ΟΥΤΕ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ, ΟΥΤΕ ΙΣΤΟΡΙΚΟ: ΠΩΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΑ ΟΤΙ ΕΧΩ ΚΑΡΚΙΝΟ ΣΤΟΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗ

Μπορεί ο καρκίνος στον θυρεοειδή να είναι στις περισσότερες περιπτώσεις ιάσιμος, όμως πρόκειται για μια ύπουλη νόσο, χωρίς συμπτώματα, που δεν εξετάζεται όπως θα έπρεπε.

Μπορεί να είμαστε εμείς, οι βιολογικοί γονείς, που δίνουμε ζωή στα παιδιά μας. Όμως συμβαίνει, καμιά φορά, να είναι εκείνα που –εντελώς άθελά τους– σώζουν τη δική μας. Κάπως έτσι, τουλάχιστον, νιώθω εγώ κάθε φορά που καλούμαι να αφηγηθώ την περιπέτειά μου με τον καρκίνο στον θυρεοειδή και να απαντήσω στο ερώτημα πώς τον ανακάλυψα.

Απώτερος σκοπός μου, βέβαια, είναι να πείσω όποιον διαβάσει την ιστορία μου ότι δεν θα πρέπει να επαφίεται στα παιδιά του για να εξεταστεί, αλλά να επιλέγει τον πιο συμβατικό δρόμο: το ετήσιο τσεκ απ, το οποίο όμως δεν περιλαμβάνει υποχρεωτικά αυτή την εξέταση.

Ας τα πάρουμε, όμως, από την αρχή. Στο πλαίσιο του ετήσιου καρδιολογικού ελέγχου της 12χρονης κόρης μου, προκειμένου να συμμετέχει στις ποδοσφαιρικές προπονήσεις της, βρέθηκα στο ιατρείο του καρδιολόγου αφενός να εξετάζομαι κι εγώ (είχαμε περάσει οικογενειακώς Covid-19 πριν από μερικούς μήνες, οπότε ένας υπέρηχος καρδιάς ήταν ούτως ή άλλως απαραίτητος), αφετέρου να συζητώ μαζί του για την υψηλή χοληστερίνη μου.

«Δεν πας να κάνεις ένα τρίπλεξ καρωτίδων;» μου πρότεινε κάποια στιγμή. «Δεν είσαι πια 25 ετών, μπορεί να χρειαστεί να ξεκινήσεις χάπι για τη χοληστερίνη», συνέχισε με δύο ευθεία κροσέ στη 40χρονη αυτοπεποίθησή μου. Αυτή την οποία –πέρα από τη σχετικά καλή φυσική κατάσταση– αντλώ αφελώς από το γεγονός ότι το ιστορικό της οικογένειάς μου είναι ευτυχώς τέτοιο, ώστε να θεωρώ εαυτόν λίγο-πολύ άτρωτο.

«Αποκλείεται, κάποιο λάθος έχει γίνει»

Ξεκίνησα, λοιπόν, για το μεγάλο διαγνωστικό, να κάνω το τρίπλεξ καρωτίδων, το οποίο προφανώς βγήκε πεντακάθαρο (τι λες τώρα, κύριε καρδιολόγε;), και να ακούσω εν τέλει από την γιατρό στους υπερήχους: «Το ξέρεις ότι έχεις έναν μεγάλο όζο στον λαιμό σου;»

«Όχι. Δηλαδή πόσο μεγάλο;» απαντώ. «2,5 εκατοστά τουλάχιστον», μου λέει. Στη συνέχεια με καθησύχασε ότι μάλλον δεν είναι τίποτα, όμως καλού-κακού ας μιλήσω με έναν ενδοκρινολόγο, «μήπως πρέπει να το παρακεντήσουμε».

Προφανώς και δεν αγχώθηκα. Είπαμε, δεν έχω οικογενειακό ιστορικό με όζους στον θυρεοειδή. Δεν είχα το παραμικρό σύμπτωμα (OK, πλέον απλά έπιανα τον όζο) και οι ορμονολογικές εξετάσεις μου ήταν τέλειες. Τέλειες, λέμε.

