ΠΩΣ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΕΙΣ ΤΥΡΙ ΣΤΟ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ
Πώς επιλέγουμε κίτρινο τυρί; Προτιμάμε το συσκευασμένο ή από τον πάγκο; Είναι το light ή το πλήρες καλύτερο; Πόση σημασία έχει η προέλευση και το είδος του γάλακτος; Μία διατροφολόγος δίνει τις απαντήσεις, ανατρέποντας όσα γνωρίζαμε.
Πολλά λέγονται για το τυρί και τη σωστή επιλογή του. Άλλοι ειδικοί συστήνουν τα πλήρη τυριά σε μικρότερες ποσότητες και άλλοι τα χαμηλών λιπαρών τυριά συνήθως για ανθρώπους που παρουσιάζουν υψηλή χοληστερίνη ή θέλουν να χάσουν βάρους. Καμία από τις δύο συστάσεις δεν είναι λάθος. Είναι όμως μάλλον πιο σημαντικό να ρίξουμε το βάρος μας στην επεξεργασία του τυριού και το είδος του.
Και στο τυρί, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα τρόφιμα, η υπερβολική επεξεργασία βλάπτει το τελικό προϊόν και δυνητικά τον καταναλωτή του. Κι ενώ όλα τα συστατικά που χρησιμοποιούνται έχουν έγκριση από τους αρμόδιους φορείς ότι δεν είναι επικίνδυνα για τον καταναλωτή, η μακροχρόνια χρήση μερικών από αυτά ενδέχεται να επηρεάσει την ομαλή λειτουργία του οργανισμού.
Ποια είναι τα συστατικά ενός τυριού
Ένα καλό τυρί αποτελείται από λίγα μόνο συστατικά:
- γάλα,
- επιτραπέζιο αλάτι (χλωριούχο νάτριο ή χλωριούχο νάτριο),
- πυτιά (ένζυμα πήξης του γάλακτος ζωικής προέλευσης) και
- γαλακτοβάκιλλους (βακτήρια γαλακτικού οξέος).
Στην παραγωγή όμως ειδικά των κίτρινων τυριών χρησιμοποιούνται και αρκετά ακόμη άλλα χημικά, συντηρητικά κυρίως συστατικά. Νιτρικό κάλιο και νάτριο, για παράδειγμα, χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά τα οποία συνήθως δεν παραμένουν στο τελικό προϊόν, καθώς μεταποιούνται σε άλλες ουσίες από τους μικροοργανισμούς που υπάρχουν στο τυρί.
Συχνά, φωσφορικά άλατα (άλατα φωσφορικού οξέος) μπορούν επίσης να βρεθούν στο τυρί, τα οποία προστίθενται ως ρυθμιστές οξύτητας και τήκτες. Αυτές οι ουσίες σε μεγάλες ποσότητες ενδεχομένως οδηγούν σε παραβίαση του μεταβολισμού του ασβεστίου στο σώμα μας.
Άλλες ουσίες που μπορεί να διαβάζουμε σε μια συσκευασία τυριού είναι για παράδειγμα ο γαλακτοματοποιητής που συμβάλλει στην υφή και στην καλύτερη συντήρηση του τυριού. Ουσίες όπως τα θειώδη, τα νιτρώδη και τα αποξηραμένα, λέξεις που δύσκολα καταλαβαίνουμε τη σημασία τους (μέσα οξίνισης: φωσφορικό οξύ, γλυκονο-δ-λακτόνη, κιτρικό οξύ, φωσφορικό οξύ) είναι ενδείξεις πως το τυρί έχει υποστεί μεγάλη επεξεργασία και καλύτερα να το αποφεύγουμε.
Μια απλή συμβουλή για να επιλέξουμε κίτρινο τυρί
Μιλώντας με τη διαιτολόγο-διατροφολόγο Δήμητρα Παπαμίχου PhD, MSc, αναφορικά με το πώς να επιλέγουμε το κατάλληλο τυρί, μας είπε: «Είναι πολύ απλό. Διαβάζουμε τα συστατικά και φροντίζουμε να βρούμε κάποιες από τις παρακάτω λέξεις: γάλα (πλήρες ή αποβουτυρωμένο), αλάτι, οξυγαλακτική καλλιέργεια / πυτιά / μικροβιακά ένζυμα / μικροβιακή πυτιά / καλλιέργειες. Aυτό που θέλουμε είναι μόνο το γάλα και κάποια ένζυμα / καλλιέργειες που βοηθούν στο να γίνει το τυρί. Όλα τα υπόλοιπα είναι πρόσθετα. Που καλό είναι να τα αποφεύγουμε».
«Αν έχουμε θέματα με το βάρος ή τη χοληστερόλη ή οποιοδήποτε άλλο θέμα (π.χ. σακχαρώδη διαβήτη), καλό είναι να επιλέγουμε τυριά χαμηλών λιπαρών με την προϋπόθεση να μην είναι υπερβολικά επεξεργασμένα», συμβουλεύει η ειδικός.
Light ή ντόπιο; Ποιο τυρί να προτιμήσουμε
Ένα light προϊόν δεν είναι απαραίτητα υπερβολικά επεξεργασμένο. Μπορεί απλώς να είναι φτιαγμένο από αποβουτυρωμένο γάλα. Αν όμως διαβάζοντας τα συστατικά δούμε κι άλλα πρόσθετα, τότε το προϊόν είναι πολύ επεξεργασμένο.
Αν αναρωτιέστε τι μπορεί να πάθουμε από αυτά, η απάντηση έχει να κάνει με ενδεχόμενη διατάραξη της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου σε βάθος χρόνου. Η κ. Παπαμίχου, μάλιστα, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Πιστεύω πως ανάμεσα σε ένα light τυρί με πρόσθετα κι ένα πλήρες παραδοσιακό, χωρίς πρόσθετα, είναι προτιμότερο το δεύτερο. Κι ας φάμε λιγότερο».
Σύμφωνα με την ίδια, σημασία έχει και ο τόπος καταγωγής των ανθρώπων σε σχέση με τα προϊόντα που καταναλώνουν. Αυτό σημαίνει πως σε έναν λαό όπως είναι ο ελληνικός είναι περισσότερο ανεκτά γαλακτοκομικά προϊόντα που προέρχονται από αιγοπρόβειο και όχι από αγελαδινό γάλα, καθώς οι άνθρωποι έχουν τραφεί, μεγαλώσει και εξελιχθεί για χρόνια δίπλα σε κατσίκες και πρόβατα.
Συνεπώς τα δικά μας ελληνικά τυριά, όπως μυζήθρα, φέτα, ανθότυρο, ακόμη και στη light εκδοχή τους, είναι πιο εύπεπτα, χάρη στις πρωτεΐνες που περιέχουν. Επίσης, μια light γραβιέρα από τον πάγκο μπορεί να μην έχει υποστεί μεγάλη επεξεργασία. Είναι σημαντικό όμως να εμπιστευόμαστε τον παραγωγό και να έχουμε διαβάσει τουλάχιστον μία φορά την ετικέτα των συστατικών και σε αυτή τη συσκευασία.