ΜΑΘΕ ΑΠΟ ΤΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ Η ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΝΤΡΩΝ ΣΗΜΕΡΑ

Μπορεί η κοινωνία να τους αναγνωρίζει αρκετά προνόμια, στον τομέα της υγείας ωστόσο οι άντρες φαίνεται να μην τα πηγαίνουν και τόσο καλά.

Οι άντρες έχουν το πλεονέκτημα στους περισσότερους τομείς της κοινωνίας μας, ωστόσο δεν τα πηγαίνουν τόσο καλά όσον αφορά την υγεία και τους παράγοντες που μπορεί να τους οδηγήσουν στο θάνατο, λέει ο Ντέρεκ Γκρίφιθ, καθηγητής στον τομέα της Διαχείρισης και της Πολιτικής της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Τζόρτζταουν.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου, οι άντρες ζουν λιγότερα χρόνια σε σχέση με τις γυναίκες. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για παράδειγμα, το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση για τις γυναίκες ήταν το 2020, κατά μέσο όρο, 5,7 χρόνια μεγαλύτερο από αυτό των ανδρών (83,2 έτη έναντι 77,5 ετών). Όσο για τα χρόνια υγιούς ζωής αντιπροσώπευαν το 78% και το 82% του συνολικού προσδόκιμου ζωής των γυναικών και των αντρών, αντίστοιχα. Ανάλογα ήταν τα νούμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, με το προσδόκιμο ζωής το 2021 να είναι 79,1 χρόνια για τις γυναίκες και 73,2 χρόνια για τους άντρες. Αν αναρωτιέστε για την εδώ κατάσταση, οι Ελληνίδες ζουν κατά μέσο όρο 84 χρόνια και οι Έλληνες 79.

Πού χάνουν οι άντρες στον τομέα της υγείας

Ποιοι είναι, όμως, ορισμένοι από τους τομείς στους οποίους οι άντρες υστερούν; Ας ξεκινήσουμε από την όχι και τόσο μακρινή πανδημία. Σύμφωνα με στοιχεία, αν και παρόμοια νούμερα αντρών και γυναικών έχουν διαγνωστεί με Covid-19, οι πρώτοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά και να πεθάνουν εξαιτίας της λοίμωξης. Η διαφορά αυτή, μάλιστα, δεν φαίνεται να εξηγείται από τυχόν προϋπάρχουσες καταστάσεις. Πιο συγκεκριμένα, το προσαρμοσμένο ως προς την ηλικία ποσοστό θανάτων για την Covid-19, ήταν 140 θάνατοι ανά 100.000 για τους άντρες και 87,7 ανά 100.000 για τις γυναίκες.

Και στην περίπτωση του διαβήτη, τα πρωτεία κατέχουν οι άντρες, με τους θανάτους το 2020 να φτάνουν τους 31,2 ανά 100.000 άτομα (το αντίστοιχο νούμερο για τις γυναίκες ήταν 19,5). Αναφορικά με τους ασθενείς με διαγνωσμένο διαβήτη στη Γηραιά Ήπειρο, ο αριθμός των αντρών έχει αυξηθεί σημαντικά από περίπου 7,3 εκατ. το 2000 σε 16,7 εκατ. το 2019. Αύξηση έχει σημειωθεί και στις γυναίκες, αλλά από 9,5 εκατ. τα περιστατικά έφτασαν τα 15,6 εκατ. Οι άντρες φαίνεται να είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη διαβήτη, λόγω βιολογικών παραγόντων, ενώ χρειάζεται να πάρουν λιγότερο βάρος για να εμφανίσουν την πάθηση.

iStock

Μία ακόμα νόσος που πλήττει περισσότερο το ανδρικό φύλο είναι ο καρκίνος. Σε παγκόσμιο επίπεδο, περισσότερες από 18 εκατ. περιπτώσεις διαγνώστηκαν το 2020. Τα τυποποιημένα για την ηλικία ποσοστά για όλους τους καρκίνους (με εξαίρεση τον μη μελανωματικό καρκίνο του δέρματος) για άνδρες και γυναίκες ήταν 190 ανά 100.000 άτομα. Το ποσοστό ήταν υψηλότερο για τους άνδρες (200,9 ανά 100,000) από ότι για τις γυναίκες (178,1 ανά 100.000), σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο Έρευνας για τον Καρκίνο.

Τα πράγματα δεν είναι καλύτερα ούτε στο κομμάτι της ψυχικής υγείας, όπως μαρτυρούν τα ποσοστό αυτοκτονιών. Το αμερικανικό CDC αναφέρει ότι το 69,68% των θανάτων από αυτοκτονίες το 2020 αφορούσε λευκούς άντρες. Όσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση, σχεδόν 8 στις 10 αυτοκτονίες (77%) αφορούσαν άντρες και περίπου το 31% ήταν άτομα ηλικίας 45 έως 60 ετών.

iStock

Και φτάνουμε στα τροχαία ατυχήματα. Αν κυκλοφορείς έστω και λίγο εκεί έξω στον δρόμο, ήδη γνωρίζεις τι πρόκειται να ακολουθήσει. Όπως θα έχεις υποψιαστεί, τα περισσότερα θύματα τροχαίων ατυχημάτων είναι άντρες. Στην Ε.Ε. αυτό μεταφράζεται στο 76% των ανθρώπων που σκοτώνονται στους δρόμους. Ακόμα και οι σοβαροί τραυματισμοί είναι περισσότεροι μεταξύ των αντρών. Ίδια η κατάσταση και στην Αμερική, όπου σχεδόν κάθε χρόνο από το 1975 έως το 2020, ο αριθμός των θανάτων από τροχαία ατυχήματα ήταν υπερδιπλάσιος μεταξύ των αντρών σε σχέση με αυτόν των γυναικών.