Μερικές ημέρες αργότερα ήμουν ξανά πίσω στο μεγάλο διαγνωστικό, για την παρακέντηση. Το αποτέλεσμα αυτής, όμως, σύμφωνα με την ενδοκρινολόγο, δεν ήταν σαφές. Δεν είχε ληφθεί το κατάλληλο δείγμα. Θα έπρεπε να την επαναλάβω (Ωωωω ελάτε τώρα, σε κανέναν δεν αρέσει να του τρυπούν με βελόνα τον λαιμό! Εξάλλου, δεν έχω τίποτα, γιατί με ταλαιπωρείτε;). Η γιατρός του διαγνωστικού που μου έκανε τη δεύτερη λήψη θεώρησε την ενδοκρινολόγο μου υπερβολική. Μέχρι που βγήκε το αποτέλεσμα: Bethesda 5.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Το σύστημα Bethesda, διάβασα μετά, χρησιμοποιείται για αποτελέσματα κυτταροπαθολογίας έπειτα από παρακέντηση θυρεοειδούς. Το Bethesda 1, το αποτέλεσμα δηλαδή που έλαβα την πρώτη φορά, σημαίνει «μη διαγνωστικό», το οποίο δεν σε απαλλάσσει απαραίτητα από τον κίνδυνο. Το 5 σημαίνει ότι κατά 60 με 75% το δείγμα είναι ύποπτο για θηλώδες νεόπλασμα. Στο 6 καίγεσαι.

«Αποκλείεται, κάποιο λάθος έχει γίνει», ήταν η πρώτη μου αντίδραση, ενώ ο άνδρας μου ήδη έψαχνε ενδοκρινολόγο να μας δει στις 9 παρά δέκα το βράδυ, την ώρα δηλαδή που έλαβα τα αποτελέσματα. Αποφασίσαμε (εκείνος δεν το τήρησε) να μην αναζητήσουμε ξανά ιατρικές πληροφορίες στο διαδίκτυο για το θέμα μου και να απευθυνόμαστε αποκλειστικά σε γιατρούς για να μας λύνουν τις απορίες.

Ο ενδοκρινολόγος που δέχτηκε να με δει συμφώνησε ότι υπάρχει μια πιθανότητα λάθους στο αποτέλεσμα (αφού, όπως, είπαμε δεν είχα ιστορικό) και συνέστησε να απευθυνθώ σε έναν ειδικό ακτινολόγο που πραγματοποιεί αποκλειστικά παρακεντήσεις θυροειδούς και τα αποτελέσματα των αναλύσεών του θεωρούνται έγκυρα. Εννοείται ότι το κόστος της εξέτασης θα ήταν πολλαπλάσιο και θα έκανα πολλές εβδομάδες για να βρω ραντεβού, αλλά άξιζε τον κόπο, μου είπε.

Ο καρκίνος στον θυρεοειδή

Την ίδια ώρα, με ενημέρωσε τι θα σήμαινε ένα εξίσου «ύποπτο» αποτέλεσμα. Και αυτή ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που έμαθα τι σημαίνει καρκίνος του θυρεοειδούς, θυρεοειδεκτομή, ραδιενεργό ιώδιο και απόλυτη εξάρτηση από λεβοθυροξίνη, εφ’ όρου ζωής. Έμαθα, λοιπόν, ότι ο θηλώδης καρκίνος στον θυρεοειδή αποτελεί την συχνότερη κακοήθεια των ενδοκρινών αδένων (στο 70% των περιπτώσεων), όχι μόνο στους ενήλικες αλλά και στα παιδιά. Όμως, «είναι ο καλύτερος καρκίνος που μπορεί να σου τύχει, καθώς εφόσον προχωρήσουμε σε θυρεοειδεκτομή, και ίσως στη συνέχεια λήψη ραδιενεργού ιωδίου, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα σε απασχολήσει ξανά στη ζωή σου», είπε καθησυχαστικά.

Ο γιατρός μού εξήγησε ότι εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες άνω των 40, ειδικά αν έχουν εκτεθεί σε ραδιενεργή ακτινοβολία (αργότερα έμαθα ότι η γενιά του Τσερνόμπιλ επλήγη σημαντικά από αυτόν τον καρκίνο) και φυσικά όταν υπάρχει ιστορικό. Ωστόσο, δεν εμφανίζει κανένα σύμπτωμα, ούτε επηρεάζει τις ορμονολογικές εξετάσεις αίματος.

