ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΘΕΡΜΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ ΔΕΝ ΚΑΝΟΥΝ ΚΑΛΟ

Οι δίαιτες που βασίζονται αποκλειστικά στη μέτρηση θερμίδων, όχι μόνο δεν βοηθούν στην απώλεια βάρους, αλλά μπορεί και να επιβαρύνουν τον οργανισμό. Μία διαιτολόγος εξηγεί γιατί όλες οι θερμίδες δεν είναι ίδιες.

Στην προσπάθειά μας να χάσουμε κιλά, παραδοσιακά υπολογίζουμε θερμίδες. Τι είναι όμως οι θερμίδες; Επιστημονικά, μία θερμίδα ορίζεται ως η ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για να αυξηθεί η θερμοκρασία 1 kg νερού κατά 1°C. Η θερμίδα είναι δηλαδή μια μονάδα θερμότητας. Μετράμε την ποσότητα της ενέργειας που περιέχεται σε μία μερίδα τροφής σε θερμίδες.

Όταν τρώμε και πίνουμε, στην πραγματικότητα δίνουμε ενέργεια στο σώμα μας. Το σώμα μας χρησιμοποιεί αυτή την ενέργεια για να επιτελέσει τις βασικές του λειτουργίες, αλλά όσο πιο δραστήριοι είμαστε, τόσο περισσότερη ενέργεια (θερμίδες) καίμε.

Για να διατηρήσει κανείς ένα σταθερό σωματικό βάρος, πρέπει η ενέργεια που δίνει στον οργανισμό του, μέσω των τροφών να είναι ίδια με την ενέργεια που χρησιμοποιεί για τις φυσιολογικές σωματικές λειτουργίες και τη σωματική του δραστηριότητα. Γενικά, ο μέσος άνδρας χρειάζεται 2.500 θερμίδες καθημερινά για να διατηρήσει το βάρος του και η μέση γυναίκα 2.000 θερμίδες.

Στις παραπάνω αρχές βασίζονται οι περισσότερες δίαιτες, που στόχο έχουν να δώσουν λιγότερες θερμίδες στον καθένα μας από αυτές που χρειάζεται. Τι συμβαίνει όμως με τις λεγόμενες θερμιδικές δίαιτες; Ποιες είναι αυτές;

Τι, ακριβώς, είναι οι θερμιδικές δίαιτες

Αυτές οι δίαιτες έχουν φτιαχτεί υπολογίζοντας μόνο θερμίδες και τίποτε άλλο. Εκτός δηλαδή του ότι δεν λαμβάνουν υπόψη τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά (δεν είναι εξατομικευμένες), δεν λαμβάνουν υπόψη και τα θρεπτικά συστατικά που πρέπει να παίρνει καθημερινά από τις τροφές του.

Στις θερμιδικές δίαιτες το άτομο που τις ακολουθεί είναι ελεύθερο να επιλέξει τα τρόφιμα της αρεσκείας του, ανεξαρτήτως ποιότητας ή θρεπτικής αξίας, αρκεί να μην υπερβεί το θερμιδικό όριο που του έχει τεθεί.

Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να καταναλώσει μόνο φρούτα για μία ημέρα και να προσλάβει 1.200 θερμίδες, ενώ κάποιος άλλος να καταναλώσει μόνο παγωτό, συμπληρώνοντας κι εκείνος τις ίδιες θερμίδες. Αν και το παράδειγμα είναι ακραίο, η φιλοσοφία παραμένει η ίδια. Πολλές από τις δίαιτες που κάποτε κυκλοφορούσαν στα περιοδικά είχαν αυτή τη λογική.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Σημασία έχει η προέλευση των θερμίδων

Για τη σωστή απώλεια βάρους, δεν αρκεί απλώς να μετράμε θερμίδες, έχει μεγάλη σημασία κι από πού προέρχονται οι θερμίδες. Διότι όλες οι θερμίδες δεν είναι ίδιες. «Οι θερμίδες από τα επεξεργασμένα προϊόντα ανοίγουν την όρεξη, απορροφώνται εύκολα και πολύ πιο γρήγορα, δημιουργούν εθισμό, αποσυντονίζουν τις ορμόνες μας και συχνά προκαλούν απότομη αύξηση της γλυκόζης και της ινσουλίνης μεταγευματικά. Επίσης, απορροφώνται όλες. Αντίθετα, στις φυσικές τροφές, λόγω της σύνθετης δομής τους ένα μέρος των θερμίδων δεν απορροφάται από τον οργανισμό», εξηγεί η  διαιτολόγος-διατροφολόγος Δήμητρα Παπαμίχου PhD(c), MSc.

Τον πιο μεγάλο ρόλο λοιπόν παίζει το πόσο επεξεργασμένη είναι η τροφή που τρώμε. Όσο πιο επεξεργασμένη είναι μια τροφή, τόσο πιο εύκολο είναι για το σώμα να απορροφήσει όλες τις θερμίδες της και μάλιστα πολύ γρήγορα, χωρίς να καταβάλει ιδιαιτερη προσπάθεια. Συνθήκες που οδηγούν όχι μόνο στην πρόσληψη βάρους, αλλά και στην αύξηση του ρίσκου για αρκετές παθήσεις.

Φυτικές ίνες και ξηροί καρποί: πώς «μειώνουν» τις θερμίδες

Αντίθετα, όταν η τροφή δεν είναι επεξεργασμένη και έχει πολλές φυτικές ίνες, το σώμα δυσκολεύεται να τις απορροφήσει. «Βλέπετε, όσο πιο σκληρή είναι η δομή μιας τροφής, τόσο πιο δύσκολο είναι για τα πεπτικά ένζυμα να κάνουν τη δουλειά τους. Το αποτέλεσμα είναι ότι ένα μέρος των θερμίδων πηγαίνει κατευθείαν στην τουαλέτα. Για να σας δώσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, υπολογίζεται πως περίπου το 25% των θερμίδων των ξηρών καρπών δεν απορροφάται!» αναφέρει η κ. Παπαμίχου.

«Επιπλέον φαίνεται πως 55- 75% των θερμίδων που παίρνουμε από τους ξηρούς καρπούς, τις κόβουμε από τα επόμενα γεύματα, διότι τρώμε λιγότερο. Κάτι που δεν συμβαίνει όταν τρώμε επεξεργασμένες τροφές. Και ξέρετε, δεν υπάρχει καμία μελέτη που να συνδέει την κατανάλωση ξηρών καρπών με την αύξηση βάρους», συνεχίζει.

Επιπλέον, το σώμα στην προσπάθειά του να διασπάσει και να μεταβολίσει μια τροφή πλούσια σε ίνες, καταναλώνει περισσότερη ενέργεια. Δηλαδή καίει περισσότερες θερμίδες.

Και βέβαια, μην ξεχνάμε και τον τρίτο πολύ σπουδαίο μηχανισμό: την επίδραση που έχουν οι φυσικές τροφές στη μικροβιακή χλωρίδα, ενεργοποιώντας μηχανισμούς που μας κάνουν να αισθανόμαστε χορτάτοι.