από τα βακτήρια που προκαλούν ασθένειες.

Η κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα ζάχαρης και κορεσμένων λιπαρών, που όρισε τη διατροφή όλων όσοι γεννήθηκαν από τη δεκαετία του ’60 και μετά, μεταβάλλει αρνητικά τη σύνθεση του μικροβιώματος. Και ίσως αυτή η συνθήκη να συνδέεται και με άλλους καρκίνους, που επίσης αυξάνονται στους νέους ενήλικες: τον καρκίνο του μαστού, των νεφρών και του ενδομητρίου.

Τι μπορεί να κάνει κανείς αν είναι νέος ενήλικας και ανησυχεί για την υγεία του; Να ακολουθεί τις οδηγίες για προσυμπτωματικό έλεγχο. Ραντεβού για κολονοσκόπηση κλείσατε;