Συνεπώς, επισήμανε, ήμουν πολύ τυχερή που τον βρήκα, έστω και σε αυτή τη σχετικά προχωρημένη κατάσταση. Αν δεν είχα πάει στον καρδιολόγο για την κόρη μου, αν δεν είχα χοληστερίνη, αν δεν επέμενε η πρώτη ενδοκρινολόγος για επαναληπτική παρακέντηση… ίσως τα πράγματα να ήταν χειρότερα.

Τι εννοούσε χειρότερα; Στην περίπτωση του θυρεοειδή σημαίνει μετάσταση στους τραχηλικούς λεμφαδένες. Και από εκεί, σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, στους πνεύμονες. Όμως δεν υπήρχε λόγος να φτάσουμε τη συζήτηση μέχρι εκεί, μου είπε. Θα τα κάναμε όλα βήμα-βήμα.

Το αποτέλεσμα της τρίτης παρακέντησης έδειξε Bethesda 6. Δεν συζητήσαμε πολλά παραπάνω. Έκλεισα άμεσα χειρουργείο και σε 3 μέρες είχα αφαιρέσει ολόκληρο τον θυρεοειδή, μαζί με μερικούς λεμφαδένες που έκρινε ο χειρουργός ότι έπρεπε. Έμεινα στο νοσοκομείο για ένα βράδυ, νιώθοντας ευγνωμοσύνη περισσότερο, παρά οτιδήποτε άλλο, και πέρασα τις επόμενες ημέρες στο σπίτι μου, με μια δυσκολία κατάποσης και μετακίνησης του κεφαλιού – τίποτα όμως ανυπόφορο. Όλα είχαν πάει καλά.

Η βιοψία του θυρεοειδούς που αφαιρέθηκε επιβεβαίωσε την καλή μου τύχη. Επρόκειτο για ένα «πολύ δυναμικό καρκινάκι που θα μπορούσε να έχει πάει στους λεμφαδένες, αλλά φαίνεται ότι το προλάβαμε», είπε ο χειρουργός μου. Ωστόσο, «για να είμαστε σίγουροι ότι θα καταστραφούν τυχόν υπόλειμμα του θυρεοειδούς που έχουν παραμείνει από το χειρουργείο, αλλά και κύτταρα καρκινικά που μπορεί να έχουν ξεφύγει σε άλλα σημεία του σώματος, θα κάνεις θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο» πρότεινε τόσο αυτός, όσο και 3 ενδοκρινολόγοι στους οποίους απευθύνθηκα μετά.

Δεν ήθελα να έχει συνέχεια όλο αυτό και προφανώς δεν ήθελα να μείνω μακριά από την οικογένειά μου για δύο ολόκληρες εβδομάδες μετά τη λήψη του ιωδίου, επειδή θα ήμουν ραδιενεργή και θα κινδύνευαν. Όμως ένιωσα ότι δεν έχω δικαίωμα να παραπονιέμαι παραπάνω. Είχα να κάνω με μια κατάσταση αντιμετωπίσιμη και όφειλα να την αντιμετωπίσω.

Τέσσερις μήνες μετά το χειρουργείο, η ζωή χωρίς θυρεοειδή συνεχίζεται κανονικά. Θα πρέπει, βέβαια, να λαμβάνω υποκατάστατα των ορμονών του θυρεοειδούς διά βίου (κάτι που με έχει κάνει πολλές φορές να αναρωτιέμαι πόσοι άνθρωποι απλά δεν θα ζούσαν χωρίς την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης και φαρμακολογίας) και να επισκέπτομαι τακτικά τον ενδοκρινολόγο, καθώς οι ορμονολογικές εξετάσεις μου είναι ακόμα σχετικά αρρύθμιστες. Για την επόμενη 5ετία απαιτείται μια επαγρύπνηση, μην τυχόν υπάρξει υποτροπή του καρκίνου. Και σίγουρα οι κόρες μου θα μπουν σε μια διαδικασία τακτικού ελέγχου, καθώς πλέον υπάρχει ιστορικό. Τώρα είναι δική μου σειρά να τις προστατεύσω.