ΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ «ΧΑΠΙ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΜΕΡΑΣ» ΓΙΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΑ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Τα ποσοστά που αφορούν σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις αυξάνονται ανησυχητικά και η έρευνα εστιάζει σε ένα «χάπι της επόμενης μέρας» που θα μπορεί να προστατεύει αποτελεσματικά.

Υπάρχουν περισσότερα 30 διαφορετικά βακτήρια, ιοί και παράσιτα που έχει διαπιστωθεί πως μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής επαφής (συμπεριλαμβανομένου του κόλπου, του πρωκτού και του στοματικού σεξ). Ορισμένες σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις μπορούν επίσης να μεταδοθούν από μητέρα σε παιδί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού και του θηλασμού.

Οκτώ παθογόνα συνδέονται με τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ). Από αυτά, επί του παρόντος είναι ιάσιμα 3 βακτήρια (χλαμύδια, γονόρροια και σύφιλη) και ένα παράσιτο (τριχομονάδα).

Όλες αυτές οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις έχουν βαθιές μακροπρόθεσμες συνέπειες, εάν δεν διαγνωστούν και δεν αντιμετωπιστούν. Συμπεριλαμβανομένου του να κάνουν τους ανθρώπους πιο ευάλωτους στη μόλυνση από τον ιό HIV. Συλλογικά, κοστίζουν στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης των ΗΠΑ πάνω από 1.000.000.000 δολάρια, ετησίως.

Τα άλλα τέσσερα παθογόνα (ηπατίτιδα Β, ιός απλού έρπητα, HIV και ιός ανθρώπινων θηλωμάτων) αφορούν ανίατες ιογενείς λοιμώξεις.

Στην παρούσα φάση, την καλύτερη προστασία προσφέρουν τα προφυλακτικά, ενώ διατίθενται ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια για δυο ιούς (ηπατίτιδα Β και HPV). Εκείνο που επιχειρούν οι επιστήμονες είναι να αναπτύξουν ένα αποτελεσματικό «χάπι της επόμενης μέρας» για σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις, κατ’ αναλογία προς το χάπι επείγουσας αντισύλληψης που λαμβάνεται μετά από ερωτική πράξη που μπορεί να έχει οδηγήσει σε ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.

Freepik

Το πρόβλημα με τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τέτοιες λοιμώξεις μεταδίδονται παγκοσμίως σε περισσότερες από 1 εκατομμύρια περιπτώσεις καθημερινά, μάλιστα στην πλειονότητά τους είναι ασυμπτωματικές. Υπολογίζεται πως κάθε χρόνο υπάρχουν 374.100.000 νέα περιστατικά από τις τέσσερις ιάσιμες λοιμώξεις (129.000.000 με χλαμύδια, 82.000.000 με γονόρροια, 7.100.000 με σύφιλη, 156.000.000 με τριχομονάδα).

Εκτιμάται ότι περισσότεροι από μισό δισεκατομμύριο ανθρώπους ηλικίας 15 έως 49 χρόνων έχουν λοίμωξη των γεννητικών οργάνων με τον ιό του απλού έρπητα (HSV). Η μόλυνση από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων ή κονδυλωμάτων (HPV) σχετίζεται με περισσότερους από 311.000 θανάτους από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας κάθε χρόνο.

Τα ΣΜΝ έχουν άμεσο αντίκτυπο στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία μέσω του στιγματισμού, της υπογονιμότητας, των καρκίνων και των επιπλοκών της εγκυμοσύνης, ενώ μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο HIV.

Υπολογίζεται ότι 296 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με χρόνια ηπατίτιδα Β παγκοσμίως. Η αντοχή στα φάρμακα είναι σημαντική απειλή σε όλο τον κόσμο.

Πώς γίνεται η διάγνωση

Οι συγκεκριμένες λοιμώξεις συνηθέστερα είναι ασυμπτωματικές. Υπάρχουν ακριβείς διαγνωστικές εξετάσεις, με τη χρήση μοριακής τεχνολογίας, αλλά διατίθενται ευρέως σε χώρες υψηλού εισοδήματος και δεν είναι ευρέως προσβάσιμες λόγω κόστους. Επιπλέον, ο χρόνος που απαιτείται για να βγουν αποτελέσματα είναι συνήθως αρκετός.

