ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΝΟ 1 ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ

Τσιγάρο και διαβήτης είναι ένας επικίνδυνος συνδυασμός, χειρότερος ίσως από το πολύ φαγητό και τον διαβήτη. Αυτό υποστήριξαν ερευνητές στο ετήσιο διαβητολογικό συνέδριο στη Γαλλία, εξηγώντας το γιατί.

Ο διαβήτης τύπου 2 και το κάπνισμα αποτελούν σημαντικά προβλήματα της δημόσιας υγείας. Το καθένα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, μειώνει σημαντικά το προσδόκιμο ζωής: Δέκα χρόνια κατά μέσο όρο για τους καπνιστές και έξι χρόνια για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2.

Τώρα όμως οι ειδικοί κρούουν το κουδούνι σε όσους συνδυάζουν και τα δύο. Τσιγάρο και διαβήτης είναι ένας τοξικός συνδυασμός που μπορεί να σκοτώσει. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν οι επιστήμονες που συμμετείχαν στο ετήσιο συνέδριο της Γαλλόφωνης Διαβητικής Εταιρείας (SFD), προτρέποντας κάθε ασθενή με διαβήτη να σβήσει τώρα το τελευταίο του τσιγάρο.

Τσιγάρο και διαβήτης: Ένας ολέθριος συνδυασμός

Όσο λοιπόν κι αν έχουμε συνδέσει -δικαίως- τον διαβήτη με την κακή διατροφή, τελικά αποδεικνύεται ότι το κάπνισμα είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου για θνησιμότητα στους ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 και 2. Κατατάσσεται μάλιστα ψηλότερα σε σχέση με άλλους παράγοντες, όπως η αυξημένη γλυκόζη, τα λιπίδια και η αρτηριακή πίεση.

Πράγματι, οι μελέτες δείχνουν μια σχέση μεταξύ του καπνίσματος (και, σε μικρότερο βαθμό, του παθητικού) και του κινδύνου ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2. Αυτό το εύρημα υποστηρίζεται και από διάφορες συγκεντρωτικές μελέτες.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

«Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο ενός ατόμου για διαβήτη τύπου 2 κατά 40% και αυτή η σχέση εξαρτάται από τη δόση, όσον αφορά τόσο τα τσιγάρα ανά ημέρα όσο και τα πακέτα που έχουν καπνιστεί στο σύνολο των ετών» ανέφεραν οι ερευνητές.

Τι έδειξαν οι μελέτες

Η πιο διάσημη σχετική μελέτη (με σχεδόν 6 εκατομμύρια συμμετέχοντες) ήταν αυτή που δημοσιεύτηκε το 2015, με επικεφαλής ερευνητές από το εργαστήριο Channing στο Brigham and Women's Hospital, την Ιατρική Σχολή του Ηarvard και τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Harvard T.H. Chan, η οποία εντόπισε επίσης τον αυξημένο κίνδυνο διαβήτη στους καπνιστές.

Η μελέτη έδειξε ότι υπήρχε δοσοεξαρτώμενη σχέση μεταξύ των ασθενών που κάπνιζαν 1 έως 14 τσιγάρα την ημέρα, ο οποίος μάλιστα αυξήθηκε μεταξύ των ασθενών που κάπνιζαν περισσότερα από 25 τσιγάρα την ημέρα. Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτή η σχέση υφίσταται και για το παθητικό κάπνισμα.

Αν και οι καπνιστές τείνουν να έχουν χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και χαμηλότερο βάρος από τους μη καπνιστές, το κάπνισμα ευνοεί τη συσσώρευση σπλαχνικού λίπους. Επομένως, όσο περισσότερο καπνίζει κανείς, τόσο περισσότερο αυξάνεται ο ΔΜΣ.

Τι σχέση έχουν τσιγάρο και σπλαχνικό λίπος

Το χειρότερο όμως είναι ότι ο λιπώδης ιστός γύρω από την κοιλιά, που είναι και το πιο επικίνδυνο για την υγεία είδος σωματικού λίπους, σχετίζεται με μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη και ευαισθησία στην ινσουλίνη.

Σε μια πρόσφατη μελέτη, που συμπεριέλαβε 6.123 ασθενείς ηλικίας 35 έως 75 ετών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος αύξησης του σπλαχνικού λίπους ήταν σχεδόν 2 φορές υψηλότερος για τους ασθενείς που κάπνιζαν περισσότερα από 20 τσιγάρα την ημέρα, σε σύγκριση με τους ασθενείς που κάπνιζαν έως 10 τσιγάρα την ημέρα.

«Είναι πολύ πιθανό να υπάρχει σχέση μεταξύ του καπνίσματος και της συσσώρευσης σπλαχνικού λίπους, το οποίο προάγει το μεταβολικό σύνδρομο», δήλωσε ο Vincent Durlach, MD, ειδικός στον διαβήτη και το κάπνισμα στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Reims.

Νικοτίνη και αντίσταση στην ινσουλίνη

«Αυτή η κατάσταση μπορεί να περιλαμβάνει συνδυασμό διαβήτη τύπου 2, υπέρτασης, υπερτριγλυκεριδαιμίας και χαμηλής HDL χοληστερόλης, συμπτώματα που παρουσιάζονται ως αποτέλεσμα της αντίστασης στην ινσουλίνη» συμπλήρωσε. Ωστόσο, οι άμεσοι και έμμεσοι παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί δεν έχουν ακόμη προσδιοοριστεί.

Στα τσιγάρα, ο βασικός υπεύθυνος είναι η νικοτίνη. Αυτή διεγείρει την παραγωγή αντιρρυθμιστικών ορμονών γλυκόζης αίματος, όπως κατεχολαμίνες, αυξητική ορμόνη και αδρενοκορτικοτροπική ορμόνη, προκαλώντας αύξηση της κορτιζόλης. Επιπλέον, η νικοτίνη έχει αντιοιστρογονική δράση, προωθώντας την κατανομή λίπους στην κοιλιά.

Τσιγάρο και διαβήτης: Τι πρέπει να θυμάστε

Τέλος, η νικοτίνη συνδέεται με ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και οξειδωτικό στρες, αποτέλεσμα της υποξίας που προκαλείται από το μονοξείδιο του άνθρακα. Προσθέστε σε αυτό την προφλεγμονώδη δράση του καπνού του τσιγάρου και θα οδηγηθείτε σε χρόνια φλεγμονή.

Οι επιδράσεις της νικοτίνης σχετίζονται επίσης με κακή λειτουργία του ήπατος και μειωμένη πρόσληψη γλυκόζης που διεγείρεται από ινσουλίνη. Αλλά αν όλα αυτά σας φαίνονται δυσνόητα ή πολύ επιστημονικά, εσείς κρατήστε δύο πράγματα:

1. Το καλό νέο: Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι αναστρέψιμη εάν διακοπεί το κάπνισμα.
2. Το ελπιδοφόρο νέο: Αν θέλετε να διατηρήσετε τον διαβήτη (και τον προδιαβήτη) υπό έλεγχο, σταματήστε το κάπνισμα.