ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ ΑΝ Ο ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΣ ΣΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ

Η αθροιστική κεφαλαλγία δεν αφορά έναν κοινό πονοκέφαλο. Αν υποφέρεις από αυτή, καλό είναι να γνωρίζεις τι μπορεί να κάνεις για να το διαχειριστείς.

Στο μοτίβο που θέλει τις διασημότητες να κοινοποιούν τα προβλήματα υγείας τους, ο Νίνο ανακοίνωσε ότι υποφέρει από αθροιστική κεφαλαλγία. Από εκείνη τη στιγμή και μετά στις μηχανές αναζήτησης ο συγκεκριμένος τύπος πονοκέφαλου προκάλεσε «μποτιλιάρισμα». Οι πιο προχωρημένες αναζητήσεις έγιναν με το λήμμα «cluster headache», όπως είναι η ξένη ορολογία.

Γιατί συνέβη αυτό; Επειδή όλοι μας παραπονιόμαστε για πονοκεφάλους και αναρωτιόμαστε αν η αθροιστική κεφαλαλγία είναι η περίπτωσή μας, πράγμα αρκετά απίθανο καθώς ο συγκεκριμένος τύπος πονοκεφάλου αποτελεί μία σπάνια μορφή πρωτοπαθούς κεφαλαλγίας. Στους ενήλικες αφορά το 0.09-0.4% στον γενικό πληθυσμό ενώ στα παιδιά και τους εφήβους εμφανίζεται ακόμη πιο σπάνια (0.1%). Προσβάλλονται συχνότερα οι άντρες ενώ ηλικία εμφάνισης είναι μεταξύ 20 και 50 ετών, με μέσο χρόνο εμφάνισης τα 31.5 έτη.

Ένας πονοκέφαλος που τον έλεγαν «αθροιστικό»

Τα «περαστικά» που πολλοί ευχήθηκαν διαδικτυακά στον δημοφιλή Έλληνα τραγουδιστή δεν είναι ευχή που εκπληρώνεται, καθώς δεν υπάρχει ίαση-θεραπεία, παρά μόνο θεραπευτική αντιμετώπιση γι’ αυτόν τον εξαιρετικά επώδυνο τύπο κεφαλαλγίας. Για να τον κατανοήσουμε αναζητήσαμε πληροφορίες από τη Νευρολόγο-Παιδονευρολόγο Βιργινία Θεοδώρου, τ. Διευθύντρια Νευρολογικού Τμήματος, του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία».

pexels

Τι μάθαμε; Καταρχήν ότι η ακριβής αιτιολογία της αθροιστικής κεφαλαλγίας δεν έχει εξακριβωθεί. Έχουν προταθεί και δοκιμαστεί αρκετές θεωρίες αλλά δυστυχώς εξαιτίας της σπανιότητας αυτού του τύπου κεφαλαλγίας το δείγμα ασθενών είναι μικρό και οι μελέτες φτωχές. Ορισμένες έρευνες πάντως συσχετίζουν τα γενετικά αίτια με την εμφάνισή της.

Σε τι διαφέρει αυτός ο πονοκέφαλος;

Η αθροιστική κεφαλαλγία είναι ένας τύπος αυτόνομης κεφαλαλγίας του τριδύμου, που περιλαμβάνει τον υποθάλαμο (εγκεφαλική δομή του αυτόνομου νευρικού συστήματος) και τον πρώτο κλάδο του τριδύμου νεύρου. Γι’ αυτό και έχει μία ποικιλία συμπτωμάτων ακόμη και από το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι ότι «αθροίζεται», δηλαδή συσσωρεύεται χρονικά καθώς μπορεί να εμφανίζεται για εβδομάδες ή και μήνες. Εξ ου και το όνομά της.

Επειδή, όμως, διάφορες αγγειακές διαταραχές του εγκεφάλου μπορούν να μιμηθούν την αθροιστική κεφαλαλγία, συστήνεται οι ασθενείς στους οποίους πρωτοεμφανίζεται η πάθηση να υποβάλλονται σε μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου.

Υπάρχουν κάποιοι εκλυτικοί παράγοντες για την εμφάνιση της κρίσης, όπως η παρακολούθηση τηλεόρασης, η κατανάλωση αλκοόλ, η ζέστη, το στρες, η θεραπευτική αγωγή με «τρινιτρική γλυκερόλη» (ιατρική νιτρογλυκερίνη) που χρησιμοποιείται για τη Στεφανιαία Νόσο, οι απότομες υψομετρικές αλλαγές και μεταβολές της ατμοσφαιρική πίεσης. Η σεξουαλικη  δραστηριότητα ενέχεται  σε κάποιους –ευτυχώς όχι σε όλους– ασθενείς.

