ΟΙ ΛΑΜΠΕΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΟΥ: ΠΟΙΕΣ ΝΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ

Η επιλογή του φωτισμού έχει εξελιχθεί σε επιστήμη, καθώς υπάρχουν πια πολλές επιλογές αλλά και η γνώση ότι οι λάμπες που διαλέγουμε επηρεάζουν τη διάθεσή μας.

Eδώ που έχουμε φτάσει (βαλλόμαστε πανταχόθεν), χρειαζόμαστε όποια βοήθεια μπορούμε να πάρουμε για την προστασία της διάθεσής μας. Δηλαδή, της ψυχικής μας υγείας. Σε ρωτώ λοιπόν: Τι φώτα έχεις στο σπίτι; Τι λάμπες;

Αρχικά ελπίζω να είναι led, για να μην τα «τρως» στο ρεύμα. Από εκεί και πέρα, οι λάμπες εκπέμπουν ζεστό ή ψυχρό φως. Αν δεν ξέρεις/δεν απαντάς πού εντάσσεται ο φωτισμός στο δικό σου σπίτι , θα σου δώσω πολλούς καλούς λόγους για να μάθεις και να κινηθείς αναλόγως.

Οι λάμπες στη ζωή μας

Επιστημονικά ευρήματα έχουν ενημερώσει εδώ και πολλά χρόνια πως ο φωτισμός παίζει σημαντικό ρόλο στη ψυχολογική μας κατάσταση, στο πώς σκεφτόμαστε και το πώς συμπεριφερόμαστε. Ανήκουμε στην κατηγορία των ζώων που έχουν ανάγκη το φως για να λειτουργούν όσο γίνεται καλύτερα και το σώμα και το μυαλό μας.

Όπως τονίζει η Washington Post, «η έκθεση στο φυσικό φως και σε ορισμένους τύπους τεχνητού φωτός βοηθά το σώμα σας να διατηρήσει τον κιρκάδιο ρυθμό του» (βλ. εσωτερικό ρολόι που ρυθμίζει βασικές λειτουργίες όπως τα πρότυπα ύπνου-αφύπνισης, την απελευθέρωση ορμονών, την αρτηριακή πίεση και τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας του σώματος).

Μελέτη του 2021, που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Environmental Research and Public Health, διαπίστωσε ότι η πρόσβαση στο φως της ημέρας μέσα στο σπίτι βοήθησε τους συμμετέχοντες να κοιμηθούν πιο γρήγορα τη νύχτα. Επίσης, τους έδωσε μεγαλύτερη αίσθηση ζωτικότητας κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Έρευνα του 2022, που θα τη βρεις στο περιοδικό Building and Environment, αποκάλυψε ότι το να υπάρχει φυσικό φως σχεδόν σε κάθε δωμάτιο (κουζίνα, υπνοδωμάτιο, σαλόνι και τραπεζαρία) βελτίωσε τη συναισθηματική ευεξία.

Τι λάμπα πρέπει να βάλεις πού

Το ζεστό φως βγάζει ένα φυσικό κιτρινωπό χρώμα, το οποίο πλησιάζει πάρα πολύ στο φυσικό. Μελέτες έχουν δείξει πως ενθαρρύνει τη χαλάρωση και τη δημιουργική σκέψη. Το ψυχρό φως φαίνεται ως τεχνητό και εκπέμπει μπλε χρώμα, που έχει διαπιστωθεί πως προάγει τη συγκέντρωση. Για αυτό και το πρώτο προτιμάται για τα σπίτια ενώ το δεύτερο για τους εργασιακούς χώρους.

Εάν δεν λούζει το διαμέρισμά σου το φυσικό φως, μπορείς να επιτύχεις ανάλογο αποτέλεσμα με λαμπτήρες πλήρους φάσματος. Έχουν σχεδιαστεί για να «πείθουν» το ανθρώπινο μάτι πως πρόκειται για το μεσημεριανό φως του ήλιου, καθώς μιμούνται το πλήρες ηλεκτρομαγνητικό φάσμα φωτός. Έτσι, μας βοηθούν να μειώσουμε το άγχος και να ενισχύσουμε την εγρήγορση.

Fact: Το φως πλήρους φάσματος έχει σχετιστεί με χαμηλότερα επίπεδα ορμονών του στρες (π.χ. η κορτιζόλη) στο ανθρώπινο σώμα.

Μπερδεύτηκες; Για αυτό είμαστε εμείς εδώ: Οι εξπέρ προτείνουν τη χρήση ψυχρών φώτων για ψηλά (οροφή) και ζεστών για χαμηλά (τραπέζια, δάπεδο), ώστε να πάρουμε το καλύτερο δυνατό σε λειτουργικότητα και διάθεση.

Αν επιμένεις να αφήνεις το φως της οροφής αναμμένο το βράδυ που πας για ύπνο, πρέπει να γνωρίζεις πως έτσι καταστέλλεις την απελευθέρωση της μελατοτίνης και άρα κάνεις δύσκολο τον ύπνο. Εν τω μεταξύ, μπορείς να μιμηθείς το εφέ του φυσικού φωτός που σβήνει σιγά σιγά μέσα στην ημέρα, με ροοστάτες.

Το σύστημα της επιτυχίας

Η εταιρεία Design With Science αντλεί στοιχεία από τις αρχές της νευροεπιστήμης, προκειμένου να δημιουργήσει χώρους που βοηθούν την καλή ψυχική κατάσταση. Όπως είπε εκπρόσωπος της στην WP, το ιδανικό αποτέλεσμα το δίνουν οι ζώνες φωτός. Δηλαδή, «δοκιμάστε έντονο φωτισμό στην κουζίνα σας –με φώτα κάτω από το ντουλάπι, για παράδειγμα– για την ενίσχυση της ασφάλειας και την αποφυγή καταπόνησης των ματιών. Ή έναν λαμπτήρα σε χρυσή απόχρωση σε ένα φωτιστικό γραφείου για να τονώσετε τη δημιουργικότητα».

Περιβαλλοντική ψυχολόγος προσθέτει ότι «στο μπάνιο, η ποιότητα των χρωμάτων έχει σημασία γιατί επηρεάζει το πώς φαινόμαστε όταν κοιτάμε στον καθρέφτη. Το φως πρέπει να είναι αρκετά δυνατό (τουλάχιστον 60 watt, ανάλογα με το μέγεθος του μπάνιου σας), ώστε να μπορείτε να βλέπετε καθαρά τον εαυτό σας, αλλά αρκετά ζεστό σε τόνο, ώστε το δέρμα σας να μην παίρνει μια περίεργη απόχρωση.

»Για το σαλόνι, προτιμήστε ζεστό, ατμοσφαιρικό φωτισμό, καθώς διευκολύνει τη χαλάρωση και την κοινωνική αλληλεπίδραση. Το ίδιο ισχύει και για τα υπνοδωμάτια. Επιπλέον, ο ζεστός, ατμοσφαιρικός φωτισμός δεν θα επηρεάσει την ικανότητά σας να αποκοιμηθείτε».