Ωστόσο, είναι διαθέσιμα φθηνά γρήγορα τεστ για τη σύφιλη, την ηπατίτιδα Β και τον HIV. Υπάρχουν μέθοδοι υπό ανάπτυξη που θα επιτρέψουν τη βελτίωση της διάγνωσης και της θεραπείας. Ένας είναι το «χάπι της επόμενης μέρας», που σύμφωνα με το Wired είναι σχεδόν έτοιμο.

iStock

Τι είναι το χάπι της επόμενης μέρας για τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις

Η μονοδοσική αντιβίωση δοξυκυκλίνης που θα κυκλοφορήσει σε δισκίο 200 miligram χαπιού φέρεται ικανή να μειώσει δραστικά τις μεταδόσεις των τεσσάρων ιάσιμων παθογόνων που μεταδίδονται με το σεξ. Η δοξυκυκλίνη είναι αντιβιοτικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση ποικίλων μολύνσεων. Για παράδειγμα, χρησιμοποιείται προφυλακτικά κατά της ελονοσίας.

Το «χάπι της επόμενης ημέρας» για τα ΣΜΝ ερευνάται εδώ και μια δεκαετία. Τα αποτελέσματα της μελέτης που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο New England Journal of Medicine αναμένεται να επιτρέψουν το πέρασμα στις κλινικές δοκιμές «σε πραγματικό περιβάλλον, σε έναν ετερογενή πληθυσμό ανθρώπων που λαμβάνουν HIV PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis – πρόληψη  ή έλεγχος της εξάπλωσης της λοίμωξης HIV) και ζουν με HIV».

Αν όλα πάνε καλά, μετά θα ασχοληθεί η αρμόδια αρχή που δίνει τις εγκρίσεις για την κυκλοφορία.

Η αλήθεια είναι πως υπάρχει μια συνθήκη έκτακτης ανάγκης, δεδομένου ότι τα ΣΜΝ έχουν σταθερά ανοδική πορεία στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια. Η γονόρροια έχει αύξηση της τάξεως του 28% σε σύγκριση με τα νούμερα του 2017 και η σύφιλη αύξηση 74%.

Ενώ οι διαγνώσεις για χλαμύδια δεν έχουν επιστρέψει στα προ-Covid επίπεδά τους, η υγειονομική αρχή των ΗΠΑ ανησυχεί ότι το γεγονός αυτό μπορεί να οφείλεται σε πανδημικές διαταραχές στην περίθαλψη και όχι σε πραγματική μείωση της μετάδοσης.

Σε ό,τι αφορά τη μελέτη, τα αποτελέσματα της οποίας ήταν τόσο ουσιαστικά που η δοκιμή σταμάτησε νωρίτερα του προγραμματισμένου, οι συμμετέχοντες που έλαβαν μία δόση εντός 72 ωρών από τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό είχαν το 1/3 τρίτο των πιθανοτήτων να προσβληθούν από χλαμύδια, γονόρροια ή σύφιλη σε σχέση με εκείνους που δεν πήραν χάπι.

Η μελέτη έγινε μεταξύ ομοφυλόφιλων και αμφιφυλόφιλων ανδρών, τρανς γυναικών και non-binary ατόμων που είχαν οριστεί ως αρσενικά κατά τη γέννηση. Μέσα σε αυτές τις ομάδες, περιοριζόταν σε άτομα που είχαν διαγνωστεί με σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη (ΣΜΝ) τον τελευταίο χρόνο. Δεν μετείχαν cis γυναίκες, στις οποίες δεν είχε λειτουργήσει το ίδιο καλά το χάπι σε προηγούμενη δοκιμή.

Διαπιστώθηκε ότι μεταξύ 501 ανδρών που είτε ζούσαν με HIV, είτε έπαιρναν HIV PrEP, όταν έπαιρναν τη συγκεκριμένη δόση δοξυκυκλίνης εντός 72 ωρών από το σεξ χωρίς το προφυλακτικό, είχαν μειωμένη συχνότητα εμφάνισης των τριών κύριων ΣΜΝ κατά περίπου 2/3.

Οι ερευνητές σημείωσαν πως η τακτική χορήγηση ενός αντιβιοτικού θα μπορούσε να προκαλέσει αντίσταση είτε μεταξύ των βακτηρίων που προκαλούν ΣΜΝ, είτε άλλων που μεταφέρονται στο σώμα των συμμετεχόντων.