3 ΤΡΟΠΟΙ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

H αρθρίτιδα δεν πηγαίνει πάντα «πακέτο» με τη γήρανση και οι γιατροί ενημερώνουν πως έχουμε τρόπους να προστατευτούμε, ειδικά από την οστεοαρθρίτιδα. Ας δούμε τρεις.

Το μυοσκελετικό σύστημα (βλ. συνεργασία μυών και σκελετού) αποτελεί πρόκληση για σχεδόν 1,7 δισεκατομμύρια κατοίκους του πλανήτη. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι μυοσκελετικές παθήσεις είναι η κύρια αιτία αναπηρίας παγκοσμίως. Οι περισσότερες από 150 διαφορετικές ασθένειες που ανήκουν στη λίστα των μυοσκελετικών παθήσεων αφορούν βλάβες στους μυς, τα οστά, τις αρθρώσεις και τους παρακείμενους συνδετικούς ιστούς.

Χαρακτηρίζονται από πόνο, περιορισμό στην κινητικότητα και την επιδεξιότητα, σε βαθμό που επηρεάζεται όλη η ζωή των ασθενών. Ο πόνος στη μέση είναι η μοναδική κύρια αιτία αναπηρίας σε 160 χώρες.

Λόγω της αύξησης του πληθυσμού και της γήρανσης, ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με μυοσκελετικές παθήσεις και συναφείς λειτουργικούς περιορισμούς αυξάνεται ραγδαία. Έτσι, όλες οι υγειονομικές αρχές του πλανήτη μελετούν τα της πρόληψης αλλά και της ανακούφισης κάπως περισσότερο από όσο το έκαναν έως την περασμένη δεκαετία.

Η αρθρίτιδα περιλαμβάνει 230 απειλές

Το ανθρώπινο σώμα έχει 206 οστά. Έχει και περισσότερα από 300 σημεία ένωσης δύο ή περισσότερων οστών. Αυτά λέγονται αρθρώσεις. Εκείνες που επιτρέπουν την κίνηση μεταξύ των οστών είναι περί τις 230. Όλες είναι ευάλωτες στις φλεγμονές, σε ένα ή και περισσότερα σημεία της άρθρωσης.

Αυτό, λοιπόν, που λέμε αρθρίτιδα είναι στην ουσία περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι φλεγμονωδών καταστάσεων που αφορούν τους πάντες.Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται ο πόνος, η δυσκαμψία και το πρήξιμο, το κοκκίνισμα και η θερμότητα, καθώς και μειωμένο εύρος κίνησης και δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Η πιο συχνή μορφή είναι η οστεοαρθρίτιδα. Όταν εκτός από τις αρθρώσεις επηρεάζονται και τένοντες, σύνδεσμοι, μύες ή οστά, προκύπτουν οι ρευματισμοί (ρευματικές παθήσεις), στους οποίους –μεταξύ άλλων– ανήκει η ινομυαλγία.

Για την ιστορία, ο πόνος στις αρθρώσεις μπορεί να είναι και σύμπτωμα άλλων ασθενειών. Οπότε, αν νιώθεις κάποια ενόχληση, κάνε έναν κόπο να πας σε έναν γιατρό.

Τι συμβαίνει με την οστεοαρθρίτιδα

Πρόκειται για φθορά του χόνδρου ο οποίος καλύπτει την άκρη των οστών μιας άρθρωσης για να επιτρέπει την ανενόχλητη κίνηση. Όταν ο χόνδρος αρχίζει να φθείρεται, τρίβονται τα κόκαλα μεταξύ τους. Η οστεοαρθρίτιδα είναι συχνότερη σε ανθρώπους ηλικίας άνω των 50 χρόνων. Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., το 9,6% των ανδρών και το 18% των γυναικών άνω των 60 χρόνων έχουν συμπτωματική οστεοαρθρίτιδα στο χέρι.

Σε νεαρότερα άτομα, η οστεοαρθρίτιδα συνδέεται με τραυματισμό, κληρονομικότητα ή συγκεκριμένες χρόνιες παθήσεις (παχυσαρκία, καρδιοπάθεια, διαβήτης).

Μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2019 ενημέρωσε πως σε τρεις περίπου δεκαετίες τα περιστατικά οστεοαρθρίτιδας αυξήθηκαν πάνω από 50% (247.5100.000 έναντι 527.810.000) σε 204 χώρες και περιοχές που έδωσαν σχετικά στοιχεία. Η οστεοαρθρίτιδα σε γόνατα και ισχίο εκτιμάται πως επηρεάζει 3754,2 ανθρώπους ανά 100.000.

Σημειώθηκε πως «σε μεγάλες αρθρώσεις, όπως το γόνατο και το ισχίο, θεωρείται ότι προκαλεί τη μεγαλύτερη αναπηρία και μπορεί να χρειαστεί αντικατάσταση της άρθρωσης στο τελικό στάδιο», όπως και ότι «φάνηκε να είναι πιο διαδεδομένη στις γυναίκες και ο επιπολασμός αυξανόταν με την ηλικία». Υπήρχαν στοιχεία που έδειχναν πως αποτελεί μεγαλύτερο κίνδυνο για τους ανθρώπους που ζουν σε χώρες χαμηλού ή μέσου εισοδήματος.

Η θεραπεία για την αρθρίτιδα περιλαμβάνει συνήθως έναν συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής, άσκησης και αλλαγές στον τρόπο ζωής για τη διαχείριση του πόνου και τη βελτίωση της λειτουργίας των αρθρώσεων. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση ή την αντικατάσταση των κατεστραμμένων αρθρώσεων.

Πώς μπορείς να μειώσεις ή να αποφύγεις την καταπόνηση της οστεορθρίτιδας

Αν είσαι στα 30 ή στις αρχές των 40, θα ήταν χρήσιμο να πάρεις από τώρα τα μέτρα σου, ώστε να ζήσεις χωρίς πόνο στις αρθρώσεις καθώς μεγαλώνεις.

Ιδανικά, θα έπρεπε να προσέχουμε από παιδιά να μην τραυματιζόμαστε σε αυτές ή, αν χτυπάμε, να κάνουμε την κατάλληλη αποκατάσταση.

• Σύμφωνα με όσα είπε στους New York Times η ερευνήτρια του Duke στο τμήμα της ιατρικής, Kelli Dominick Allen, μια καλή αρχή για ένα καλύτερο μέλλον είναι η διατήρηση ενός υγιούς βάρους που θα σε βοηθήσει να αποφύγεις την υπερβολική φθορά των αρθρώσεων, αλλά και τη μείωση του πόνου εάν, τελικά, δεν γλιτώσεις την αρθρίτιδα.
• Σε έρευνα έχει φανεί πως η τακτική άσκηση χαμηλής έντασης, που δεν ταλαιπωρεί τα γόνατα, τους γοφούς και τις αρθρώσεις, και οι ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών (που ενισχύουν τις αρθρώσεις), βοηθούν να έχουμε μειωμένο πόνο (από το είδος που σχετίζεται με τον οστεοαρθρίτιδα), βελτιωμένη φυσική λειτουργία και ποιότητα ζωής.
• Yπάρχουν στοιχεία που δείχνουν πως μπορούμε να βοηθηθούμε και μέσω των τροφών που έχουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία μειώνουν τις φλεγμονές.