ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΑ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΖΑΧΑΡΗ;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συμβουλεύει να σταματήσουμε να τρώμε γλυκαντικά. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι πρέπει να στραφούμε στη ζάχαρη.

Την τελευταία φορά που ρώτησα στον φούρνο της γειτονιάς αν έχουν βουτήματα με στέβια, η κοπέλα πολύ ευγενικά μου απάντησε πως «έχουμε κουλουράκια χωρίς ζάχαρη, αλλά με μαλτιτόλη, όχι με στέβια». Για να είμαι ειλικρινής, δεν θυμάμαι αν προχώρησα στο «μισό κιλό, παρακαλώ» ή αν στράφηκα τελικά στα άλλα με τη ζάχαρη, καθώς θα πήγαιναν για κέρασμα, οπότε μια πιο ασφαλής επιλογή θα ήταν ίσως και πιο συνετή.

Πράγματι τα γλυκαντικά έχουν γίνει πολύ δημοφιλή και το παραπάνω περιστατικό είναι απλά μια ακόμη –εμπειρική– απόδειξη. Παράλληλα, έρευνες επιβεβαιώνουν την αύξηση των πρόσθετων σακχάρων και των μη θρεπτικών γλυκαντικών ουσιών σε συσκευασμένα τρόφιμα και ποτά κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας.

Πρόσφατα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δημοσίευσε μια έκθεση, στην οποία προτρέπει τους ανθρώπους να κόψουν τα τεχνητά γλυκαντικά και άλλα υποκατάστατα ζάχαρης από τη διατροφή τους. Η οδηγία του ΠΟΥ αφορά τη μείωση όλων των γλυκαντικών, ανεξαρτήτως αν είναι φυσικά ή τεχνητά αλλά και τη μη κατανάλωσή τους στην προοσπάθειά μας να ρυθμίσουμε το σωματικό βάρος.

Να πούμε στο σημείο αυτό ότι μέχρι σήμερα έρευνες έχουν συσχετίσει τη μακροχρόνια κατανάλωση μη θρεπτικών γλυκαντικών ουσιών με την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2, λόγω αλλαγών που προκαλούνται στο μικροβίωμα, και με καρδιαγγειακές παθήσεις.

Τι λέει ο ΠΟΥ για τα γλυκαντικά

Η προτροπή του ΠΟΥ ισχύει τόσο για τις μεμονωμένες συσκευασίες γλυκαντικών που οι άνθρωποι μπορούν να προσθέσουν σε τρόφιμα και ποτά όσο και για τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα που περιέχουν γλυκαντικά. Ειδικότερα, η οδηγία αφορά τα εξής:

• ακεσουλφάμη Κ
• ασπαρτάμη
• αντβαντάμη
• κυκλαμικό νάτριο
• νεοτάμη
• σακχαρίνη
• σουκραλόζη
• στέβια (και τα παράγωγά της)

Το εκχύλισμα φρούτων monk δεν περιλαμβάνεται στον κατάλογο των γλυκαντικών ουσιών του ΠΟΥ. Ωστόσο, επειδή πρόκειται για μια σχετικά νέα προσθήκη στα συσκευασμένα τρόφιμα και οι διαθέσιμες έρευνες για τις μακροπρόθεσμες επιδράσεις του δεν είναι πολλές, υπάρχουν πιθανότητες να δρα όπως και τα άλλα γλυκαντικά.

iStock

Ποια γλυκαντικά δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο;

Η ζάχαρη, το μέλι, η αγαύη και τα παράγωγα της ζάχαρης (συμπεριλαμβανομένου του σιροπιού καλαμποκιού ή των αλκοολών ζάχαρης) δεν θεωρούνται υποκατάστατα ζάχαρης, οπότε δεν κατονομάζονται συγκεκριμένα στη νέα οδηγία του ΠΟΥ. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι πρέπει να στραφούν σε αυτά τα προϊόντα, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη προηγούμενη οδηγία του οργανισμού στην οποία συνιστούσε τη μείωση όλων των σακχάρων.

Συμφωνούν οι επιστήμονες με τα συμπεράσματα της έκθεσης;

Η δημοσίευση της έκθεσης προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Ορισμένοι ειδικοί δήλωσαν ότι η ασφάλεια των γλυκαντικών χωρίς ζάχαρη έχει τεκμηριωθεί και ότι τα γλυκαντικά χαμηλών και μηδενικών θερμίδων αποδεδειγμένα βοηθούν στη διαχείριση του βάρους και στη μείωση της πρόσληψης θερμίδων και ζάχαρης.

Ωστόσο, άλλοι επικρότησαν το πόρισμα, αναφέροντας ότι οι άνθρωποι καταναλώνουν ήδη πάρα πολλά υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, τα οποία έχουν συνδεθεί με προβλήματα υγείας. Εκείνοι συμφωνούν, επίσης, στην ενθάρρυνση των καταναλωτών να μειώσουν την πρόσληψη τόσο της ζάχαρης όσο και των τεχνητών γλυκαντικών.

Ο Charles German, καρδιολόγος με ειδίκευση στην προληπτική καρδιολογία στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Σικάγο, ο οποίος μελετάει πώς η σωματική δραστηριότητα και η υγιεινή διατροφή μπορούν να βελτιώσουν την καρδιαγγειακή υγεία, δήλωσε στη Washington Post ότι η νέα οδηγία του ΠΟΥ συνάδει με τις έρευνες δεκαετιών σχετικά με τα τεχνητά γλυκαντικά. «Σίγουρα συμφωνώ με την κατευθυντήρια γραμμή, και φαντάζομαι ότι οι περισσότεροι γιατροί συμφωνούν», ανέφερε. Όπως πρόσθεσε, τα περισσότερα δεδομένα και η επιστήμη έχουν διαπιστώσει ότι τα επεξεργασμένα τρόφιμα γενικά δεν ωφελούν την υγεία μας και είναι πιο πιθανό να την βλάψουν.

iStock

Άρα είναι προτιμότερο να συνεχίσουμε να καταναλώνουμε ζάχαρη;

Οι ειδικοί –και ο ίδιος ο ΠΟΥ– υποστηρίζουν ότι αυτή η έκθεση δεν θα πρέπει να μας κάνει να στραφούμε στην κατανάλωση ζάχαρης. Όπως αναφέρουν, αντί να καταναλώνουμε 2 κουταλιές ζάχαρη ή δύο πακέτα τεχνητού γλυκαντικού, ας προσπαθήσουμε να μειώσουμε την ποσότητα σε 1 κουταλιά και σιγά σιγά σε καμία. Είναι σημαντικό να θέσουμε ως στόχο μια διατροφή χωρίς μεγάλη ποσότητα πρόσθετης ζάχαρης ή τεχνητών γλυκαντικών.

Μάλιστα, η Katherine Zeratsky, διαιτολόγος-διατροφολόγος στην κλινική Mayo στη Μινεσότα, ανέφερε στη Washington Post ότι συνιστά στους ανθρώπους να μειώσουν τη ζάχαρη ή τα γλυκαντικά για μερικές εβδομάδες ώστε να «επαναφέρουν τους γευστικούς τους κάλυκες» και να προσπαθήσουν να εκτιμήσουν τη φυσική γλυκύτητα μιας φράουλας ή ενός καρότου.