ΝΙΩΘΕΙΣ ΝΑΥΤΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ; ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΙΤΙΑ

Ένας ειδικός εξηγεί γιατί μπορεί να νιώθεις ναυτία μετά την προπόνηση –ή κατά τη διάρκειά της– και τι μπορείς να κάνεις γι’ αυτό.

Μπορεί να σέρνομαι μέχρι να φτάσω στο γυμναστήριο ή να εφευρίσκω δεκάδες λόγους για να μην πάω για τρέξιμο, ωστόσο μετά από μία ώρα γυμναστική νιώθω άλλος άνθρωπος. Η έκκριση ενδορφινών που προκαλεί η σωματική δραστηριότητα με κάνει να νιώθω όμορφα μετά την προπόνηση. Ωστόσο, υπάρχουν άνθρωποι που μετά από μια προπόνηση νιώθουν άρρωστοι και αισθάνονται ναυτία.

Συνήθως πρόκειται για κάτι προσωρινό και δεν χρειάζεται να πανικοβληθείς. Ο Adam Taylor, Καθηγητής και Διευθυντής του Κέντρου Εκμάθησης Κλινικής Ανατομίας στο Πανεπιστήμιο Λάνκαστερ, εξηγεί γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό και προτείνει λύσεις.

Το συμπαθητικό νευρικό μας σύστημα

«Όταν ασκούμαστε, υπάρχει αύξηση της ροής του αίματος στους μυς που “δουλεύουν”, στον εγκέφαλο, στους πνεύμονες και στην καρδιά. Η μεταφορά μεγαλύτερης ποσότητας αίματος στους ιστούς αυτούς ρυθμίζεται από το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο ρυθμίζει τις ακούσιες αντιδράσεις του σώματος, όπως ο καρδιακός ρυθμός, η αρτηριακή πίεση και η πέψη», εξηγεί ο καθηγητής.

Το ίδιο σύστημα θέτει τον οργανισμό μας σε ετοιμότητα, ενεργοποιεί δηλαδή τον μηχανισμό «πάλης ή φυγής». Έτσι, «κατά τη διάρκεια μιας έντονης προπόνησης προκαλείται ταυτόχρονα συστολή των αιμοφόρων αγγείων που εισέρχονται στο γαστρεντερικό σύστημα. Επειδή υπάρχει περιορισμένη ποσότητα αίματος στο σώμα, η αυξημένη ζήτηση οξυγόνου από ορισμένους ιστούς μπορεί να καλυφθεί μόνο με μείωση της ποσότητας αίματος που πηγαίνει σε περιοχές που δεν χρειάζονται τόσο οξυγόνο εκείνη τη στιγμή».

Μια σύγκρουση στο σώμα μας

Τι θα συμβεί αν έχεις καταναλώσει ένα ελαφρύ γεύμα πριν την προπόνησή σου; Ο μηχανισμός της πέψης ξεκινά με τη διαστολή του στομάχου, που οδηγεί στην απελευθέρωση των απαραίτητων οξέων και ενζύμων. «Οι μύες του στομάχου γίνονται πιο δραστήριοι, αυξάνοντας τη ζήτηση για οξυγόνο και αίμα στο στομάχι και άλλους γαστρεντερικούς ιστούς. Τότε, ένα άλλο τμήμα του αυτόνομου νευρικού συστήματος προκαλεί αύξηση της ροής αίματος».

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Η «σύγκρουση» αυτή μπορεί να είναι ένας λόγος για τον οποίο εμφανίζεται ναυτία κατά τη διάρκεια μιας προπόνησης ή μετά από αυτήν. Το σώμα πρέπει να προσαρμόσει τη ροή του αίματος στις τρέχουσες απαιτήσεις των ιστών. «Έτσι, όταν ασκείσαι στέλνει αίμα στους μυς, την καρδιά, τους πνεύμονες και τον εγκέφαλο και μειώνει την ποσότητα που στέλνει σε λιγότερο ενεργούς ιστούς, όπως ο γαστρεντερικός σωλήνας, ακόμα κι αν εκείνη την ώρα χωνεύεις». Όμως, όταν η ροή του αίματος μειώνεται στη συγκεκριμένη περιοχή, ενεργοποιείται το εντερικό νευρικό σύστημα, με αποτέλεσμα το αίσθημα ναυτίας.

Μήπως κάνεις καθίσματα;

Κατά την εκτέλεση συγκεκριμένων ασκήσεων, το στομάχι και άλλα κοιλιακά όργανα συμπιέζονται, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην επιδείνωση του αισθήματος ναυτίας. Για παράδειγμα, όταν κάνεις καθίσματα «αυξάνεται ο καρδιακός ρυθμός και η ανάγκη οξυγόνου στους ιστούς, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η παροχή αέρα στους πνεύμονες. Αυτό με τη σειρά του, αναγκάζει το διάφραγμα να πιέζει προς τα κάτω τα κοιλιακά όργανα».

Στοιχεία, επίσης, δείχνουν ότι η υψηλής έντασης προπόνηση, όπως το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων, μπορεί να βλάψει τον βλεννογόνο του στομάχου, πιθανότατα λόγω της μειωμένης ροής αίματος και οξυγόνου, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει ναυτία.

Πότε και τι να φας

Εάν γυμνάζεσαι έως και μία ώρα μετά την κατανάλωση κάποιου γεύματος, είναι πιο πιθανό να νιώσεις ναυτία. Περίμενε τουλάχιστον δύο ώρες, ώστε να διασπαστεί η στερεά τροφή, συμβουλεύει ο ειδικός. Προσθέτει, επίσης, ότι σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει και το είδος των τροφών που καταναλώνεις. Για παράδειγμα, τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, λιπαρά, πρωτεΐνες συνδέονται με μεγαλύτερη πιθανότητα ναυτίας μετά την προπόνηση, ίσως γιατί χρειάζεται χρόνος για να τις χωνέψεις.