Οι επισκέψεις στον γιατρό

Μην πας μακριά, ρίξε μια ματιά στον οικογενειακό και στον φιλικό σου κύκλο. Ποιοι είναι εκείνοι που επισκέπτονται συχνότερα τον γιατρό τους για τσεκ απ; Καλά το κατάλαβες, οι γυναίκες. Αν και ως παιδιά, αγόρια και κορίτσια, επισκέπτονται τον παιδίατρο με την ίδια συχνότητα, η κατάσταση αλλάζει στην ενήλικη ζωή. Σε επίπεδο Ε.Ε., η συχνότητα των επισκέψεων σε γενικούς γιατρούς, οδοντιάτρους ή γενικούς χειρουργούς ήταν υψηλότερη για τις γυναίκες από ότι για τους άνδρες. Παρόμοια εικόνα περιγράφουν και τα στοιχεία του CDC, που δείχνουν ότι στην περίπτωση των γυναικών το ποσοστό ιατρικών επισκέψεων, το 2018, ήταν σχεδόν 40% υψηλότερα από αυτό των αντρών.

ΟΙ ΑΝΤΡΕΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΟΥΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΟΥΝ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟΥΣ, ΕΤΣΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΔΙΑΓΙΓΝΩΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΙΟ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΑ ΣΤΑΔΙΑ.

«Η αντοχή και η σεξουαλική υγεία είναι δύο από τα κορυφαία πράγματα που απασχολούν τους άντρες», δήλωσε ο Howard LeWine, γιατρός Εσωτερικής Παθολογίας στο Brigham and Women’s Hospital στη Βοστώνη και επικεφαλής ιατρικός συντάκτης της Harvard Health Publishing. «Όταν είσαι 20, 30 ετών και άντρας, δεν σκέφτεσαι την υγεία σου. Η ιδέα να επισκεφτείς έναν γιατρό για να προλάβεις τον καρκίνο ή τις καρδιαγγειακές παθήσεις δεν είναι στο μυαλό πολλών μέχρι τη στιγμή που κάτι θα τους συμβεί».

Μια μεγάλη παρανόηση

Για πολλά χρόνια επικρατούσε η λανθασμένη πεποίθηση ότι οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό τις παροχές που προσέφερε το όποιο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης (σε σχέση με τους άντρες). Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, η συμπεριφορά των αντρών να καθορίζει τα πρότυπα με βάση τα οποία αξιολογούνταν ο υπόλοιπος πληθυσμός όσον αφορά την αναζήτηση υγειονομικής περίθαλψης.

Συχνά, λοιπόν, οι γυναίκες θεωρούνταν υπερβολικές. Όπως εξηγεί, όμως, ο Γκρίφιθ, «πιστεύαμε ότι οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν υπερβολικά τις παροχές υγειονομικής περίθαλψης και ότι οι άνδρες έκαναν το σωστό. Τώρα συνειδητοποιήσαμε ότι οι γυναίκες βρίσκονταν στον σωστό δρόμο, κυρίως στον τομέα της πρόληψης, ενώ οι άνδρες στην πραγματικότητα έκαναν λιγότερα από αυτά που έπρεπε».

iStock

Εξηγώντας το χάσμα μακροζωίας

Οι λόγοι πίσω από αυτό το… χάσμα δεν είναι πλήρως κατανοητοί. Το γεγονός, πάντως, ότι οι διαφορές αυτές παρατηρούνται σε ολόκληρο τον κόσμο υποδηλώνει πως η βιολογία πιθανώς να παίζει σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα, τα υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης μπορούν να αποδυναμώσουν την ανοσολογική απόκριση, παράγοντας που ίσως απαντά σε έναν βαθμό στο ερώτημα γιατί οι άνδρες είναι πιο ευάλωτοι σε παρασιτικές λοιμώξεις. Από την άλλη, τα οιστρογόνα μπορεί να εξηγήσουν γιατί οι γυναίκες έχουν χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων, αν και η ψαλίδα κλείνει μετά την εμμηνόπαυση, όταν τα επίπεδά τους μειώνονται δραματικά.

Ας μην ξεχνάμε, βέβαια, και τις πολιτισμικές προκαταλήψεις και τα έμφυλα στερεότυπα, που θέλουν τα αγόρια και τους άντρες να κρύβουν τα συναισθήματά τους, να μην παραπονιούνται, να μην πονούν, να μην ζητούν βοήθεια. Όλα τα παραπάνω επηρεάζουν άμεσα την υγεία τους, αφού οι άντρες καθυστερούν σε σχέση με τις γυναίκες να απευθυνθούν σε ειδικούς, με αποτέλεσμα οι ασθένειες να διαγιγνώσκονται σε πιο προχωρημένα στάδια.

Οι άντρες είναι, επίσης, γνωστό ότι υιοθετούν πιο ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, όπως η κατανάλωση αλκοόλ και η υπερβολική ταχύτητα στην οδήγηση.