Freepik

Υπάρχει λόγος σοβαρός να ελέγχει κανείς τη συχνή ή παρατεταμένη έκθεσή του στους παράγοντες αυτούς: Η φύση αυτών των πονοκεφάλων, που μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες ή και μήνες, σαμποτάρει τη λειτουργικότητα του ατόμου. Χαρακτηριστικά των  συμπτωμάτων είναι:

• Έντονος πόνος που εμφανίζεται πάνω από το μάτι και γύρω από τον κρόταφο και περιγράφεται ως διαξιφιστικός και καυστικός.
• Ο πόνος κορυφώνεται στα πρώτα 5-10 λεπτά από την εμφάνισή του, αλλά μπορεί να διαρκέσει έως και μιάμιση ώρα.

Ακόμη, υπάρχουν εκδηλώσεις από το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα που μπορούν να προκαλούνται από τον ίδιο τον πόνο ή να είναι και συστηματικές όπως:

• Οίδημα στην περιοχή των ματιών
• Δακρύρροια ή και κοκκίνισμα
• Ιδρώτας στο πρόσωπο ή μόνο στο μέτωπο
• Ρινική καταρροή
• Βραδυκαρδία
• Υπέρταση
• Αυξημένη παραγωγή γαστρικού υγρού

Freepik

Η αθροιστική κεφαλαλγία μπορεί να επηρεάσει και τη συμπεριφορά του ατόμου προκαλώντας:

• Ανησυχία
• Αποφυγή της κατάκλισης
• Επιθυμία παραμονής του ατόμου σε χώρο με κρύο αέρα

Κι αν είναι ημικρανία;

Η Διεθνής Οργάνωση Κεφαλαλγίας διαχωρίζει σαφώς την αθροιστική κεφαλαλγία από την ημικρανία. Στην περίπτωση του αθροιστικού πονοκέφαλου:

• Πρόκειται για αυστηρώς μονόπλευρο, εντονότατο, καυστικό άλγος στον κόγχο και τη σύστοιχη πλευριοφθαλμική περιοχή, με συνοδά συμπτώματα από το αυτόνομο νευρικό σύστημα
• Τα επεισόδια άλγους μπορεί να είναι καθημερινά (1-8 ημερησίως), με συνήθη διάρκεια 15-30 λεπτά ενώ σημειώνονται μεσοδιαστήματα πλήρους έλλειψης συμπτωμάτων, διαρκείας μηνών.
• Η αθροιστική κεφαλαλγία εμφανίζεται συνήθως σε άντρες ενώ η ημικρανία προτιμά τις γυναίκες.

Οξυγόνο, παρακαλώ

Ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών ανταποκρίνεται πολύ καλά στην οξυγονοθεραπεία η οποία είναι μέθοδος εκλογής για την οξεία φάση. Το πρόβλημα με την οξυγονοθεραπεία είναι ότι είναι δύσχρηστη. Ωστόσο, το θαυμάσιο παυσίπονο αποτέλεσμά της το οποίο δεν συνοδεύεται από παρενέργειες ή αντενδείξεις δικαιολογεί ακόμη και την ενοικίαση φιάλης οξυγόνου.

Όσον αφορά τη φαρμακευτική αγωγή τα παυσίπονα δεν βοηθούν στη διαχείριση του πόνου και οι ειδικοί γιατροί έχουν να επιλέξουν από μία σειρά φαρμακευτικών ουσιών για την οξεία φάση ή την πρόληψη. Σε περιόδους έντονων και συχνών κρίσεων πάντως καλό είναι το άτομο να επικοινωνεί συχνά με τον νευρολόγο που τον παρακολουθεί.

Ευχαριστούμε την Νευρολόγο-Παιδονευρολόγο Βιργινία Θεοδώρου, τ. Διευθύντρια Νευρολογικού Τμήματος, του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία». 

Ιατρεία Κεφαλαλγίας λειτουργούν στα περισσότερα δημόσια νοσοκομεία της χώρας. Για περισσότερες πληροφορίες για τις κεφαλαλγίες και συγκεκριμένα για την αθροιστική κεφαλαλγία, επισκεφτείτε τη σελίδα της Νευρολογικής Κλινικής του ΕΚΠΑ στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο.