ΠΟΣΕΣ ΩΡΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΟΙΜΑΣΑΙ ΠΡΙΝ ΠΙΑΣΕΙΣ ΤΟ ΤΙΜΟΝΙ

Υπάρχει όριο στο πόσες ώρες χρειάζεται να ξεκουράζεσαι πριν οδηγήσεις; Μια έρευνα έρχεται να δώσει την απάντηση.

Αμέτρητες οι φορές που έχω ακούσει μετά από μια βραδινή έξοδο ατάκες, όπως «είμαι μια χαρά, μπορώ να οδηγήσω». Δεν ξέρω εσύ τι κάνεις όταν τις ακούς, αλλά εγώ κάπως συγχύζομαι, γιατί καλός οδηγός δεν είναι μόνο αυτός που δεν έχει τρακάρει ποτέ. Ένας καλός οδηγός προνοεί και τηρεί τον Κ.Ο.Κ., ακόμα κι όταν πιστεύει ότι «το ‘χει», ότι «ξέρει τον δρόμο και με κλειστά μάτια», ότι «είναι μόνο 100 μετρά». Σκέψου μόνο όσα βλέπεις εσύ ο ίδιος στον δρόμο, όσα λέγονται στις δικές σου παρέες, όσα διαβάζεις σε ενημερωτικές ιστοσελίδες.

Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και τα κάπως πιο «τσουχτερά» πρόστιμα έχουν αποτρέψει κάποιους από να οδηγούν, αφού έχουν πιει μερικά ποτηράκια κρασί.

Κι ενώ, όσον αφορά την κατανάλωση αλκοόλ (και τη χρήση κινητού τηλεφώνου) ο Κ.Ο.Κ. προβλέπει συγκεκριμένες κυρώσεις, δεν συμβαίνει το ίδιο με έναν άλλο παράγοντα, που θέτει επίσης σε κίνδυνο τους χρήστες ενός οδικού δικτύου: την κούραση.

Η κόπωση των οδηγών

Με δεδομένο ότι η κούραση έχει διάφορες αιτίες, όπως η έλλειψη ύπνου και η πολύωρη εργασία, η οδήγηση όταν είμαστε κουρασμένοι είναι αρκετά συνηθισμένη.

Μεγάλη έρευνα έδειξε ότι το 20-25% των οδηγών αυτοκινήτων ανέφερε πως είχαν οδηγήσει τουλάχιστον μία φορά τόσο νυσταγμένοι που δυσκολεύονταν να κρατήσουν τα μάτια τους ανοιχτά, τον μήνα που προηγήθηκε της έρευνας. Σύμφωνα, επίσης, με μετα-ανάλυση, ο κίνδυνος σύγκρουσης αυξάνεται κατά 29% για τους κουρασμένους οδηγούς σε σύγκριση με τους ξεκούραστους.

Freepik

«Οι κουρασμένοι οδηγοί τείνουν να είναι λιγότερο προσεκτικοί και να αντιδρούν πιο αργά και λιγότερο αποτελεσματικά (π.χ. περισσότερες κινήσεις του τιμονιού, μεγαλύτερη διακύμανση στην ταχύτητα). Η κούραση επηρεάζει, επίσης, τη διάθεση και συνεπώς τη συμπεριφορά, εντείνοντας τον εκνευρισμό και την αγανάκτηση», αναφέρει έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για την Ασφάλεια στον Δρόμο.

Πόση ξεκούραση χρειαζόμαστε

Όσον αφορά την κατανάλωση αλκοόλ, έχουν θεσπιστεί ανώτερα επιτρεπόμενα όρια στο αίμα. Μπορεί κάτι ανάλογο να γίνει σχετικά με τις ώρες ύπνου που χρειαζόμαστε για να οδηγούμε με ασφάλεια; Υπάρχει ένα κατώτατο επιτρεπόμενο όριο ωρών που πρέπει να καλύψουμε πριν πιάσουμε το τιμόνι;

Θέλοντας να δώσουν απάντηση στα ερωτήματα αυτά, οι ερευνητές από το CQUniversity της Αυστραλίας, Madeline Sprajcer, λέκτορας ψυχολογίας και ο καθηγητής Drew Dawson, που ασχολείται με τον ύπνο και την κόπωση, αξιολόγησαν στοιχεία από εργαστηριακές και επιτόπιες μελέτες.

Freepik

Η μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature and Science of Sleep, διαπίστωσε ότι εάν έχουμε κοιμηθεί λιγότερο από πέντε ώρες μέσα στο τελευταίο 24ωρο, είναι εξίσου πιθανό να έχουμε κάποιο τροχαίο ατύχημα με το να είχαμε φτάσει το νόμιμο όριο συγκέντρωσης οινοπνεύματος στο αίμα για την Αυστραλία (0,05%).

Επιπλέον, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, ο κίνδυνος σύγκρουσης αυξάνεται με κάθε ώρα νυχτερινού ύπνου που χάνεται. Μελέτες υποδεικνύουν ότι αν ένας οδηγός κοιμηθεί έως 4 ώρες το προηγούμενο βράδυ, μπορεί να έχει έως και 15 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμπλακεί σε ατύχημα.

Υπάρχει λύση;

Η λύση στο πρόβλημα είναι προφανής. Φροντίζουμε να κοιμόμαστε και να ξεκουραζόμαστε. Βέβαια, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Ο ύπνος δεν είναι όπως το ποτό, που ως επί το πλείστον, επιλέγουμε αν θα καταναλώσουμε ή όχι. Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι πάσχουν από αϋπνίες, κάποιοι άλλοι μπορεί να είναι νέοι γονείς. Στην περίπτωση της κόπωσης, εμείς οι οδηγοί φέρουμε μεγάλη ευθύνη. Αν δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε, καλό είναι να επιλέξουμε έναν άλλο τρόπο μετακίνησης ή να κάνουμε μια στάση για να ξεκουραστούμε.

iStock

Η κόπωση είναι μη μετρήσιμη και στην περίπτωση τροχαίων ατυχημάτων δεν υπάρχει κάποιο τεστ που να αξιολογήσει πόσο έχουμε κοιμηθεί ή πόσο κουρασμένοι είμαστε. Το πρόβλημα γίνεται εμφανές εκ του αποτελέσματος, όταν δηλαδή έχουμε ήδη εμπλακεί σε κάποιο δυστύχημα.

Στο Νιου Τζέρσεϊ, πάντως, υπάρχει η νομοθεσία «Maggie's Law», που θεωρεί ότι οι οδηγοί δεν είναι, νομικά, σε θέση να οδηγήσουν όταν δεν έχουν κοιμηθεί καθόλου μέσα στις προηγούμενες 24 ώρες. Το πόσο αυστηρή ή χαλαρή είναι η συγκεκριμένη νομοθεσία είναι άλλο θέμα.